451° Fahrenheita, czyli temperatura, w której płonie papier.
Wykład Zuzanny Sękowskiej

Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)
wstęp wolny

Przywołując wartość z książki Raya Bradbury’ego, opowiem o książce Ernsta Friedricha Proletariackie przedszkole — wydanym w 1921 roku elementarzu małego pacyfisty. Ta zakazana przez nazistów lektura to rozpisany w formie pieśni i przypowieści dla dzieci poradnik, jak wyrugować wojnę ze wspólnotowej świadomości. Odniesienie do kultury oralnej — przekazywania krótkich i prostych opowieści — jest najważniejszym elementem konstrukcyjnym tej książki, możemy więc mówić w jej przypadku o „żywym pomniku pokoju”. Lektura Proletariackiego przedszkola ma zaszczepić w dzieciach niezbywalne przekonanie o nietykalności życia ludzkiego i konieczności życia we wzajemnym zrozumieniu i szacunku. Na książkę składają się poza tekstami samego Friedricha także trawestacje znanych tekstów literackich, fragmenty niemieckich pieśni i utworów czy cytaty z Fiodora Dostojewskiego, Lwa Tołstoja i Ericha Muehsama. Zabawa w wojnę, zaszczepianie mitu bohaterskiej śmierci, oswajanie z symboliką militarną (!) jest w świetle książki niemoralną tresurą, manipulacją i oswajaniem ze złem. (Jednym z pionierskich pomysłów twórcy Muzeum Antywojennego w Berlinie była produkcja zabawek pacyfistycznych). Zdaniem Friedricha każdy obywatel powinien mieć świadomość, że oswajając dzieci z wizjami wojny, wojskowymi legendami, banalizując obraz rzezi i sprowadzając go do wyidealizowanej wizji, zaszczepiamy w nich pogardę dla życia ludzkiego, jak i przygotowujemy do ślepego podążania za uwodzicielską siłą podobnych idei. Tekst jest silnie nacechowany ideologicznie — powstawał w kręgu niemieckich anarchopacyfistów (skupionych wokół wydawnictwa Freie Jugend i Muzeum Antywojennego w Berlinie), jednak, pomimo pewnych kontrowersji, stanowi niezwykle uniwersalny i aktualny przekaz.

Wydarzenie towarzyszące wystawie
  • 06.10 – 27.11.2016
    Krzysztof Wodiczko i Jarosław Kozakiewicz
    Rozbrojenie kultury. Projekt Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata

    Rozbrojenie kultury to projekt, którego celem jest z ainicjowanie debaty nad potrzebą przeformułowania sposobów myślenia o historii i pamięci. Krzysztof Wodiczko i Jarosław Kozakiewicz proponują opracowanie idei Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata — miejsca stanowiącego symboliczne wyzwanie dla podtrzymywanej w zbiorowej pamięci kultury wojny.

    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
Powiązane materiały
  • mediateka / audio
    Krzysztof Wodiczko i Jarosław Kozakiewicz. Rozbrojenie kultury. Projekt Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata
    451° Fahrenheita, czyli temperatura, w której płonie papier. Wykład Zuzanny Sękowskiej
Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • 28.12 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 30.12 (WT) 17:30
    FLINTA dreaming
    writing session and slumber party 
    Zachęta | w przestrzeni wystawyZachęta | w przestrzeni wystawy
  • 01.01.2026 (CZW) 12:15
    Czwartkowe oprowadzania po aktualnych wystawach   
    (godz. 12:15 i 17:30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 04.01.2026 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 04.01.2026 (ND) 13:00
    Let Us Cook: Kutia & Uzvar
    Warsztaty z gotowania
    Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)
  • 07.01.2026 (ŚR) 18:00
    Se(a)ns sztuki
    The Square (reż. Ruben Östlund, 2017)
    Zachęta | wejście od ul. Burschego (schodami w dół)Zachęta | wejście od ul. Burschego (schodami w dół)
  • 08.01.2026 (CZW) 12:15
    Czwartkowe oprowadzania po aktualnych wystawach   
    (godz. 12:15 i 17:30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 10.01.2026 (SOB) 11:00
    Ludzie mają różnie
    Warsztaty rodzinne z cyklu „Mamo, tato, porozmawiajmy o...”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 11.01.2026 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 15.01.2026 (CZW) 12:15
    Czwartkowe oprowadzania po aktualnych wystawach   
    (godz. 12:15 i 17:30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 18.01.2026 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 22.01.2026 (CZW) 12:15
    Czwartkowe oprowadzania po aktualnych wystawach   
    (godz. 12:15 i 17:30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta