Niepokój przychodzi o zmierzchu

16.07 – 16.10.2022 Niepokój przychodzi o zmierzchu

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

kuratorka: Magdalena Komornicka
producent: Michał Kubiak
współpraca: Monika Zaleszczuk
identyfikacja wizualna: Zofka Kofta
aranżacja wystawy: Aleksandra Jankowska-Głowacka, Maciej Siuda
projekt oświetlenia: Aleksandr Prowaliński
realizacja wystawy: Andrzej Bialik, Dariusz Bochenek, Grzegorz Ostromecki, Paweł Ostromecki, Michał Lemańczyk
komunikacja wystawy: Joanna Andruszko, Milena Liebe, Alicja Malicka
partner wystawy: Fundacja Sztuki Polskiej ING
artyści i artystki: Lena Achtelik, Agnieszka Antkowiak, Karolina Balcer, Zuzanna Bartoszek, Jan Baszak, Paweł Baśnik, Justyna Baśnik, Katarzyna Bogucka, Martyna Czech, Jagoda Dobecka, Kinga Dobosz, Eternal Engine (Jagoda Wójtowicz & Martix Navrot), Monika Falkus, Wiktor Gałka, Jakub Gliński, Zuza Golińska, Marcelina Gorczyńska, Justyna Górowska, Anna Grzymała, Veronika Hapchenko, Agata Ingarden, Karolina Jabłońska, Maja Janczar, Jan Jurczak, Maria Kniaginin-Ciszewska, Karolina Konopka, Adam Kozicki, Tomasz Kręcicki, Yulia Krivich, Hanna Krzysztofiak, Nikita Krzyżanowska, Sara Kukier, Kasper Lecnim, Diana Lelonek & Denim Szram, Kornel Leśniak, Milena Liebe, Aleksandra Liput, Michał Maliński, Piotr Marzec, Kinga Michalska, Martyna Miller, Horacy Muszyński, Małgorzata Mycek, Marta Niedbał, Øleg&Kaśka, Katarzyna Olma, Paweł Olszczyński, Oom, Monika Orpik, Karol Palczak, Zofia Pałucha, Iwo Panasiewicz, Tomek Paszkowicz, Karolina Pawelczyk, Zuza Piekoszewska, Martyna Pinkowska, Cyryl Polaczek, Filip Preis, Marta Romankiv, Patryk Różycki, Irmina Rusicka, Filip Rybkowski, Mateusz Sarzyński, Ala Savashevich, Agnieszka Sejud, Agata Słowak, Mikołaj Sobczak, Paulina Stasik, Kuba Stępień, Łukasz Stokłosa, Tytus Szabelski, Kacper Szalecki, Stach Szumski, Julia Świtaj, Ola Tubielewicz, Kamila Walendykiewicz, Wiktoria Walendzik, Sebastian Winkler, Wiktoria, Karolina Wojtas, Jan Eustachy Wolski, Julia Woronowicz, Mateusz Woś, Bartosz Zaskórski, Liliana Zeic, Konrad Żukowski

Niepokój przychodzi o zmierzchu. Działania
kuratorki: Magdalena Komornicka, Weronika Zalewska
współpraca: Anna Palacz-Brzezińska
uczestniczki i uczestnicy:
Weronika Adamowska (HER Docs), Zuzanna Bartoszek, Biuro Usług Postartystycznych, Pamela Bożek i Karolina Maria Wojciechowska, Karolina Breguła, Adelina Cimochowicz, Alicja Czyczel, Julia Dorobińska, Róża Duda & Michał Soja, Anja Franczak, Franek Warzywa & Młody Budda, Taras Gembik, Justyna Górowska & Ewelina Jarosz, Justyna Górowska & Zeynab Kirikou Gueye, Laura Grudniewska, Grupa Performatywna Chłopaki, Barbara Gryka, Yulia Krivich, Daniel Kotowski, Mateusz Kowalczyk, Marta Krześlak, Sara Kukier, Agata Lech & Gosia Trajkowska, Diana Lelonek, Nadia Markiewicz, Kinga Michalska, Mila Nowacka, Iwona Ogrodzka, Tomek Pawłowski-Jermołajew, Joanna Piotrowska, Adriana Prodeus, Ada Rączka, Szymon Rogiński, Marta Romankiv, Patryk Różycki, Irmina Rusicka, Michalina Sablik, Mikołaj Sobczak, Mary Szydłowska, Ola Tubielewicz, Wiktoria, Ewelina Węgiel, Jaśmina Wójcik, Bożna Wydrowska, Weronika Wysocka, X-Philes, ZAKOLE, Weronika Zalewska

Na wystawie Niepokój przychodzi o zmierzchu będzie można zobaczyć prace powstałe przede wszystkim w ostatnich trzech latach (2020–2022), reprezentujące wszelkie media: od ogromnie popularnego w ostatnim czasie malarstwa, przez rysunek, instalacje rzeźbiarskie, wideo, fotografię, ceramikę, tkaninę, performans i działania. Ich twórcy i twórczynie to osoby urodzone pomiędzy 2000 a 1985 rokiem, zarówno niedawno debiutujące, jak i te o ugruntowanej pozycji i rozpoznanej praktyce, których dzieła nie były jeszcze prezentowane w Zachęcie. „Młodość” to kategoria problematyczna i nieostra, a przyglądanie się zjawiskom artystycznym przez filtr generacyjny może wydawać się nieprzystające do współczesności – dlatego też kryterium wieku nie jest decydujące.
Tytuł został zaczerpnięty z powieści Marieke Lucas Rijneveld (ur. 1991), której dziesięcioletnia bohaterka pewnego dnia postanawia „nie wypuścić z siebie niczego” i przestaje zdejmować kurtkę. Kurtka staje się jej pancerzem i symbolicznym znakiem traumy. Rijneveld niezwykle sugestywnie opowiada o deficytach emocjonalnych, o żałobie, o końcu świata utożsamianego z dzieciństwem. Tytułowy niepokój wydaje się podstawową emocją, towarzyszącą na co dzień nie tylko bohaterce książki, ale także i nam.

Wystawa jest zatem nie tylko obszerną prezentacją młodej polskiej sztuki, ale przede wszystkim opowieścią o niepokojach, emocjach i tkwiącym w nich potencjale zmiany. Formą nawiązuje wprawdzie do tradycyjnie rozumianego przeglądu aktualnej sztuki, jednak nie koncentruje się na mapowaniu zjawisk, tendencji i najważniejszych postaw oraz nie wskazuje kluczowych aktorów i aktorek sceny artystycznej. Zwraca uwagę na pokoleniową wrażliwość i różne sposoby reagowania na napięcia i zmiany. Jest wreszcie szukaniem tego, co wspólne, a nie prezentacją indywidualności czy oryginalnych postaw. Poczucie przynależności, wspólnota uczuć ma bowiem moc rozsadzania indywidualizmu (który w sztuce ciągle ma się dobrze) i może być punktem wyjścia do budowania czegoś nowego. Wystawa pozwoli przyjrzeć się językom wyrażania tego, co tak trudno opisać – niepewności, braku wiary w przyszłość – oraz strategiom przejmowania narracji o własnej traumie czy lęku.
Socjalizacja współczesnych dwudziesto i trzydziestolatków była zawieszona „pomiędzy” – stare wzorce jeszcze nie upadły, a nowe wciąż się nie wykształciły. Kształtują się na naszych oczach w czasach kumulacji kryzysów i momentów zwrotnych obniżających poczucie bezpieczeństwa. Wszystko wydaje się dziś groźne, podważana jest jakakolwiek pewność co do przyszłości: od rozwoju technologii wymykających się spod kontroli, poprzez niesprawiedliwości społeczne i wykluczenia, aż po pandemię. Bunt emancypacyjny oraz przeżywanie katastrofy klimatycznej i środowiskowej stały się wyróżnikami tożsamości młodych. Eschatologiczny wymiar tego doświadczenia jest źródłem silnych emocji, kumuluje w sobie wszystkie rodzaje lęków: egzystencjalne, społeczne, nawet religijne.

Kościotrupy, zombie, centaury, wampiry, słodkie chłopaki, sprawcze kobiety, migranci, cyborgi – to tylko niektórzy z bohaterów prac prezentowanych na wystawie. Szeroki wachlarz wypowiedzi artystycznych obejmuje m.in. intymne opowieści o depresji, zdrowiu psychicznym, o potrzebie bliskości i miłości, o samotności. Fascynacje dawną sztuką i jej ikonografią, mitologiami, słowiańszczyzną czy ideą malarstwa historycznego i surrealizmem. Duża część prac porusza temat przemocy – od tej wymierzonej przeciwko sobie samemu/samej, po tę systemową, patriarchalną i kapitalistyczną. W wielu można dostrzec ironię i humor, fetyszyzm popkulturowy, a także inspiracje cyberfuturyzmem i posthumanizmem. Inne ważne wątki to śmierć, żałoba, nihilizm, a wreszcie namysł nad ciałem i seksualnością. Finał wystawy budują prace czerpiące z poetyki katastrofy, poświęcone archeologii przyszłości, relacji człowieka z naturą, magii, ezoteryce i poszukiwaniu duchowości.

Niepokoje, kryzysy i fantazje o końcu świata są z nami od zawsze. Jednak dziś nieumiejętność pokazania słabości jest coraz częściej interpretowana jako brak odwagi w konfrontacji ze światem i samym/samą sobą. Kulturoznawczyni Agata Sikora proponuje w tym kontekście określenie „podatność” – na zranienie, na wpływ – i pisze: „Uznanie tej podatności jest konfrontacją z realnością, a nie deklaracją »bezbronności«” czy »kruchości«. Łączy się ze zgodą na przyjęcie słabości, bólu, ale nie musi oznaczać akceptacji porządku, który ten ból generuje”. Deklarowana wrażliwość nie tylko nie odbiera nam już sprawczości, ale być może właśnie daje wyjątkową siłę.

Częścią wystawy był program Niepokój przychodzi o zmierzchu. Działania, który odbył się w dn. 8.09 – 16.10.

Autorem tłumaczenia tytułu książki „Niepokój przychodzi o zmierzchu” jest Jerzy Koch

Oprowadzanie po wystawie w PJM

00:00/00:00
Powiązane materiały
  • Grafika obiektu: Wystawa 3D: Niepokój przychodzi o zmierzchu
    mediateka / dokumentacja 3D
    Wystawa 3D: Niepokój przychodzi o zmierzchu
  • Grafika obiektu: Niepokój przychodzi o zmierzchu
    mediateka / plakaty
    Niepokój przychodzi o zmierzchu
Powiązane wydarzenia
  • 15.07.2022 (PT) 19:00
    Turnus w Zachęcie
    Otwarcie wystawy „Niepokój przychodzi o zmierzchu”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Obraz, twarz w dużym zbliżeniu
    17.07.2022 (ND) 12:15
    Niepokój przychodzi o zmierzchu
    Oprowadzanie kuratorskie po wystawie
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 23.07.2022 (SOB) 14:00
    Екскурсія виставкою «Вечірній дискомфорт» українською мовою
    Захента — Національна галерея мистецтв.Захента — Національна галерея мистецтв.
  • 23.07.2022 (SOB) 16:00
    Экскурсия по выставке «Неловкий вечер» на русском языке
    Захента — Национальная галерея искусствЗахента — Национальная галерея искусств
  • 24.07.2022 (ND) 12:15
    „Niepokój przychodzi o zmierzchu"
    Niedzielne oprowadzanie po wystawie
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 30.07.2022 (SOB) 12:30
    ZACHĘTA MIGA!
    OPROWADZANIE W PJM PO WYSTAWIE NIEPOKÓJ PRZYCHODZI O ZMIERZCHU
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 30.07.2022 (SOB) 16:00
    ZACHĘTA MIGA RODZINNIE!
    WARSZTATY RODZINNE I OPROWADZANIE W PJM PO WYSTAWIE NIEPOKÓJ PRZYCHODZI O ZMIERZCHU.
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Kobieta wpatrująca się obraz wideo na ekranie. W tle konstrukcja przypominająca kościotrupa.
    31.07.2022 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po wystawie „Niepokój przychodzi o zmierzchu"
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Pomarańczowe rzeźby w przestrzeni galerii. Okręgi z metalu na tyczkach
    21.08.2022 (ND) 12:30
    Totem dla (nie)pogody
    Warsztaty rodzinne (godz. 12.30 i 15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Wystawa Karoliny Balcer. Biały pies na smyczy wącha kolorową wycieraczkę z napisem Help. Obok grupa ludzi.
    27.08.2022 (SOB) 12:30
    Zapraszamy za próg – robimy swoje wycieraczki!
    Warsztaty z cyklu „Co robi artysta?” dla rodzin z dziećmi w spektrum autyzmu (godz. 12.30 i 15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Osoba oglądająca grafiki w kwadratowych ramkach wiszące na ścianie
    27.08.2022 (SOB) 18:00
    Saturday ArtWalk
    The Discomfort of Evening
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Kolorowa wycieraczka z napisem Help
    28.08.2022 (ND) 12:30
    Zapraszamy za próg - robimy swoje wycieraczki!
    Warsztaty rodzinne (godz. 12.30 i 15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika promocyjna
    08.09.2022 (CZW) 17:00
    Cowgirls
    Instalacja performatywna
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika promocyjna
    10.09.2022 (SOB) 17:00
    Krainy mlekiem i krwią płynące
    Spotkanie z Kingą Michalską, Mikołajem Sobczakiem i Łukaszem Kozakiem
    Zachęta / sala kinowa (wejście główne)Zachęta / sala kinowa (wejście główne)
  • grafika promocyjna
    10.09.2022 (SOB) 19:00
    Franek Warzywa & Młody Budda
    Napad na Zachętę
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • grafika promocyjna
    11.09.2022 (ND) 17:00
    Wieczór poetycki
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika promocyjna
    17.09.2022 (SOB) 16:00
    Każdy człowiek jest wrażliwy
    Spotkanie z Patrykiem Różyckim i Grupą Performatywną Chłopaki
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika promocyjna
    18.09.2022 (ND) 15:00
    Zachęta & HER Docs
    Sztuka wideo kobiet i rozmowa
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Dłonie pocierające się liściem
    24.09.2022 (SOB) 14:00
    Wiktoria. Traces: Relief. Ślady roślin
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Kobieta oglądająca zakupową torebkę na wystawie.
    25.09.2022 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po wszystkich wystawach
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Biała kartka papieru trzymana przez dziecięce dłonie. Na niej zielone fragmenty roślin.
    25.09.2022 (ND) 12:30
    TATUUJEMY SIĘ NATURALNIE!
    Warsztaty rodzinne (12.30 i 15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Napis "muszynianka" na skórze
    25.09.2022 (ND) 13:00
    Justyna Górowska. Łzy Nimfy przy współpracy z Zeynab Kirikou Gueye
    Performans
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Pomarańczowa myjka do szyb
    28.09 – 29.09.2022
    Mary Szydłowska. LEAKS
    Performans
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Kobieta w kapeluszu na tle białej ściany. Obok tkanina
    30.09.2022 (PT) 12:15
    Patrzeć/Zobaczyć
    Oprowadzanie dla dorosłych 60+ po wystawie „Niepokój przychodzi o zmierzchu”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Fragment wygiętej ręki i głowy w srebrnej peruce na ciemnym tle.
    01.10.2022 (SOB) 12:00
    Bożna Wydrowska. I am going to use this body to become you
    Performans
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Artystka z rozpostartymi ramionami na czarnym tle. Ma na sobie krótką jasną perukę pada na nią różowo-fioletowe światło reflektorów.
    02.10.2022 (ND) 12:30
    Warsztaty z Bożną Wydrowską
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Zdjęcie dwóch beżowych wycieraczek pod drzwi. Na górze wycieraczka z pomarańczowym napisem STOP. Na dole wycieraczka z czarnym napisem MY KOT I PSY.
    04.10.2022 (WT) 17:00
    Zapraszamy za próg – robimy swoje wycieraczki
    ZACHĘTA NA FKBB 2022
    Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)
  • Grupa ludzi w kolorowych tkaninach stojąca na tle zielonej łąki. Osoby zasłaniają twarze dłońmi
    06.10.2022 (CZW) 18:00
    Sara Kukier. Dekonstrukcja kultury poprawności religijnej
    Performans
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 3 osoby w googlach vr siedzące na krzesłach, odwrócone w różne kierunki. W tle drzewa
    08.10.2022 (SOB) 14:00
    Biuro Usług Postartystycznych – Opolno to przyszłość!
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Artysta w chuście na głowie pomiędzy bezlistnymi gałęziami drzew
    08.10.2022 (SOB) 15:00
    Śnił mi się rodzinny dom
    Oprowadzanie Tomka Pawłowskiego-Jarmołajewa
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Artystki przed kioskiem spożywczym pomalowanym na jasnoróżowy kolor. Wnętrze hali.
    09.10.2022 (ND) 12:00
    kiosk kryzysowy
    Yulia Krivich, Marta Romankiv, Weronika Zalewska
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Ilustracja. Dwie białe postaci siedzące w wielkim gnieździe na niebieskim tle
    13.10 – 16.10.2022
    Mateusz Kowalczyk. Przestrzeń spraw
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Powielona cyfrowa sylwetka na niebieskim tle.
    13.10.2022 (CZW) 19:30
    Czucie
    Alicja Czyczel
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Kuratorka pozująca w okularach na tle nieba
    15.10.2022 (SOB) 15:00
    Zmierzch to wschód
    Oprowadzanie Michaliny Sablik po wystawie
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Dłoń trzymająca telefon komórkowy. Na ekranie emotikonka clowna
    15.10.2022 (SOB) 16:00
    Daniel Kotowski. Feeler
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Kolorowa tkanina pozszywana z fragmentów materiałów
    16.10.2022 (ND) 12:00
    Pamela Bożek i Karolina Maria Wojciechowska. Dajemy wam porozumienie
    strona internetowa: www.zacheta.plstrona internetowa: www.zacheta.pl
  • Dziecięce dłonie z odbitymi farbą fragmentami roślin
    16.10.2022 (ND) 12:30
    TATUUJEMY SIĘ NATURALNIE!
    WARSZTATY RODZINNE (12.30 I 15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Zdjęcie ciemny las, na ziemi czarna płyta przypominająca płytę nagrobną
    16.10.2022 (ND) 16:00
    Doświadczenie żałoby a praktyki funeralne
    Spotkanie z Irminą Rusicką, Szymonem Rogińskim i Anją Franczak
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta

Informacje

Niepokój przychodzi o zmierzchu
16.07 – 16.10.2022

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3, 00-916 Warszawa
Zobacz na mapie

Godziny otwarcia:
wtorek – niedziela godz. 12–20
czwartek – wstęp wolny    
kasa biletowa czynna do godziny 19.30   

Wydarzenia towarzyszące wystawie finansowane ze środków miasta st. Warszawy w ramach projektu Plac Małachowskiego:
warszawa