Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

współpraca ze strony Zachęty: Julia Leopold

Rozbrojenie kultury to projekt, którego celem jest zainicjowanie debaty nad potrzebą przeformułowania sposobów myślenia o historii i pamięci. Krzysztof Wodiczko i Jarosław Kozakiewicz proponują opracowanie idei Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata — miejsca stanowiącego symboliczne wyzwanie dla podtrzymywanej w zbiorowej pamięci kultury wojny.

Projekt obejmuje zarówno wizję architektoniczną, jak i wielopłaszczyznową analizę tradycji zaangażowania sztuki w gloryfikację wojny. Punkt wyjścia stanowi badanie ikonografii wojennych monumentów, pomników odzwierciedlających ideologie, wedle których historia postrzegana jest wyłącznie w kategoriach walk, zwycięstw i klęsk. Artyści proponują przyjrzeć się „uzbrojeniu” współczesnej kultury w jej różnych wydaniach — od sztuki do popkultury oferującej militaria i gry wojenne dla dzieci.

Idea Centrum ma być wschodnioeuropejskim odpowiednikiem projektu przekształcenia Łuku Triumfalnego w Paryżu w Światowy Instytut na rzecz Obalenia Wojen (2010), przedstawionego przez Krzysztofa Wodiczkę w formie architektonicznej konstrukcji okalającej paryski monument. Projekt warszawski artyści sytuują na osi saskiej — w sąsiedztwie Grobu Nieznanego Żołnierza jako miejsca kluczowego dla kształtowania zbiorowej pamięci Polaków.

Projekt Wodiczki i Kozakiewicza to pomnik niewojny, swoją strukturą przywołujący ideę otwartości i pluralizmu. Zamiast zamykać pamięć w symbolicznej formie artyści proponują architektoniczną wizję miejsca służącego do przepracowywania przeszłości, przestrzeni dla dyskusji na temat narracji kulturowych i historycznych — tych zakorzenionych i tych obecnych.

Krzysztof Wodiczko — artysta wizualny i teoretyk sztuki. Jest głównie autorem akcji społecznych, filmów wideo oraz prac teoretycznych. Wielokrotnie poruszał temat wojen i pokoju, m.in. w instalacji Hiroshima zaprezentowanej w 1999 roku w Kopule Wojny Atomowej w Hiroszimie. W 1998 r. otrzymał The Hiroshima Art Prize przyznawaną artystom, „...którzy działając na polu sztuki współczesnej przyczynili  się znacząco do pokojowego współżycia ludzkości". Na stałe mieszka w Stanach Zjednoczonych.

Jarosław Kozakiewicz — rzeźbiarz, artysta wizualny i twórca koncepcji architektonicznych. Autor wielu innowacyjnych projektów. W 2006 roku reprezentował Polskę na 10. Biennale Architektury w Wenecji. Jest autorem m.in. głośnego Projektu Mars związanego z rewitalizacją parku krajobrazowego w okolicach jeziora Bärwalder See w Niemczech oraz Mostu duchów w Oświęcimiu. 

Prezentacja wideo Rozbrojenie kultury powstała w ramach Festiwalu Zgromadzenia. Sztuka Wspólnoty organizowanego przez Nowy Teatr we współpracy z Teatrem Dramatycznym m.st. Warszawy