Kompozycja form zabitych
- typ obiektu: malarstwo
- rok powstania: 1975
- materiał/technika: kolaż, płótno
- wymiary: 119 x 54,5 x 7 cm
- numer inw.: M-391
- reprodukcja na licencji: CC BY-SA
Kolaż będący rodzajem wanitatywnej martwej natury został zbudowany z przyczepionych do płótna, pogrupowanych w zbiory różnej wielkości kości, umieszczonych na tle pionowej owalnej formy, namalowanej czarną farbą przy pomocy specjalnej maszyny koloryzującej. Podobna forma pojawia się również w innych obrazach Sterna (w kolekcji Zachęty znajdują się dwie prace zatytułowane Kompozycja owalna).
Kości po raz pierwszy występują w pracach artysty ok. 1964 roku. Mówił o nich: „Na łąkach, halach podtatrzańskich znajduję kości zwierząt, którymi górale zaśmiecają przyrodę. Ja te kości traktuję jako rodzaj przetrwania tych bytów…”. Stern włączył się wówczas do polskiego nurtu malarstwa materii, którym interesował się od początku lat 60. Krytycy zwracają uwagę na wysmakowane koloryt i kompozycję obrazów z tego okresu. Te właściwości prac kontrastują z ich tragicznym przesłaniem. Łączone są zazwyczaj z holokaustem i przeżyciami Sterna w czasie wojny. W myśl takiej interpretacji artysta próbował zobrazować śmierć, a kości zwierząt są nawiązaniem do ludzkich szczątków. W 1972 roku powiedział: „Moje kompozycje form zabitych uprzytamniają, że codziennie jesteśmy Kainami”. Potwierdzają to tytuły innych płócien, jak np. Statek kanibali czy Wieża kanibali.
Rama oraz pleksiglas składają się na przestrzenną kompozycję, którą można traktować jako asamblaż. Widzowie mogą oglądać w niej swe odbicie, dzięki czemu stają się częścią pracy. Podobny obraz, również zatytułowany Kompozycja form zabitych, Stern namalował w 1971 roku.
Karolina Zychowicz