Zachłanna kobieta
- typ obiektu: malarstwo
- rok powstania: 1970
- materiał/technika: olej, płótno
- wymiary: 137 x 87,5 cm
- numer inw.: M-55
- reprodukcja na licencji: CC BY-NC-ND 3.0
Jan Dobkowski jeszcze podczas studiów odrzucił rozwiązania fakturalne wywodzące się z postimpresjonizmu. Wyeliminował z obrazu przestrzeń malarską, a powierzchnię płótna wypełniał dużymi płaskimi plamami gładko kładzionego koloru. Ograniczył gamę barwną do dwóch kontrastujących ze sobą barw dopełniających – czerwieni i zieleni – które uważał za kolory życia. Linia kreśląca kształty biegnie niespokojnymi, zawiłymi skrętami, tworząc secesyjno-dekoracyjne układy. Pomimo deformacji i wyolbrzymienia form obrazy są przedmiotowe, a nie abstrakcyjne. Repertuar powtarzających się motywów obejmuje m.in. zwielokrotnione piersi o mocno zaznaczonych sutkach, głowy z kosmykami włosów przypominającymi płomyki ognia, ludzkie szkielety, serca, plemniki i kształty embrionalne. Postać ludzka nie jest nadrzędna wobec innych elementów kompozycji – wszystkie organizmy zostają ze sobą zrównane i wzajemnie powiązane. Hierarchiczny podział na to, co ludzkie i nie-ludzkie ulega zniesieniu.
Na obrazie Zachłanna kobieta widać zwierzęco-ludzką istotę o szeroko rozłożonych ramionach z rozczapierzonymi palcami. Jej głowa zbudowana jest z oczu otoczonych wieńcem zmultiplikowanych piersi. Formy zdają się przepływać jedna w drugą, przez co sprawiają wrażenie zatrzymania w dynamicznym ruchu. Układy miękkich kształtów wyrażają treści symboliczne: żywiołowy zachwyt nad życiem i poczucie jedności z naturą podlegającą nieustannej przemianie. Sam artysta twierdził, że natura jest dla niego „[…] sprawą przestrzeni, pewnej konsystencji świata – to ziemia i powietrze, chmury, ogień i woda; to ciągłe przekształcanie się przyrody. Człowiek pragnie otworzyć oczy dla słońca i nieba, wdychać zapach ziemi. Bo właśnie Natura daje nam uczucie, że istniejemy. Sądziłem, że w naturalności jest złoże, które może uczynić moją sztukę żywą. Dlatego w obrazach starałem się pokazać przede wszystkim człowieka. Człowieka obnażonego, bez atrybutów kultury czy cywilizacji: kobietę i mężczyznę w ich odwiecznych gestach. Poprzez erotykę pragnąłem ukazać, jak silnie człowiek pożąda natury i że jest ona dobra”.
- Z cyklu Przedłużenie lata V 1969
- Z cyklu Przedłużenie lata VI1969
- Z cyklu Przedłużenie lata VII1969
- Z cyklu Przedłużenie lata VIII1969
- Gdy wieje wiatr1975
- Duch1975
- Akwarium1975
- Zespolenie1976
- Próba styku1976
- Otchłań1976
- Wszechbędąca, akcja w plenerze z udziałem Marii Dobkowskiej1969
- Przedłużenie lata, akcja na dachu pracowni artysty przy ul. Chłodnej, Warszawa1969
- Z cyklu Przedłużenie lata IV1969
- Z cyklu Przedłużenie lata II1969
- Prowadził ślepy ślepego1970
- Euforia1973
- Wielki dzień1980
- Moja rzeka II1980
- Drzewa Jana D.1980
- Z cyklu Przedłużenie lata I1969
- Z cyklu Przedłużenie lata III1969