Gordon Parks: Aparat to moja broń

18.03 – 21.05.2017 Gordon Parks: Aparat to moja broń

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

kuratorka: Joanna Kinowska

Tytuł wystawy Gordon Parks: Aparat to moja broń jest cytatem z pierwszej i najważniejszej książki Parksa — wspomnień A Choice of Weapons [Wybór broni]. To zarazem motto jego życia określające precyzyjne wybieranie środków tak, by dosięgnąć celu, ale także będące formą aktywizmu w walce o równość społeczną.

Jakim był fotoreporterem? Jak szukał tematów? W jaki sposób fotografował ludzi i jak traktował swoich bohaterów? Wystawa prezentuje wybór osiemdziesięciu fotografii Parksa. Są wśród nich zarówno fotograficzne ikony, jak i zdjęcia mało znane. Jako fotograf był przede wszystkim zaangażowanym humanistą. „Uczyniłem ze swojego aparatu fotograficznego narzędzie świadomości społecznej. Zdrowy rozsądek podpowiadał, że muszę mieć wystarczające zrozumienie, co jest dobre, a co złe, inaczej aparat stałby się w końcu moim wrogiem”.

Gordona Parksa można uznać za wcielenie amerykańskiego mitu self-made mana. Urodzony jako piętnaste dziecko w rodzinie Parksów, musiał walczyć o przetrwanie, o pracę, rodzinę, wreszcie o prawa Afroamerykanów. Przeżył 93 lata dokumentując wielkie i małe zmiany. Był pierwszym czarnoskórym fotografem magazynów „Life” i „Vogue”, reżyserem w Hollywood, pisarzem i poetą oraz kompozytorem. Wydał kilka pamiętników. W każdym z nich podkreślał swój upór w dążeniu do tego, by zostać „kimś” — człowiekiem szanowanym i szanującym innych.

Zaangażowanie Parksa w walkę o równość społeczną zostało docenione przez obie strony. Zarówno przez bohaterów jego reportaży, jak i przez środowisko czytelników i dziennikarzy magazynu „Life”, gdzie przez lata pracował. Zgłębiając temat, wchodząc w życie codzienne portretowanych ludzi, dotykał prawdy, którą następnie pokazywał w najważniejszym magazynie ilustrowanym świata. Drogę do kariery utorował sobie reportażem o przestępczości w Nowym Jorku. Mógł w naturalny sposób wejść do świata czarnych i pokazać białym ich największe problemy. Zawdzięczał to człowiekowi, który uformował go jako fotografa — Royowi Strykerowi, szefowi fotografów w pozarządowym projekcie Farm Security Administration (FSA). Stryker udzielając Parksowi lekcji opowiadania historii za pomocą fotografii, zasugerował mu zainteresowanie się losami Elli Watson — sprzątaczki w budynku FSA. Zdjęcie, którego tytuł nawiązuje do słynnego obrazu Granta Wooda Amerykański gotyk, dziś zaliczane jest do najważniejszych fotografii XX wieku.

Wystawa Gordon Parks: Aparat to moja broń odzwierciedla podział, jakiego sam autor dokonał w swoich archiwach. Układ chronologiczny jest miejscami zaburzony kosztem nadrzędnej tematyki prac. Zestawione razem podkreślają wyjątkową zdolność fotografa do odnajdywania się w skrajnych sytuacjach społecznych i kulturowych. Z podobnym wyczuciem potrafił sportretować żebraczkę w Estoril w Portugalii, jak i contessę w Paryżu. Miał swoje ulubione, sprawdzone sposoby na kadrowanie, opowiadanie historii. Z pewnością odrobił lekcję modernizmu, co widać szczególnie w jego wczesnych pracach. Ale to nie styl fotografowania czy sposób kadrowania zapamiętujemy. W jego zdjęciach najważniejszą rolę gra człowiek. „Niekiedy, szczególnie w początkach kariery, pozwalałem aparatowi, aby osądzał ludzi, zanim spróbuje ich zrozumieć. Znajdowałem usprawiedliwienie w nieprawdziwym powiedzeniu, że fotografia nigdy nie kłamie. Od tamtego czasu nauczyłem się, że to, kim jest człowiek, nie zawsze widać na jego twarzy. Zwykle istnieje głębsza prawda o nim ukryta w środku, często uwięziona przez nieustępliwego wroga — jego samego”.

Fotografie Gordona Parksa mogą dziś przywrócić wiarę w obraz i jego sens. Przybliżają także historię XX wieku — przemian zachodzących nie tylko w Stanach Zjednoczonych. Potrzebują jedynie kontekstu. Jednak najbardziej wymagają od widza wczytania się, ciekawości świata. Parks całe życie walczył z uprzedzeniami i udowadniał, że nawet najmniejsza zmiana jest warta podjęcia wysiłku. Mamy wybór, trzeba go tylko dokonać.


Gordon Parks, Amerykański gotyk, Waszyngton, 1942 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation

Prace na wystawie

  • Zdjęcie pracy Gordon Parks, Bez tytułu, Harlem, Nowy Jork, 1963 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
    Gordon Parks, Bez tytułu, Harlem, Nowy Jork, 1963 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
  • Zdjęcie pracy Gordon Parks, Bez tytułu, Phoenix, Kalifornia, 1963 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
    Gordon Parks, Bez tytułu, Phoenix, Kalifornia, 1963 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
  • Zdjęcie pracy Gordon Parks, Bez tytułu, Watts, Kalifornia, 1967 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
    Gordon Parks, Bez tytułu, Watts, Kalifornia, 1967 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
  • Zdjęcie pracy Gordon Parks, Ingrid Bergman na Stromboli, Włochy, 1949  © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
    Gordon Parks, Ingrid Bergman na Stromboli, Włochy, 1949 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
  • Zdjęcie pracy Gordon Parks, Masażysta pracuje nad bicepsem Muhammada Alego, Miami, Florida, 1966  © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
    Gordon Parks, Masażysta pracuje nad bicepsem Muhammada Alego, Miami, Florida, 1966 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
  • Zdjęcie pracy Gordon Parks, Amerykański gotyk, Waszyngton, 1942 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
    Gordon Parks, Amerykański gotyk, Waszyngton, 1942 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
  • Zdjęcie pracy Gordon Parks, Bez tytułu, Shady Grove, Alabama, 1956 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
    Gordon Parks, Bez tytułu, Shady Grove, Alabama, 1956 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
  • Zdjęcie pracy Gordon Parks, Ondria Tanner z babcią oglądają witryny sklepowe, Mobile, Alabama, 1956 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
    Gordon Parks, Ondria Tanner z babcią oglądają witryny sklepowe, Mobile, Alabama, 1956 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
  • Zdjęcie pracy Gordon Parks, Wieczorowo o świcie, Nowy Jork, Nowy Jork, 1956 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
    Gordon Parks, Wieczorowo o świcie, Nowy Jork, Nowy Jork, 1956 © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
  • Zdjęcie pracy Gordon Parks, Bassie z małym Richardem dzień po tym, kiedy oblała swojego męża wrzątkiem © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
    Gordon Parks, Bassie z małym Richardem dzień po tym, kiedy oblała swojego męża wrzątkiem © Dzięki uprzejmości The Gordon Parks Foundation
Powiązane materiały
  • mediateka / audio
    Gordon Parks: Aparat to moja broń
    Kinematograficzna czerń Gordona Parksa. O kinie afroamerykańskim u progu dekady 1970 - wykład Ewy Drygalskiej
  • mediateka / audio
    Gordon Parks: Aparat to moja broń
    Głos podwładnego. Amerykańskie sny i amerykańskie koszmary w obiektywie Gordona Parksa. Wykład Antoniego Górnego
  • mediateka / audio
    Gordon Parks: Aparat to moja broń
    Od obrazowania analogowego do przełomu cyfrowego. Kilka uwag na temat dyskursów o fotografii. Wykład Tomasza Ferenca z cyklu „Sztuka i filozofia”
  • mediateka / audio
    Gordon Parks: Aparat to moja broń
    Etyka fotografa. Dyskusja z udziałem Joanny Kinowskiej, Wojciecha Grzędzińskiego i Adama Lacha
  • Grafika obiektu: Gordon Parks: Aparat to moja broń
    mediateka / audio
    Gordon Parks: Aparat to moja broń
    Oprowadzanie kuratorskie Joanny Kinowskiej
  • Grafika obiektu: Zachęta. Luty, marzec, kwiecień 2017
    mediateka / foldery / teksty
    Zachęta. Luty, marzec, kwiecień 2017
    Magazyn
  • Grafika obiektu: Zachęta. Maj, czerwiec 2017
    mediateka / foldery / teksty
    Zachęta. Maj, czerwiec 2017
    Magazyn
  • Grafika obiektu: Gordon Parks: Aparat to moja broń
    mediateka / plakaty
    Gordon Parks: Aparat to moja broń
  • Grafika obiektu: Gordon Parks: Aparat to moja broń
    mediateka / wideo dokumentacja
    Gordon Parks: Aparat to moja broń
Powiązane wydarzenia
  • Grafika wydarzenia: Oprowadzanie kuratorskie Joanny Kinowskiej po wystawie „Gordon Parks: Aparat to moja broń”
    19.03.2017 (ND) 12:15
    Oprowadzanie kuratorskie Joanny Kinowskiej po wystawie „Gordon Parks: Aparat to moja broń”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Kinematograficzna czerń Gordona Parksa. O kinie afroamerykańskim u progu dekady 1970.
    23.03.2017 (CZW) 18:00
    Kinematograficzna czerń Gordona Parksa. O kinie afroamerykańskim u progu dekady 1970.
    Wykład Ewy Drygalskiej
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Grafika wydarzenia: Niedzielne oprowadzanie z przewodnikiem
    02.04.2017 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzanie z przewodnikiem
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Etyka a fotoreportaż. Warsztaty rodzinne towarzyszące wystawie Gordona Parksa
    02.04.2017 (ND) 12:30
    Etyka a fotoreportaż. Warsztaty rodzinne towarzyszące wystawie Gordona Parksa
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Zmienić świat. Warsztaty rodzinne towarzyszące wystawie Gordona Parksa
    09.04.2017 (ND) 12:30
    Zmienić świat. Warsztaty rodzinne towarzyszące wystawie Gordona Parksa
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Shaft & Shatft’s Big Score!
    18.04.2017 (WT) 18:00
    Shaft & Shatft’s Big Score!
    Pokaz filmu
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Grafika wydarzenia: Zachęta Miga!
    20.04.2017 (CZW) 17:00
    Zachęta Miga!
    Spotkanie na wystawie „Gordon Parks: Aparat to moja broń"
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Leadbelly.
    20.04.2017 (CZW) 18:00
    Leadbelly.
    Pokaz filmu
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Grafika wydarzenia: Patrzeć/Zobaczyć. Sztuka współczesna i seniorzy
    21.04.2017 (PT) 12:15
    Patrzeć/Zobaczyć. Sztuka współczesna i seniorzy
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Fotoreportaż. Warsztaty rodzinne towarzyszące wystawie Gordona Parksa
    23.04.2017 (ND) 12:30
    Fotoreportaż. Warsztaty rodzinne towarzyszące wystawie Gordona Parksa
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Przegląd filmów dokumentalnych Gordona Parksa:
    25.04.2017 (WT) 18:00
    Przegląd filmów dokumentalnych Gordona Parksa:
    Flavio (1964); Diary of a Harlem Family (1968); The World of Piri Thomas (1968)
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Grafika wydarzenia: Głos podwładnego. Amerykańskie sny i amerykańskie koszmary w obiektywie Gordona Parksa.
    27.04.2017 (CZW) 18:00
    Głos podwładnego. Amerykańskie sny i amerykańskie koszmary w obiektywie Gordona Parksa.
    Wykład Antoniego Górnego
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Grafika wydarzenia: W piątek o piątej. Oprowadzania tematyczne po wystawie Gordona Parksa. Fotograf zaangażowany
    28.04.2017 (PT) 17:00
    W piątek o piątej. Oprowadzania tematyczne po wystawie Gordona Parksa. Fotograf zaangażowany
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: W piątek o piątej. Oprowadzania tematyczne po wystawie Gordona Parksa. Pierwsze zdjęcia — odważny początek
    05.05.2017 (PT) 17:00
    W piątek o piątej. Oprowadzania tematyczne po wystawie Gordona Parksa. Pierwsze zdjęcia — odważny początek
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Moda. Warsztaty rodzinne towarzyszące wystawie Gordona Parksa
    07.05.2017 (ND) 12:30
    Moda. Warsztaty rodzinne towarzyszące wystawie Gordona Parksa
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Half Past Autumn: The Life and Works of Gordon Parks.
    09.05.2017 (WT) 18:00
    Half Past Autumn: The Life and Works of Gordon Parks.
    Pokaz filmu
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Grafika wydarzenia: Sztuka dostępna. Spotkania ze sztuką współczesną dla osób niewidomych na wystawie Gordona Parksa
    10.05.2017 (ŚR) 17:00
    Sztuka dostępna. Spotkania ze sztuką współczesną dla osób niewidomych na wystawie Gordona Parksa
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Od obrazowania analogowego do przełomu cyfrowego. Kilka uwag na temat dyskursów o fotografii.
    10.05.2017 (ŚR) 17:00
    Od obrazowania analogowego do przełomu cyfrowego. Kilka uwag na temat dyskursów o fotografii.
    Wykład Tomasza Ferenca z cyklu „Sztuka i filozofia”
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Grafika wydarzenia: Etyka fotografa
    11.05.2017 (CZW) 18:00
    Etyka fotografa
    Dyskusja z udziałem Joanny Kinowskiej, Wojciecha Grzędzińskiego i Adama Lacha
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Grafika wydarzenia: W piątek o piątej. Oprowadzania tematyczne po wystawie Gordona Parksa. „Life” — świat okiem fotoreportera
    12.05.2017 (PT) 17:00
    W piątek o piątej. Oprowadzania tematyczne po wystawie Gordona Parksa. „Life” — świat okiem fotoreportera
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Instrukcja obsługi wystawy. Warsztaty dla dorosłych na wystawie Gordona Parksa
    13.05.2017 (SOB) 16:00
    Instrukcja obsługi wystawy. Warsztaty dla dorosłych na wystawie Gordona Parksa
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Drzewo wiadomości (The Learning Tree).
    16.05.2017 (WT) 18:00
    Drzewo wiadomości (The Learning Tree).
    Pokaz filmu towarzyszący wystawie Gordona Parksa
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Grafika wydarzenia: Sztuka dostępna. Spotkanie dla osób niesłyszących na wystawie Gordona Parksa
    17.05.2017 (ŚR) 18:00
    Sztuka dostępna. Spotkanie dla osób niesłyszących na wystawie Gordona Parksa
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: W piątek o piątej. Oprowadzanie tematyczne. Obszar zainteresowania: człowiek
    19.05.2017 (PT) 17:00
    W piątek o piątej. Oprowadzanie tematyczne. Obszar zainteresowania: człowiek
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Finisażowe oprowadzanie kuratorskie Joanny Kinowskiej po wystawie Gordona Parksa
    21.05.2017 (ND) 17:30
    Finisażowe oprowadzanie kuratorskie Joanny Kinowskiej po wystawie Gordona Parksa
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta

Informacje

Gordon Parks: Aparat to moja broń
18.03 – 21.05.2017

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3, 00-916 Warszawa
Zobacz na mapie

Godziny otwarcia:
wtorek – niedziela godz. 12–20
czwartek – wstęp wolny    
kasa biletowa czynna do godziny 19.30   

Sponsorem wystawy „Gordon Parks: Aparat to moja broń” jest Ambasada Stanów Zjednoczonych Ameryki w Polsce:
usa

Wystawa zrealizowana dzięki wsparciu:
gordon

Współpraca przy wystawie:
printshop