Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

artyści: Zbigniew Dłubak, Dorota Podlaska, Leszek Rózga, Andrzej Tobis, grupa Twożywo
kuratorki: Marta Artyfikiewicz, Sara Herczyńska, Marcin Matuszewski, Maria Nowak, Zuzanna Zasacka
współpraca: Maria Świerżewska i Monika Zaleszczuk
realizacja: Anna Muszyńska i zespół

Pokaz Żywe magazyny: Dydaktyka powstał jako efekt dyskusji na temat tego, co w kolekcji Zachęty jest najciekawsze dla nas — przewodniczek i edukatorek pracujących z osobami w różnym wieku, z różnych środowisk i o różnych potrzebach. Wymyślenie i przygotowanie wystawy od początku do końca, a następnie oddanie jej publiczności to nowe wyzwanie — do tej pory naszym zadaniem było opowiadanie o dziełach, kuratorskich koncepcjach czy kontekstach pomocnych przy zwiedzaniu.

Okazało się, że w magazynach Zachęty jest kilka prac, które łączy bliski nam temat — dydaktyka, rozumiana niekiedy tradycyjnie, innym razem ironicznie, a czasem traktowana z pewnym dystansem. Choć to pojęcie mocno zaśniedziałe, stało się ono punktem wyjścia naszej opowieści, jednak już na wstępie przyglądamy mu się podejrzliwie. W naszych codziennych działaniach odchodzimy bowiem od relacji czysto dydaktycznych. Staramy się zburzyć budowaną w szkole hierarchię i na każdym etapie stawiać na współpracę i wymianę myśli.

Prezentowane na wystawie prace na różne sposoby odnoszą się do pomocy naukowych znanych każdej osobie, która doświadczyła nauki w polskiej szkole. Szkolne tablice, reprodukcje, gabloty, preparaty, oglądane do znudzenia fotografie. Jak funkcjonują obrazy zredukowane do narzędzi dydaktycznych? Na ile ich warstwa wizualna jest podporządkowana celom edukacyjnym, a na ile pozostaje autonomiczna? Czy możemy potraktować je jako reprezentację samego systemu szkolnego, by zadać sobie pytanie o jego aktualność i skuteczność? Pokaz stawia więcej pytań, niż przynosi odpowiedzi. Tworzy przestrzeń do namysłu, poszukiwania rozwiązań, ale i pozostawia miejsce na wątpliwości. Daje też pole dla nostalgii — bo siłą rzeczy wspomnienia i emocje warunkują nasze myślenie o szkole.

^{Prace z pokazu „Dydaktyka” w przestrzeni sąsiadującego z galerią XI Liceum im. Mikołaja Reja w Warszawie, fot. Krzysztof Nowak.}