Zachłanna kobieta

Jan Dobkowski

  • typ obiektu: malarstwo
  • rok powstania: 1970
  • materiał/technika: olej, płótno
  • wymiary: 137 x 87,5 cm
  • numer inw.: M-55
  • reprodukcja na licencji: CC BY-NC-ND 3.0

Jan Dobkowski jeszcze podczas studiów odrzucił rozwiązania fakturalne wywodzące się z postimpresjonizmu. Wyeliminował z obrazu przestrzeń malarską, a powierzchnię płótna wypełniał dużymi płaskimi plamami gładko kładzionego koloru. Ograniczył gamę barwną do dwóch kontrastujących ze sobą barw dopełniających – czerwieni i zieleni – które uważał za kolory życia. Linia kreśląca kształty biegnie niespokojnymi, zawiłymi skrętami, tworząc secesyjno-dekoracyjne układy. Pomimo deformacji i wyolbrzymienia form obrazy są przedmiotowe, a nie abstrakcyjne. Repertuar powtarzających się motywów obejmuje m.in. zwielokrotnione piersi o mocno zaznaczonych sutkach, głowy z kosmykami włosów przypominającymi płomyki ognia, ludzkie szkielety, serca, plemniki i kształty embrionalne. Postać ludzka nie jest nadrzędna wobec innych elementów kompozycji – wszystkie organizmy zostają ze sobą zrównane i wzajemnie powiązane. Hierarchiczny podział na to, co ludzkie i nie-ludzkie ulega zniesieniu.

Na obrazie Zachłanna kobieta widać zwierzęco-ludzką istotę o szeroko rozłożonych ramionach z rozczapierzonymi palcami. Jej głowa zbudowana jest z oczu otoczonych wieńcem zmultiplikowanych piersi. Formy zdają się przepływać jedna w drugą, przez co sprawiają wrażenie zatrzymania w dynamicznym ruchu. Układy miękkich kształtów wyrażają treści symboliczne: żywiołowy zachwyt nad życiem i poczucie jedności z naturą podlegającą nieustannej przemianie. Sam artysta twierdził, że natura jest dla niego „[…] sprawą przestrzeni, pewnej konsystencji świata – to ziemia i powietrze, chmury, ogień i woda; to ciągłe przekształcanie się przyrody. Człowiek pragnie otworzyć oczy dla słońca i nieba, wdychać zapach ziemi. Bo właśnie Natura daje nam uczucie, że istniejemy. Sądziłem, że w naturalności jest złoże, które może uczynić moją sztukę żywą. Dlatego w obrazach starałem się pokazać przede wszystkim człowieka. Człowieka obnażonego, bez atrybutów kultury czy cywilizacji: kobietę i mężczyznę w ich odwiecznych gestach. Poprzez erotykę pragnąłem ukazać, jak silnie człowiek pożąda natury i że jest ona dobra”.

Inne prace artysty w kolekcji Zachęty

  • Zdjęcie pracy Z cyklu Przedłużenie lata V
    Z cyklu Przedłużenie lata V Jan Dobkowski1969
  • Zdjęcie pracy Z cyklu Przedłużenie lata VI
    Z cyklu Przedłużenie lata VIJan Dobkowski1969
  • Zdjęcie pracy Z cyklu Przedłużenie lata VII
    Z cyklu Przedłużenie lata VIIJan Dobkowski1969
  • Zdjęcie pracy Z cyklu Przedłużenie lata VIII
    Z cyklu Przedłużenie lata VIIIJan Dobkowski1969
  • Zdjęcie pracy Gdy wieje wiatr
    Gdy wieje wiatrJan Dobkowski1975
  • Zdjęcie pracy Duch
    DuchJan Dobkowski1975
  • Zdjęcie pracy Akwarium
    AkwariumJan Dobkowski1975
  • Zdjęcie pracy Zespolenie
    ZespolenieJan Dobkowski1976
  • Zdjęcie pracy Próba styku
    Próba stykuJan Dobkowski1976
  • Zdjęcie pracy Otchłań
    OtchłańJan Dobkowski1976
  • Zdjęcie pracy Wszechbędąca, akcja w plenerze z udziałem Marii Dobkowskiej
    Wszechbędąca, akcja w plenerze z udziałem Marii DobkowskiejJan Dobkowski1969
  • Zdjęcie pracy Przedłużenie lata, akcja na dachu pracowni artysty przy ul. Chłodnej, Warszawa
    Przedłużenie lata, akcja na dachu pracowni artysty przy ul. Chłodnej, WarszawaJan Dobkowski1969
  • Zdjęcie pracy Z cyklu Przedłużenie lata IV
    Z cyklu Przedłużenie lata IVJan Dobkowski1969
  • Zdjęcie pracy Z cyklu Przedłużenie lata II
    Z cyklu Przedłużenie lata IIJan Dobkowski1969
  • Z nieforemnych, pomarańczowych plam wyłaniają się dwie postaci bez głów, pochylone do przodu, jakby się przewracały. Wyraźnie zaznaczono ich dłonie skierowane do siebie oraz uda, łydki i stopy. Tło turkusowe.
    Prowadził ślepy ślepegoJan Dobkowski1970
  • Obraz dynamiczny, radosny. Kompozycję wypełniają różnokolorowe plamy, kleksy, dziwne przekroje, niekiedy przybierające kształt poszczególnych części ciała kobiety: oczu, ust, piersi, nóg. Wydaje się, że obraz żyje własnym życiem: nogi biegną, ręce coś chwy
    EuforiaJan Dobkowski1973
  • Obraz składa się z wygiętych biało-szarych linii przypominających słoje drzewa. W części środkowej, przy górnej krawędzi elipsa, której krawędź na górze przybiera kształt ust.
    Wielki dzieńJan Dobkowski1980
  • Przez środek obrazu, wymalowana pionowa, niebieska oś. Przy niej od strony lewej i prawej zbiegają się niebiesko-fioletowe, równoległe do siebie linie. Kompozycja przypomina przedziałek i włosy równo zaczesane na dwie strony.
    Moja rzeka IIJan Dobkowski1980
  • Szare tło obrazu zamalowane gęsto białymi cienkimi równoległymi liniami. Linie pionowe tworzą cztery grupy, kształtem przypominające wysoką trawę. Linie poziomie przywołują na myśl taflę wody.
    Drzewa Jana D.Jan Dobkowski1980
  • Zdjęcie pracy Z cyklu Przedłużenie lata I
    Z cyklu Przedłużenie lata IJan Dobkowski1969
  • Zdjęcie pracy Z cyklu Przedłużenie lata III
    Z cyklu Przedłużenie lata IIIJan Dobkowski1969

Inne prace z tej kategorii

  • Zdjęcie pracy Dwa wiatry
    Dwa wiatryCzesław Tumielewicz1977
  • Wnętrze. Brązowa ściana, na niej jasna rama lustra lub okna. W ramie widok na ulicę: tyły samochodów jadących w prawą stronę. W tle dwie palmy i kamienice.
    Rzym - Piazza di Spagna - Srebrny VolkswagenAndrzej Adam Sadowski1983
  • Zdjęcie pracy Lot Ikara 80
    Lot Ikara 80Urszula Brzozowska-Strzałecka1977