Miejsce Projektów Zachęty, oddział Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki, działa przy ul. Gałczyńskiego 3 od 2010 roku. Nazwa nawiązuje do koncepcji „project room” – galerii eksperymentalnej oddanej artystom do tworzenia specjalnych projektów. Wystawy tu prezentowane w różny sposób interpretują położenie i kształt architektoniczny tego miejsca, rozwijają określone wątki tematyczne bądź też ukazują twórczość odbijającą indywidualne światy autorów. Budynek, w którym mieści się galeria, powstał w 1950 roku, a autorem jego projektu jest architekt Zygmunt Stępiński, odpowiedzialny m.in. za powojenną odbudowę Nowego Światu. Pomieszczenie pełniło wcześniej funkcję sklepu, ostatnio z antykami. Ulica Gałczyńskiego w zamierzeniu miała stanowić pasaż spacerowy i do dzisiaj zachowała charakter zacisznego zaplecza ruchliwego Nowego Światu. Autorem wystroju wnętrza, logo galerii i projektów druków jest Jakub Jezierski.

W MPZ prezentujemy projekty indywidualne artystów z Polski i zagranicy, młodych i starszych. Pojawiają się też wystawy tematyczne oraz powstałe w dialogu dwojga artystów. Skłaniają one widza do aktywnego współuczestnictwa i refleksji nad tematami poruszanymi przez autorów. Dodatkowe pole do dyskusji stwarza program towarzyszący w postaci spotkań z artystami, wykładów specjalistów z różnych dziedzin, do których odwołuje się tematyka wystaw, warsztatów dla dzieci i dorosłych czy koncertów. Latem wydarzenia te mogą odbywać się na tarasie przed galerią.

Miejsce Projektów Zachęty nie ma określonej linii tematycznej. Do tej pory w galerii prezentowane były projekty site specific autorstwa: Jaśminy Wójcik, Basi Bańdy, Michała Frydrycha, kolektywu Silverado, Mateusza Dąbrowskiego, Agaty Borowej, Lado Lomitashvilego, Magdaleny Łazarczyk, Macieja Salamona czy Attili Csörgö. W artystyczny dialog weszli ze sobą: Małgorzata Jabłońska i Krzysztof Szewczyk, Jasia Chomenko i Gamlet, Magda Franczak i Yael Frank, Zuzanna Sękowska i Łukasz Radziszewski, Agata Kus i Michał Dymny, Anna Panek i Won Seung Won, Izabela Łęska i Mikołaj Szpaczyński, Bartosz Zaskórski i Tomasz Zaskórski, Magda Bielesz i syn, Małgorzata Pawlak i Mikołaj Kowalski. Wystawy zbiorowe poruszały rozmaitą tematykę: wątki kubańskie eksplorował projekt „Fragmentos”, o związkach sztuki i muzyki traktowała wystawa „Brasil. Arte/Musica”, niełatwe położenie Mołdawii przedstawiał przegląd „Czekając na lepsze czasy”. Do historii ceramiki odnosiła się wystawa „Eksperyment łysogórski”, a do wakacyjnych klimatów nawiązywała ekspozycja „Egzotyczne?”. Na temat skomplikowanych związków historii i sztuki wypowiedzieli się w projekcie „Ponovo upotrebiti” artyści urodzeni w byłej Jugosławii. Przegląd pomysłów młodych designerów nosił tytuł „Gry i zabawki”. Młodzi twórcy z Polski i Rumunii prezentowali wspólnie swoje prace w Art Encounters Foundation w Timisoarze i MPZ („Czuję coś, nie wiem co”). Podobną wymianę artystyczną nawiązaliśmy wcześniej z project roomami przy MoCA w Belgradzie i Tabakalerze w San Sebastian. Inne wystawy młodych artystów nosiły tytuł „Seštil” i „Złożone, rozłożone”.

Od jakiegoś czasu wśród wystaw indywidualnych przeważają projekty będące refleksją nad kondycją współczesnego świata, o tematyce ekologicznej, postulujące powrót do natury i ochronę jej zasobów, czy też zbliżenie z osobami nie-ludzkimi. Ich autorami byli: Alicja Łukasiak, Natalia Bażowska, Karolina Grzywnowicz, Anna Siekierska, Bartosz Mucha, Monika Chlebek, Kimba Frances Kerner, Edyta Hul. Bardziej konceptualne czy skupione na indywidualnych historiach podejście do sztuki prezentowały wystawy: Izabelli Jagiełło, Wojciecha Gilewicza, Flo Kasearu, Justyny Wencel, Ievy Epnere, Habimy Fuchs, Alicji Dobruckiej, Zofii Gramz, Tomasza Saciłowskiego, Andrieja Polukorda, Janusza Łukowicza, Marty Węglińskiej, Gaëlle Choisne, Pauliny Pankiewicz, Małgorzaty Markiewicz, Karoliny Balcer czy Marty Zgierskiej.

Miejsce Projektów Zachęty jest czynne od wtorku do niedzieli w godz. 12–20, a wstęp na wystawy jest bezpłatny.

kuratorka MPZ: Magda Kardasz
współpraca: Pola Gadowska