Corpus

01.09 – 19.10.2014 Corpus

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

kuratorka: Maria Brewińska
współpraca: Katarzyna Stupnicka

Corpus to wystawa prac odnoszących się do ciała, zainspirowana książkami Corpus (2002) oraz Corpus II. Writings on Sexuality (2013) autorstwa Jean-Luca Nancy’ego – jednego z najważniejszych współczesnych filozofów francuskich. Jego twórczość wykracza poza utrwalone paradygmaty myślenia filozoficznego – to filozoficzne poematy dotykające kwestii cielesności. Nancy podkreśla rolę, jaką ciało pełni w religii, szczególnie w chrześcijaństwie, gdzie ciało Boga stanowi element obrzędu i wiary. Święte ciała, nasze własne, boskie i nieboskie, cierpiące, ale i w stanie przyjemności – w sztuce znajdujemy wiele ich reprezentacji w duchu filozofii Nancy’ego.

Wystawę otwiera nawiązująca do renesansowego obrazu Andrei Mantegni Martwy Chrystus praca Dominika Lejmana Status (godzina z timecodem): anonimowe martwe ciało – jedno z wielu martwych ciał bez szansy na powrót, na zmartwychwstanie. U Hannah Wilke w Tak mi dopomóż Hannah ciało artystki pokazane jest w podobny sposób, tyle że z głową na pierwszym planie. To antycypacja choroby artystki, a mówiąc słowami Martina Heideggera, antycypacja „bycia ku śmierci”. Wideo Ślady ciała Any Mendiety rejestruje podobnie przeżywanie własnej cielesności, doświadczanie jej, wizualizowanie jej formy – to ślad po ciele, którego już nie ma. Mamy tu do czynienia z ontologią bytu, chociaż u Aliny Szapocznikow można już mówić o „onkologii rzeźby”. Skóra ludzkiego ciała – Nancy poświęca jej wiele uwagi: jest ona tym pierwszym zewnętrzem, jakie postrzegamy, jakiego dotykamy i pożądamy; w pracach Magdaleny Moskwy, Marka Koniecznego czy Valie Export to skóra zmieniona chorobowo, pokryta sińcami lub erotyzującym tatuażem. Film Zbigniewa Libery Obrzędy intymne jest traktatem filozoficznym o ciele i ostatniej trosce, jaką mu ofiarujemy. Szkielet – wewnętrzna konstrukcja ciała, której nie dostrzegamy, chyba że na zdjęciach rentgenowskich jak u Barbary Hammer, Birgit Jürgenssen, albo w pracy Mariny Abramović. Emancypacja nagości i masy ciał to „żywa rzeźba” Vanessy Beecroft złożona z nagich kobiet i skonfrontowana z publicznością. Zadziwiające ciała obce – jak pisze Nancy – które się sprzedają albo ulegają swoistemu uprzestrzennieniu, np. w procesie pracy, co możemy zobaczyć w filmach Santiago Sierry.

W książce Corpus II Nancy stawia tezę o centralnej roli więzi seksualnych jako zaczątku bycia ze sobą. Stale przypomina, że jesteśmy ciałami seksualnymi, erotycznymi. Stąd obecność na wystawie prac Marka Koniecznego, Duane’a Michalsa, Friederike Pezold  czy Betty Thompkins i jej niezwykłych monochromatycznych obrazów aktów seksualnych. U Nancy’ego słowo „dotyk” wydaje się najistotniejsze. To radość i ból. Przyjemność dotknięcia tego, co niedotykalne, bo to tylko dotyk własnej odrębności.

artyści: Marina Abramović, Samuel Beckett, Vanessa Beecroft, Valie Export, Barbara Hammer, Marek Konieczny, Birgit Jürgenssen, Sigalit Landau, Dominik Lejman, Zbigniew Libera, Klara Lidén, Sarah Lucas, Jacek Malinowski, Ana Mendieta, Duane Michals, Magdalena Moskwa, Clifford Owens, Friederike Pezold, Adam Rzepecki, Santiago Sierra, Alina Szapocznikow, Betty Tompkins, Hannah Wilke

 

Jean-Luc Nancy (ur. 1940) – francuski filozof, autor ponad 30 książek i 300 artykułów. Urodzony w Bordeaux. Studiował biologię i filozofię na Sorbonie. Nancy jest emerytowanym profesorem filozofii na Université Marc Bloch w Strasburgu. Wykładał filozofię w Colmar, Berlinie, Irvine, San Diego oraz w Berkley. W 1995 roku został odznaczony Orderem Kawalerskim w uznaniu za zasługi dla kultury francuskiej. Nancy odnosi się w swojej twórczości często do filozofii Jacques’a Derridy. Wraz z nim współtworzył nurt dekonstrukcji w filozofii. Derrida napisał o nim książkę Le Toucher, Jean-Luc Nancy (On Touching – Jean-Luc Nancy, 2005). Nancy tworzy też prace analityczne, komentując takich klasyków jak Hegel. Do nieco innej kategorii jego twórczości należą dzieła Corpus czy Corpus II, które mają charakter filozoficznych poematów, w których Nancy skupia się na ludzkiej cielesności i jej sensie.

Najważniejsze prace:
La remarque spéculative (1973), L’absolu littéraire (z Ph. Lacoue-Labarthem, 1978), Ego sum (1979), L’impératif catégorique (1983), L’oubli de la philosophie (1986), La communauté désoeuvrée (1986), Le poids d’une pensée (1991), Corpus (1992), Le sens du monde (1993), Les Muses (1994), Être singulier pluriel (1996), Hegel – l’inquiétude du négatif (1997).

Prace artystów w kolekcji Zachęty

  • Zdjęcie pracy Wolny strzelec (Autoportret)
    Wolny strzelec (Autoportret)Zbigniew Libera2013
  • Zdjęcie pracy Lego. Obóz koncentracyjny
    Lego. Obóz koncentracyjnyZbigniew Libera1999
  • Zdjęcie pracy Placebo
    PlaceboZbigniew Libera1995
  • Zdjęcie pracy The Doll You Love To Undress
    The Doll You Love To UndressZbigniew Libera1997
  • Zdjęcie pracy Obrzędy intymne
    Obrzędy intymneZbigniew Libera1984
  • Zdjęcie pracy Jan Świdziński (Magazyn Gazety Wyborczej), z cyklu Mistrzowie
    Jan Świdziński (Magazyn Gazety Wyborczej), z cyklu MistrzowieZbigniew Libera2003
  • Praca w formacie poziomego prostokąta. Fotomontaż naśladujący dwie strony z czasopisma. Większość pierwszej strony zajmuje wywiad z Zofią Kulik podpisaną jako Z.K. Rozmawia z nią osoba o inicjałach N.D. Nad artykułem nagłówek: "Zofia Kulik. Nie jestem arty
    Zofia Kulik (Na Dworze), z cyklu MistrzowieZbigniew Libera2003
  • Zdjęcie pracy Andrzej Partum (Gazeta Wyborcza), z cyklu Mistrzowie
    Andrzej Partum (Gazeta Wyborcza), z cyklu MistrzowieZbigniew Libera2003
  • Praca w formacie poziomego prostokąta. Fotomontaż naśladujący dwie strony z prawdziwej gazety "Trybuna". Całość gęsto zapełniona różnymi krótkimi informacjami: wiadomościami z kraju, repertuarem kina i telewizji, krzyżówką czy nekrologami. Na pierwszej str
    Incydent z Kantorem (Trybuna), z cyklu MistrzowieZbigniew Libera2003
  • Praca w formacie poziomego prostokąta. Fotomontaż naśladujący dwie strony z prawdziwego czasopisma "Polityka". Lewą stronę zajmuje artykuł poświęcony twórczości Leszka Przyjemskiego i Anastazego Wiśniewskiego. Oprócz tekstu dwie kolorowe fotografie: na jed
    Leszek Przyjemski/Anastazy Wiśniewski (Polityka), z cyklu MistrzowieZbigniew Libera2003
  • Instalacja złożona z czternastu różnej wielkości beżowych brył z tworzywa sztucznego. Bryły przypominają nieco kamienie, jednak są to odlewy kobiecych głów. Niektóre są bardziej realistyczne, inne silnie zdeformowane, jakby nieobrobione. Prezentowane są ro
    Nowotwory uosobioneAlina Szapocznikow1971
  • Realistyczna rzeźba z tworzywa sztucznego. Przedstawia nagi tors i ręce kobiety, wyłaniające się z czarnej, obłej bryły. Skóra bezgłowej kobiety jest jasna, nieco sina. Ma duże pełne piersi o różowych sutkach. Czarna masa przypominać może smołę albo zdefor
    Popiersie bez głowyAlina Szapocznikow1968
  • Zdjęcie pracy Zwarta
    ZwartaAlina Szapocznikow1968
  • Zdjęcie pracy HalfAWoman [Półkobieta]
    HalfAWoman [Półkobieta]Jacek Malinowski2000
  • Zdjęcie pracy HalfAWoman 2 [Półkobieta 2]
    HalfAWoman 2 [Półkobieta 2]Jacek Malinowski2005
  • Zdjęcie pracy Exposé
    ExposéJacek Malinowski2019
  • Zdjęcie pracy HalfAWoman... Three Years Later [Półkobieta... trzy lata później]
    HalfAWoman... Three Years Later [Półkobieta... trzy lata później]Jacek Malinowski2008
  • Zdjęcie pracy Plama
    PlamaJacek Malinowski2016
  • Zdjęcie pracy Santa Conversatione
    Santa ConversationeMarek Konieczny1975
  • Zdjęcie pracy Dodatkowy wymiar
    Dodatkowy wymiarMarek Konieczny1980
  • Zdjęcie pracy Varsaviana z cyklu Niezrozumiałe całości
    Varsaviana z cyklu Niezrozumiałe całościMarek Konieczny1985
  • Zdjęcie pracy Wrzuć tu coś
    Wrzuć tu cośMarek Konieczny1968
Powiązane materiały
  • mediateka / audio
    Corpus
    Spotkanie z dr Tomaszem Załuskim
  • mediateka / audio
    Corpus
    Spotkanie z dr Piotrem Schollenbergerem
  • mediateka / foldery / teksty
    Corpus
    Jean-Luc Nancy w rozmowie z Marią Brewińską
  • Grafika obiektu: Zachęta. Wrzesień, październik, listopad 2014
    mediateka / foldery / teksty
    Zachęta. Wrzesień, październik, listopad 2014
    Magazyn
  • Grafika obiektu: Corpus
    mediateka / plakaty
    Corpus
  • Grafika obiektu: Corpus
    mediateka / wideo dokumentacja
    Corpus

Informacje

Corpus
01.09 – 19.10.2014

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3, 00-916 Warszawa
Zobacz na mapie

Godziny otwarcia:
wtorek – niedziela godz. 12–20
czwartek – wstęp wolny    
kasa biletowa czynna do godziny 19.30   

za pomoc przy realizacji wystawy dziękujemy firmie NESTOR
sponsorzy wernisażu: DeLonghi, Kenwood, Freixenet
patroni medialni: The Warsaw Voice, Stolica, Artinfo.pl