Joanna Rajkowska Rhizopolis

01.02 – 08.08.2021 Joanna Rajkowska Rhizopolis

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

kuratorka: Aneta Szyłak
współpraca ze strony Zachęty: Michał Kubiak
współpraca merytoryczna: Urszula Zajączkowska
projekt ekspozycji: Michał Rudnicki
realizacja wystawy: Anna Muszyńska oraz Andrzej Bialik, Dariusz Bochenek, Mateusz Korycki, Remigiusz Olszewski, Grzegorz Ostromecki, Paweł Ostromecki, Studio Projektowe Pracownia (Mateusz Czapi, Jędrzej Iwanicki, Michał Szwaczyk, Piotr Wierzejski)

Informacja o wystawie – tekst łatwy do czytania (docx)

Projekt wprowadza nas w świat hipotetycznej przyszłości człowieka na planecie Ziemia po spodziewanej wielkiej katastrofie kończącej trwającą obecnie epokę człowieka. W antropocenie uświadomiliśmy sobie, że świat nieodwracalnie się zmienił, a jego przetrwanie, w tym przetrwanie ludzkiego gatunku, podawane są w wątpliwość. Wiara w nieustający postęp upadła, a nasze przeświadczenie o wyłącznie pozytywnym i jednokierunkowym rozwoju cywilizacji okazało się nieuzasadnione. W obliczu pandemii, która udowodniła, że stworzone przez człowieka systemy i struktury nie mają życzeniowej wydolności i skuteczności, poczucie przewidywalnej przyszłości dającej się zaplanować i zrealizować okazało się złudne. W skali globalnej doświadczamy słabości, choroby, samotności i niepewności losu. Rhizopolis oferuje tym, którzy przetrwali rok 2020, możliwość przeżywania scenariuszy własnego przetrwania także wówczas, gdy świat, który znamy, upadnie.

Rhizopolis jest scenografią zbudowaną do futurystycznego filmu. Jego scenariusz nakreślony przez Rajkowską to propozycja radykalnej zależności, w której zdominowana dotychczas przez człowieka przyroda okazuje się być w swym niewzruszonym trwaniu ratunkiem, dostarczającym tego, co niezbędne dla podtrzymania ludzkiego życia. Zwiedzając wystawę, wkraczamy w obszar zarówno instalacji artystycznej, jak i scenografii do filmu, w którym sami gramy, i do którego być może napiszemy sequele.

Rhizopolis w swoim materialnym wymiarze jest miastem podziemnym utworzonym — zgodnie ze scenariuszem projektu — pod lasem przez desperackich uciekinierów z powierzchni Ziemi. Fikcyjny film da nam szansę na zbliżenie się do tajemniczego, cichego podziemnego świata, do życia korzeni drzew oraz habitatu ostatniej szansy, a to być może pozwoli nam pomyśleć o idei „podziemia” jako o nadziei przetrwania. Bo przecież wraz z tym projektem my, widzowie, schodzimy „do podziemia”, aby na nowo przemyśleć umiejscowienie człowieka i jego fundamentalną zależność od habitatu, który czyni nasze życie możliwym. To zaproszenie do równoległego świata, o którym — pomimo rozległej wiedzy — bardzo niewiele wiemy, i który może stać się naszym hipotetycznym schronieniem, a być może także szansą na zbudowanie bardziej organicznych relacji z przyrodą.

W wystawie znajdziemy wątki ekologii głębokiej i namysł nad funkcjonowaniem człowieka w przyrodzie nie jako jej organizatora, lecz jej część. Oprócz odniesień do obszarów wiedzy naukowej, biologii czy ekofeminizmu Donny Haraway obecne są tu także elementy wiedzy ukrytej, pozasystemowej, jak np. amerindiańska koncepcja przyrody czy mitologie oparte na harmonii i organicznym współdziałaniu organizmów ludzkich i nie-ludzkich. 

Aneta Szyłak, kuratorka wystawy

Informujemy, że żadne drzewo nie zostało ścięte na potrzeby wystawy Rhizopolis. Użyte w projekcie karpy zostały uratowane przed zrębkowaniem i spaleniem w piecach.


Joanna Rajowska w przestrzeni wystawy Rhizopolis, 2021, fot. Monika Stolarska

Rhizopolis. Film

00:00/00:00

Rhizopolis. Przewodnik w PJM

00:00/00:00

Fikcja nas uratuje. Rozmowa Joanny Rajkowskiej i Urszuli Zajączkowskiej

Powiązane materiały
  • Grafika obiektu: Fikcja nas uratuje
    mediateka / audio
    Fikcja nas uratuje
    Rozmowa Joanny Rajkowskiej i Urszuli Zajączkowskiej towarzysząca wystawie „Rhizopolis”
  • mediateka / filmy
    Między drzewami a ludźmi
    Dyskusja towarzysząca wystawie „Rhizopolis”
  • Grafika obiektu: Rhizopolis
    mediateka / filmy
    Rhizopolis
    Film
  • Grafika obiektu: W koronach, pod korzeniami. Wykład o drzewach
    mediateka / filmy
    W koronach, pod korzeniami. Wykład o drzewach
    Wprowadzenie do cyklu „Wieczorynki z podziemnego miasta”
  • Grafika obiektu: Opowieść o bocianach
    mediateka / filmy
    Opowieść o bocianach
    Z cyklu „Wieczorynki z podziemnego miasta”
  • Grafika obiektu: Pani Drzewa
    mediateka / filmy
    Pani Drzewa
    Z cyklu „Wieczorynki z podziemnego miasta”
  • Grafika obiektu: Egle, królowa węży
    mediateka / filmy
    Egle, królowa węży
    Z cyklu „Wieczorynki z podziemnego miasta”
  • Grafika obiektu: Nasze światy prowadzą wojnę
    mediateka / foldery / teksty
    Nasze światy prowadzą wojnę
    Ailton Krenak i Maurício Meirelles
  • Grafika obiektu: Z Urszulą Zajączkowską rozmawia Joanna Rajkowska
    mediateka / foldery / teksty
    Z Urszulą Zajączkowską rozmawia Joanna Rajkowska
  • Grafika obiektu: Jednorodna zgryzota. Siedem uwag dla mieszkańców Rhizopolis
    mediateka / foldery / teksty
    Jednorodna zgryzota. Siedem uwag dla mieszkańców Rhizopolis
    Robert Yerachmiel Sniderman
  • Grafika obiektu: Joanna Rajkowska
    mediateka / plakaty
    Joanna Rajkowska
    Rhizopolis
Powiązane wydarzenia
  • zdjęcie: kobieta w krótkich włosach, w czarnej koszuli stoi w ciemnym pomieszczeniu. Z sufitu zwisają karpy drzew z korzeniami. Twarz kobiety jest ledwo widoczna zza korzeni
    07.03.2021 (ND) 11:00
    Rhizopolis
    Film
    Facebook ZachętyFacebook Zachęty
  • zdjęcie wystawy. Na czarnym tle duże, rozgałęzione korzenie oświetlone reflektorem
    28.03.2021 (ND) 16:00
    Science fiction
    Warsztaty dla dzieci w wieku 5-7 lat
    Facebook ZachętyFacebook Zachęty
  • 11.04.2021 (ND) 20:00
    W koronach, pod korzeniami. Wykład o drzewach
    Wprowadzenie do cyklu „Wieczorynki z podziemnego miasta”
    Facebook ZachętyFacebook Zachęty
  • 18.04.2021 (ND) 20:00
    Opowieść o bocianach
    Z cyklu „Wieczorynki z podziemnego miasta”
    Facebook ZachętyFacebook Zachęty
  • 21.04.2021 (ŚR) 18:00
    „Zachęta miga!"
    Warsztaty poezji migowej towarzyszące wystawie „Joanna Rajkowska. Rhizopolis”
    Online | ZOOMZOOM
  • 24.04.2021 (SOB) 12:00
    Formy przestrzenne drzew
    Spacer towarzyszący wystawie „Rhizopolis”
    SGGW w WarszawieSGGW
  • 25.04.2021 (ND) 20:00
    Pani Drzewa
    Z cyklu „Wieczorynki z podziemnego miasta”
    Facebook ZachętyFacebook Zachęty
  • 09.05.2021 (ND) 20:00
    Egle, królowa węży
    Z cyklu „Wieczorynki z podziemnego miasta”
    Facebook ZachętyFacebook Zachęty
  • 12.05.2021 (ŚR) 18:00
    Między drzewami a ludźmi
    Dyskusja towarzysząca wystawie „Rhizopolis”
    Facebook ZachętyFacebook Zachęty
  • 12.05.2021 (ŚR) 18:00
    Zachęta miga!
    Powtórzenie warsztatów poezji migowej towarzyszących wystawie Joanny Rajkowskiej
    Online | ZOOMZOOM
  • Zdjęcie książki umieszczonej pomiędzy korzeniami, na czarnym tle. Okładka książki jest szara w prawym górym rogu widać niewielką czarną grafikę przedstawiającą żyłki liścia. Widoczny jest również tytuł książki: Piach oraz nazwisko autorki
    18.05.2021 (WT) 18:00
    Rośliny, śliny
    Rozmowa wokół tomu „Piach” z udziałem Urszuli Zajączkowskiej i Joanny Rajkowskiej
    Facebook ZachętyFacebook Zachęty
  • Zdjęcie suchych, splątanych korzeni na czarnym tle. Delikatne oświetlenie zaznacza pojedyncze gałęzie.
    19.05.2021 (ŚR) 17:00
    Sztuka dostępna
    Spotkanie dla osób niewidomych na wystawie Joanny Rajkowskiej
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Na drzewie wśród liści siedzi kremowy ptak - Trębacz chichotliwy
    19.05.2021 (ŚR) 18:00
    O kolektywach ciał ludzkich i nie-ludzkich w amazońskim socjo-kosmosie
    Wykład dr. Filipa Rogalskiego towarzyszący wystawie „Rhizopolis”
    Facebook ZachętyFacebook Zachęty
  • zdjęcie, czarna przestrzeń wypełniona wiszącymi korzeniami i korą usypaną na podłodze. Wnętrze ciemne, oświetlone punktowym światłem
    21.05.2021 (PT) 12:30
    Joanna Rajkowska. Fatamorgana
    Wykład online Marii Kosińskiej z cyklu „Patrzeć/zobaczyć. Spotkanie dla dorosłych 60+”
    Online | ZOOMZOOM
  • 22.05.2021 (SOB) 12:00
    Chwasty, zielska, badyle
    Spacer towarzyszący wystawie „Rhizopolis”
    plac Małachowskiego (przed Zachętą)plac Małachowskiego
  • Zdjęcie korony drzewa. Pomiędzy liśćmi i gałęziami prześwituje błękitne niebo.
    22.05.2021 (SOB) 14:00
    Rodzinny spacer wśród drzew w Ogrodzie Botanicznym UW
    Ogród botaniczny UWOgród botaniczny UW
  • zdjęcie, czarna przestrzeń wypełniona wiszącymi korzeniami i korą usypaną na podłodze. Wnętrze ciemne, oświetlone punktowym światłem
    23.05.2021 (ND) 16:00
    Reportaż z tajemniczego świata
    Warsztaty rodzinne online dla dzieci w wieku 7–9 lat
    Online | ZOOMZOOM
  • 23.05.2021 (ND) 20:00
    Wspólne korzenie
    Wieczorynka w PJM
    Facebook ZachętyFacebook Zachęty
  • 29.05.2021 (SOB) 12:00
    Botaniczne opowieści
    Rodzinny spacer wśród drzew (godz. 12 i 13.30)
    Zachęta | sala na poziomie – 1 i sala kinowaZachęta - wejście
  • 16.06.2021 (ŚR) 18:00
    Zachęta miga! na żywo!
    Oprowadzanie PJM po wystawie „Joanna Rajkowska. Rhizopolis”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 19.06.2021 (SOB) 12:00
    Botaniczne opowieści
    Rodzinny spacer wśród drzew (godz. 12 i 13.30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • zdjęcie: ciemna przestrzeń wypełniona korzeniami drzew, ukazanych w dużym zbliżeniu, oświetlonych miejscowo
    20.06.2021 (ND) 20:45
    Mroczne przesilenie
    Performans
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 07.08.2021 (SOB) 20:30
    Mroczne przesilenie
    Performans na finisaż „Rhizopolis”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 07.08.2021 (SOB) 21:30
    Mroczne przesilenie
    Performans na finisaż „Rhizopolis”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Park jesienią; zielona trawa, bezlistne drzewa, ceglany mur w tle. Na środku postać wioślarza z posplatanych suchych gałęzi. Stoi w rozkroku z długim kijem w dłoniach.
    08.08.2021 (ND) 16:00
    Spotkanie z Janem Sajdakiem w Parku Fosa
    Park Fosa na warszawskiej CytadeliPark Fosa

Informacje

Joanna Rajkowska
Rhizopolis
01.02 – 08.08.2021

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3, 00-916 Warszawa
Zobacz na mapie

Godziny otwarcia:
wtorek – niedziela godz. 12–20
czwartek – wstęp wolny    
kasa biletowa czynna do godziny 19.30