Kiosk kryzysowy to interwencja artystyczna w holu Zachęty, kolektywny zapis systemów przetrwania, miejsce spotkania i odżywienia. Projekt jest reakcją na wojnę, która trwa w Europie od 24 lutego 2022 roku, a także na globalny kryzys ekonomiczny. Czasy kryzysu często pozwalają zobaczyć, jak ważne są wzajemne wsparcie i oddolność – na jak wiele kawałków można podzielić chleb w oczekiwaniu na odgórną pomoc i systemowe rozwiązania. Chcemy, żebyście także wy podzieliły i podzielili się z nami przepisami na przetrwanie, zapisując na schodach Zachęty międzypokoleniowe historie wokół jedzenia, społeczności i często niemałej kreatywności związanej z przetrwaniem.

Skupiamy się na temacie solidarności, a także zmian społecznych i politycznych wywołanych zbrodniczą rosyjską inwazją na Ukrainę oraz na historiach zarówno zależności, jak i wsparcia, które wyrastają z kolonizowanej ziemi połączonej żyłami z lokalnymi mieszkańcami, ale i z resztą świata. Terytorium Ukrainy słynie z żyznej gleby i zasobów żywnościowych, a wojna na jej terenach jest również walką o te zasoby. Jeszcze kilka miesięcy temu jako jeden z największych eksporterów zbóż na świecie Ukraina wysyłała w świat 4,5 mln ton produktów rolnych miesięcznie – pszenicę, kukurydzę, ziarna słonecznika. Obecnie z powodu rosyjskiej napaści rolnicy w wielu miejscach nie mogli obsiać gleby, uprawy są niszczone przez rosyjskie bombardowania, a żywność, która znajduje się na terenach okupowanych, wywożą okupanci. Międzynarodowe organizacje ostrzegają, że wojna w Ukrainie może zapoczątkować globalny, trwający latami, kryzys żywnościowy. W połączeniu z kryzysem klimatycznym, jego skutki mogą być tragiczne – dziesiątki milionów ludzi może zostać pozbawiona elementarnych środków potrzebnych do przetrwania.

Projekt kiosk kryzysowy jest aktem solidarności z osobami, które bezpośrednio doświadczają skutków rosyjskiej inwazji – zarówno z mieszkankami i mieszkańcami Ukrainy, jak i tymi których dotknie problem braku żywności. Skupimy się na wymianie informacji oraz na poszukiwaniu sposobów przetrwania kryzysów: żywnościowego, energetycznego, ekonomicznego. Jedzenie połączymy z przepisami na codzienny aktywizm. W jedzeniu tkwi pamięć, jednocześnie praca i odpoczynek. W jedzeniu tkwią kolonializmy. W jedzeniu tkwi walka o spokój. Chcemy, aby tak jak to się dzieje na ukraińskich podwórkach, wspólne łuskanie słonecznika stało się powodem do spotkania i rozmowy. Podtrzymaniem społeczności, która jak ziarno, ukazuje swoją siłę i pożywność w różnorodności.

Kiosk kryzysowy to także pretekst do rozmowy o tworzeniu wspólnych przestrzeni i potencjale instytucji publicznych, aby być parasolem dla działań społecznych. Możliwe, że one także potrzebują przepisów na przetrwanie.
Artystki zaprosiły do wspólnego odtworzenia ukraińskich przepisów Liubov Grin, mieszkankę Kijowa, która przyjechała do Polski na początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Yulia Krivich (ur. w Dnieprze, Ukraina)
Artystka, fotografka, aktywistka, kuratorka w ZA*Grupie, współorganizatorka Solidarnościowego Domu Kultury Słonecznik przy Muzeum Sztuki Współczesnej w Warszawie. Ukończyła Akademię Architektury w swoim rodzinnym mieście i Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. W swojej praktyce artystycznej porusza kwestie tożsamości, wykorzystuje elementy aktywizmu w połączeniu z podejściem dokumentalnym. Jej zainteresowania oscylują wokół tematów migracji, dekolonizacji i kwestii związanych z Europą Wschodnią. Mieszka w Warszawie i pracuje w Akademii Sztuki w Szczecinie w Pracowni Fotografii i Działań Postartystycznych.

Marta Romankiv (ur. we Lwowie)
Artystka interdyscyplinarna, twórczyni instalacji, prac wideo i sytuacji społecznych. Studiowała na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, a później w Akademii Sztuki w Szczecinie, gdzie uzyskała tytuł magistry. Jej działalność skupia się głównie wokół tematu wykluczenia społecznego, a zwłaszcza tematyki narodowości, obywatelstwa oraz związanych z tym nierówności społecznych i problemów tożsamościowych. Jej projekty najczęściej mają charakter partycypacyjny, na pograniczu stref aktywizmu społecznego, nauki i sztuki. Mieszka w Krakowie, jest doktorantką Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.

Weronika Zalewska 
Artystka wizualna, poetka, studentka Dutch Art Institute, współpracuje z Biurem Usług Postartystycznych i Fundacją Nowej Kultury Bęc Zmiana. Punktem wyjścia jej prac i jedną z bardziej swobodnych form bycia w świecie jest tekst jako zaczątek tworzenia alternatywnych toków myślenia, dania przestrzeni nielinearności i międzygatunkowej uważności. Interesuje ją potencjał metafor w opowiadaniu o współczesności. Bada oddolną wiedzę, narracje (z) ziemi, posthumanizm, poezję i wideo jako formy kolektywnych metabolizmów. Uwielbia feministyczne sci-fi i zaangażowanych w sprawy świata nie/znajomych, które/rzy tworzą przestrzenie współbycia w trudnych czasach.

czas trwania: 5 godzin (można przyjść w dowolnym momencie)
miejsce: hol, klatka schodowa
bilety: wstęp wolny

Niepokój przychodzi o zmierzchu. Działania

Refleksje na temat kondycji świata – w tym także nasze lęki, obawy i nadzieje – wpływają na decyzje artystek i artystów o podjęciu działań kolektywnych, niematerialnych czy redefiniowaniu gatunków. Praca z ciałem, wychodzenie w teren, improwizacja, praktyki pisania, poruszanie się na styku sztuki i aktywizmu to manifestacja wrażliwości, ale i próba tworzenia nowych scenariuszy bycia razem, nowych języków i szukania nowych narzędzi do opisywania rzeczywistości.
Program działań stanowiący część wystawy Niepokój przychodzi o zmierzchu ukazuje różnorodne praktyki i strategie artystyczne, które wymykają się tradycyjnym formom wystawienniczym, takie jak działania postartystyczne, aktywistyczne, opiekuńcze, wspólnotowe, prace choreograficzne, performans czy poezja. Będą się one odbywały w czwartki i weekendy na placu Małachowskiego i w holu głównym galerii, a ich celem ma być tworzenie przestrzeni spotkań i budowania nowych sojuszy. adrianne maree brown, aktywistka, pisarka i doula, konstatowała: „Wierzę, że wszystko co organizujemy, to science fiction – w ten sposób kształtujemy przyszłość, za którą tęsknimy, a której jeszcze nie doświadczyliśmy”.

W programie wezmą udział m.in.:
Julia Dorobińska, Barbara Gryka, Nadia Markiewicz, Franek Warzywa & Młody Budda, Ada Rączka, Taras Gembik, X-Philes, Zuzanna Bartoszek, Weronika Zalewska, Mary Szydłowska, Wiktoria, Justyna Górowska & Zeynab Gueye, Bożna Wydrowska, Sara Kukier, Ola Tubielewicz, Biuro Praktyk Postartystycznych, Yulia Krivich, Marta Romankiv, Alicja Czyczel, Daniel Kotowski, Patryk Różycki, Mateusz Kowalczyk i in.

kuratorki: Weronika Zalewska, Magdalena Komornicka
współpraca: Anna Palacz – Brzezińska

Projekt zainicjowany na Halach Targowych w Gdyni przy współpracy ze stowarzyszeniem Halo Kultura.

Wydarzenie współfinansowane ze środków m.st. Warszawy: