Sam termin „wolny strzelec” pojawił się już w epoce romantyzmu i mieścił w sobie dwa elementy, które sprawiły, że określenie najemnego wojownika (Walter Scott, Ivanhoe) zostało szybko zaadaptowane także w innym obszarze. Scottowski freelancer przywołuje aktualne do dziś konotacje: walki, niezależności (rozumianej raczej jako brak lojalności), mogące stać się monetą przetargową także w grze rynkowej.  Termin ten ma jednak jeszcze jedno odniesienie – myślistwo. Romantyków w polowaniu pociągało czasowe zawieszenie etyki, a co za tym idzie, wolność. Dla kultury, będącej źródłem cierpień, alternatywą stała się natura, w której romantycy szukali dzikiej energii życia, nieskrępowanej racjonalnym, etycznym prawem. Romantycznego „wolnego strzelca” należałoby raczej nazwać „wolnym myśliwym”.

Wystawa bada przede wszystkim zmianę paradygmatu „bycia artystą”. W czasie ostatnich 20 lat artyści zostali zmuszeni do redefinicji swojego miejsca na mapie społecznych ról i ekonomicznych współzależności. Skrajnym przejawem tej przemiany było sięgnięcie do tak radykalnej metody protestu, jak strajk artystów w maju 2012 roku zainicjowany przez Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej. Ten temat stanowi klamrę dla wystawy, dla której inspiracją było libretto pierwszej narodowej niemieckiej opery Carla Marii von Webera zatytułowanej właśnie Wolny strzelec (premiera 1821).

Wystawa powinna sprowokować krytyczne pytania o rzeczywisty status wolnego strzelca, pozbawiony romantycznej iluzji. Zbadać temat negatywnych aspektów wolności. Jak można dziś wyrazić totalną wolność „od”: związków, lojalności, więzi społecznych i społecznego porozumienia.

Biogramy artystów (pdf)

Częścią wystawy są działania Romana Dziadkiewicza oraz performans Zorki Wollny i Artura Zagajewskiego.

Zorka Wollny & Artur Zagajewski Las
Performans na siedemnastu wykonawców zorganizowany w ramach wystawy „Wolny strzelec”

występują: Karolina Porcari, Maksymilian Bartoszewski, Jakub Bugieda, Daniel Dadun, Piotr Diuwe, Przemysław Gontarz, Mateusz Jakubiec, Andrzej Jaroma, Ilona Kryszkiewicz, Błażej Modelski, Tomasz Pakowski, Przemysław Piłaciński, Krzysztof Rostowski, Franek Spik, Piotr Wielecki, Damiango Zieliński, Joanna Baś

cytowani: Anna Bilińska-Bohdanowicz, Włodzimierz Borowski, Olga Boznańska, Marek Kijewski, Cyprian Norwid, Maria Pinińska-Bereś, Wilhelm Sasnal, Bruno Schulz, Zofia Stryjeńska, Józef Szajna, Alina Szapocznikow, Stanisław Ignacy Witkiewicz