Kamienica Hrabiego Raczyńskiego

artyści: Krzysztof M. Bednarski, Marta Deskur, Zbigniew Dłubak, Janusz Kaczmarski, Jerzy Kałucki, Grzegorz Klaman, Marek Konieczny, Łukasz Korolkiewicz, Katarzyna Kozyra, Lech Kunka, Zbigniew Libera, Maria Pinińska-Bereś, Agnieszka Polska, Joanna Przybyła, Joanna Rajkowska, Józef Robakowski, Erna Rosenstein, Robert Rumas, Jan Rylke, Jadwiga Sawicka, Kajetan Sosnowski, Henryk Stażewski, Alina Szapocznikow, Marian Szpakowski, Grzegorz Sztwiertnia, Jerzy Treliński, Małgorzata Turewicz-Lafranchi, Bogdan Anastazy Wiśniewski, Julita Wójcik, Jerzy Ryszard /Jurry/ Zieliński
kuratorzy: Hanna Wróblewska
współpraca: Julia Leopold i Robert Rumas

Kiedy w 1900 roku ukończono budowę gmachu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, miał on służyć również prezentacji kolekcji sztuki aktualnej, tworzonej przez członków towarzystwa dla warszawskiej publiczności (i nie tylko). Ramę ideową kolekcji tworzyły trzy nazwiska wyryte na fasadzie budynku: Matejko, Chełmoński, Grottger.

Zachęta, jak żadna inna instytucja, już kilkakrotnie musiała swą kolekcję zaczynać od nowa. Pierwsze jej zbiory po II wojnie światowej trafiły w większości do Muzeum Narodowego w Warszawie. Swoistą pamiątką tej kolekcji i działalności dawnego TZSP jest dzieło Edwarda Krasińskiego, przywołujące m.in. wizerunki Bitwy Pod Grunwaldem Jana Matejki (tę pracę Krasińskiego można obejrzeć na wystawie „Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce” w gmachu Zachęty do końca maja), czy wideo Julity Wójcik Sielanka – echo Babiego lata i Bocianów Józefa Chełmońskiego. Z czasów CBWA (Centralnego Biura Wystaw Artystycznych „Zachęta”) pozostały w magazynach obrazy, grafiki, rzeźby zarówno wybitnych i sławnych, jak i mniej znanych artystów, kupowane po wystawach dzięki specjalnym środkom z ministerstwa i często z przeznaczeniem dla innych ośrodków w kraju (muzeów, domów kultury itp.) lub mające służyć działalności edukacyjnej. Od lat dziewięćdziesiątych dzięki uporowi kolejnych dyrektorów i współpracy kuratorów z artystami do kolekcji trafiają prace najwybitniejszych prezentowanych w Zachęcie osobowości sztuki polskiej. Od czasu wojny galeria nie ma też stałego miejsca prezentacji dla swoich zbiorów. Sale wystawowe – zarówno te z początku XX wieku, jak i i nowe z końca XX wieku – służą prezentacji wystaw czasowych. Mimo to staramy się dzielić kolekcją z jak największą publicznością, wypożyczając dzieła, użyczając wizerunków prac, budując własne wystawy.