Forma
- typ obiektu: rzeźba
- rok powstania: 1975
- materiał/technika: bawełniana rękawiczka, nasiona rzeżuchy, żywica poliestrowa
- wymiary: 10,5 x 20 x 4 cm
- numer inw.: RZ-99
- reprodukcja na licencji: CC BY-NC-ND 3.0
Teresa Murak dokonała pierwszego zasiewu rzeżuchy w 1972 roku. W czasie Wielkanocy wysiewa się ją np. na kawałku ligniny, a jej szybki wzrost symbolizuje zdolność przyrody do odradzania się i rozkwitu wiosną. Artystka pokrywała ziarnem rzeżuchy różne części garderoby i prezentowała porośnięte nią ubrania na swoich wystawach. Część z nich następnie zatopiła w żywicy poliestrowej. Krytyczka sztuki Elżbieta Monika Małkowska pisała o nich: „Zabalsamowane jak wykopaliskowe owady czy trawy w żywicy drzewnej, tkwią w przezroczystych, prostopadłościennych sarkofagach na zawsze zielone, nieśmiertelne rzeżuszane łodyżki i listki”.
Rezultaty performansów artystki były zazwyczaj ulotne, spełniały neoawangardowy postulat utożsamienia życia – w tym przypadku wegetacji rośliny – z procesem twórczym. Jednak w przypadku Formy powstał trwały obiekt — niczym stopklatka w procesie rozwoju i obumierania niepozornych ziaren. Ta i inne realizacje Murak mieszczą się w kręgu ważnych dla niej odniesień judeochrześcijańskich i pogańskich. Jak pisał kurator Sebastian Cichocki: „Czynność zasiewu staje się modlitwą lub medytacją. Pojedyncze kiełkujące rośliny są literami, tworzącymi zagadkowy, nieczytelny, stale rozsypujący się i mutujący tekst modlitwy wpisany w tkankę miejską. Czynność pisania po ziemi, za pomocą nasion, jest dla artystki aktem wiary, darem i podporządkowaniem prawom natury i wyższym siłom”.