Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

kuratorzy: Agnieszka Batkiewicz, Veronika Mayr, Xander van Dijk
współpraca ze strony Zachęty: Marta Miś, Joanna Waśko
współpraca badawcza: Urszula Batkiewicz, Katarzyna Dorda, Martyna Obarska
wsparcie merytoryczne: dr Agata Gabiś, dr Marcin Jewdokimow

uczestnicy: Jakub Certowicz, Hugo Corbett, Alessandra Covini & Francesco Apostoli, Juan Camilo Gonzalez, OMMX, Jurren Pen, Studio Makkink & Bey, Tomasz Szerszeń, Wojciech Woźniak
ze specjalnym udziałem Tanga Zbigniewa Rybczyńskiego
oryginalne materiały z archiwów Bogusławy i Czesława Kowalskich oraz Haliny Skibniewskiej

Tango na 16 metrach kwadratowych to wystawa o swego rodzaju mieszkaniowej gimnastyce —błyskotliwej i dobrze zaplanowanej choreografii, a jednocześnie prawdziwie akrobatycznym wyczynie. Dokumentuje pomysłowość, jaką trzeba się wykazać w poszukiwaniu architektonicznych rozwiązań w warunkach mieszkaniowego, metrażowego i materialnego deficytu.

Dzisiejsza sytuacja mieszkaniowa często wiąże się z intensyfikacją wykorzystania dostępnej przestrzeni i środków. Powodowani koniecznością, by „wycisnąć więcej” z zasobów znajdujących się w naszym posiadaniu, z pomysłem, dowcipem i wyobraźnią kształtujemy nasze krajobrazy mieszkaniowe. Ta ciężko wywalczona, bo stworzona praktycznie z niczego i przy użyciu niewielkich nakładów dodatkowa wartość staje się jednak obosiecznym mieczem — prowadzi do poprawy sytuacji życiowej, ale również do przesunięcia granicy tego, co jest uważane za normalne i akceptowalne. Gdy poprzednie minimum staje się nową normą, nasuwa się pytanie: jak nam się udaje ciągle od nowa odtwarzać tę samą mieszkaniową akrobatykę?

Budownictwo mieszkaniowe okresu PRL jest punktem wyjścia dla rozważań na temat zależności między architekturą a polityką, ograniczeniami a inwencją. Wykorzystując jako narzędzie interpretacji oskarową animację Tango Zbigniewa Rybczyńskiego, podróżujemy między przeszłością a teraźniejszością. W rozważaniach tych łączymy szeroką perspektywę uwarunkowań i czynników, które przez lata wpływały na to, jak mieszkamy, z obserwacją z bliska, skupioną na doraźnych, spontanicznych lub rozrysowanych ręką architekta interwencjach usprawniających funkcjonowanie naszych mieszkań.

^{Tango, reż. Zbigniew Rybczyński, 1980, dzięki uprzejmości Filmoteki Narodowej — Instytutu Audiowizualnego}