Prace duetu artystycznego Aneta Grzeszykowska i Jan Smaga zainspirowane są przez najbliższe otoczenie – mieszkanie, przestrzeń publiczną miasta. Miejsca, które artyści wybierają, naznaczone są śladami obecności człowieka. Artyści posługują się fotografią i przy jej pomocy odtwarzają obrazy rzeczywistych pomieszczeń. Precyzyjne ujęcia układane w większe całości pozwalają widzowi obejrzeć wnętrze z niezwykłej perspektywy. Cykl Plan z 2003 roku składa się z widoków kilku warszawskich mieszkań, podpisanych prawdziwymi adresami. Mieszkania różnią się układem i stylem wystroju wnętrz, stanowiąc wycinek konkretnej rzeczywistości, który może posłużyć jako pole do analiz przemian pokoleniowych, społecznych czy ekonomicznych. Na wystawie pokazujemy dwa fragmenty Planu – modernistyczny Plac Inwalidów 20/6 i blokową Lazurową 2A/6. YMCA to rzeźba powstała w 2005 roku. Autorzy mówią o niej, że „przedstawia budynek wywrócony na lewą stronę”, a proces jej tworzenia określają jako „zdjęcie skóry z przestrzeni”. Zewnętrzne powierzchnie tej hybrydowej bryły pokrywają fotograficzne odwzorowania wnętrz kompleksu sportowego YMCA w Warszawie, zgodne z rzeczywistym układem pomieszczeń. Konsekwentne trzymanie się przyjętej metody daje w rezultacie enigmatyczną w pierwszym odczycie formę.

Także dla Macieja Kuraka architektura stanowi główne źródło inspiracji. Twórczość artysty sytuuje się między społecznie zaangażowaną interwencją a żartem. Przejaskrawione przedstawienie podpatrzonej gdzieś sytuacji, użycie paradoksu, to metody często stosowane przez artystę. Służyć mają zwróceniu uwagi na jakiś problem społeczny czy zapomniany fragment historii odbitej w pejzażu miasta. Na wystawie Spojrzenia 2005 Maciej Kurak postanowił skonfrontować naznaczoną historią sztuki polskiej monumentalność jednej z sal Zachęty z trywialną przytulnością wbudowanego w nią dziwnego mieszkania. Do prywatnej przestrzeni mieszkania można wejść z sali wystawowej – jak do wnętrza obrazu, przez okno o ozdobnej ramie. Instalacja Macieja Kuraka zatytułowana Parergon pozwala zwiedzającemu stać się
na chwilę bohaterem obrazu.

Instalacja Anny Orlikowskiej Istota powstała w 2003 roku jako praca dyplomowa artystki. Widz ogląda świecącą w ciemności twarz tytułowej Istoty – wciśniętej w kąt, owiniętej w kokon z kołder i prześcieradeł. Praca mówi o poczuciu wyobcowania i o czających się w kątach domu strachach. Nowsze prace Orlikowskiej to przeważnie fotograficzne tryptyki poświęcone tematyce  poszukiwania metafizyki ukrytej w codzienności. Najnowsze dzieło powstało z myślą o wystawie Spojrzenia 2005 i zatytułowane jest Insomnia. Składa się z trzech panoramicznych fotografii ukazujących  banalne, codzienne czynności
w mieszkaniu. Wspólny jest czas akcji – późny wieczór lub noc, i trudne do wytłumaczenia przeczucie obecności innego wymiaru. Prace Anny Orlikowskiej mówią o roli i pozycji artysty w społeczeństwie. Artysta może być postrzegany – bądź też sam czuje się – jak obcy, istota z innego wymiaru, która ma do spełnienia bardzo ważną funkcję odbudowania utraconych związków między życiem a metafizyką.

Od kilku lat ulubionym tematem twórczości Rafała Bujnowskiego są rozważania nad sensem i kondycją malarstwa we współczesnej sztuce. Na wystawę Spojrzenia 2005 wspólnie z autorem wybraliśmy nowopowstałe serie prac. Satelita to seria malarskich widoków z oddali tajemniczych światów czy planet. Drugi cykl tworzą malarskie odwzorowania zdjęć wnętrza ciała ludzkiego zarejestrowanych przez ultrasonograf. Makrokosmos i mikrokosmos zestawione ze sobą. Prezentację Rafała Bujnowskiego dopełnia projekt Kwiaty, paznokcie – seria małych obrazów przedstawiających modny w tym sezonie, wielobarwny styl malowania paznokci. Obrazom towarzyszy film instruktażowy obnażający „tajniki warsztatu malarskiego” ukazujący młodą kobietę malującą paznokcie. W ten nieco ironiczny sposób (malowanie jako upiększanie) Bujnowski zabiera głos w dyskusji na temat możliwych dróg rozwoju współczesnego malarstwa.

Robert Kuśmirowski od momentu rozpoczęcia przygotowań do pierwszej odsłony projektu w Kunstverein w Hamburgu, która miała miejsce w styczniu 2005 roku, wciela się w postać Doktora Vernier – doktora anatomii, niepokornego badacza tajemnic ciała ludzkiego i sposobów jego przedstawiania na przestrzeni wieków. Fragment historii Doktora Verniera na wystawie Spojrzenia 2005 rozwija się wokół księgi jego autorstwa zatytułowanej The Ornaments of Anatomy, której fragmenty są eksponowane. Tym razem Kuśmirowski cofnął się jeszcze dalej w przeszłość – inspiracją do powstania tego wielowątkowego projektu stały się ryciny, dokumenty, obrazy i obiekty związane z tematyką medyczną, a także ogólnie rozumianym problemem ciała, jego ułomności i rozpadu. W charakterystyczny dla siebie sposób artysta zestawia stworzone przez siebie falsyfikaty ze znalezionymi obiektami (czasem również przetworzonymi) i performansem. Ogromna pracowitość i niezwykłe umiejętności imitowania dawnych technik i technologii to cechy wyróżniające tego twórcę. W Zachęcie Kuśmirowski wpisał się w starą, bogato dekorowaną architekturę wnętrza. Projekt, realizowany w ramach wystawy Spojrzenia 2005, jest rodzajem zaproszenia dla polskiej publiczności do wzięcia udziału w mającej być podsumowaniem jego anatomiczno-medycznych fascynacji wystawy w hamburskim Kunstverein, która otworzy się w styczniu 2006 roku.

Filmy Supergrupy Azorro w dowcipny i przenikliwy sposób diagnozują sytuację artysty w dzisiejszym świecie, w konfrontacji ze społeczeństwem i instytucjami sztuki. O tym, jak trudno jest współczesnemu twórcy wymyślić coś nowego świadczy film Wszystko już było z 2003 roku. Członkowie grupy: Oskar Dawicki, Igor Krenz, Wojtek Niedzielko i Łukasz Skąpski, próbują w absurdalnej scenerii ogródków działkowych i opustoszałego stadionu znaleźć temat nowego, oryginalnego dzieła. Rozmowa nie prowadzi do żadnego konstruktywnego rozwiązania. Powstały w 2004 roku film Rodzina zadaje kłam pesymistycznym ocenom zainteresowania polskiego społeczeństwa sztuką współczesną. Film dokumentuje leniwe popołudnie pewnej polskiej rodziny. Najbardziej niezwykły staje się dla odbiorcy filmu fakt, że rodzina podejmuje rozmowę na temat dzieł Malewicza, Libery, czy Kozyry. Interesuje się sztuką współczesną w sposób życzliwy, a co najdziwniejsze, podobne treści dobiegają z grającego w tle telewizora…

Młode pokolenie artystów w Polsce przemawia językiem bardzo różnorodnym. Wspólną cechą twórczości większości z nich jest zwrot ku prywatności, czerpanie inspiracji z bezpośredniego otoczenia, lokalnych kontekstów czy kultury popularnej. Choć na pierwszy rzut oka może się wydawać, że sztuka ta opiera się na kpinie i grze z rzeczywistością, głębsza analiza dzieł dowodzi często, że powodem ich powstania jest wnikliwy i krytyczny ogląd rzeczywistości. Często stanowią one szczególną odpowiedź na problemy najbliższe artystom – egzystencjalne i dotyczące kondycji sztuki w dzisiejszych czasach.