Berek
- typ obiektu: wideo
- rok powstania: 2000
- materiał/technika: 1-kanałowa projekcja
- wymiary: 4'32"
- numer inw.: V-2
Berek stanowi niezwykle istotny głos w polskiej sztuce współczesnej poruszający kwestie Zagłady w czasie II wojny światowej. Żmijewski sfilmował grupę nagich ludzi w dwóch pomieszczeniach: neutralnej przestrzeni piwnicy oraz komorze gazowej byłego obozu koncentracyjnego. Osoby biorące udział w projekcie, miały za zadanie bawić się w berka. Początkowo są zawstydzone, jednak z czasem oswajają się z sytuacją, ich zabawa staje się coraz bardziej swobodna. Zestawienie pomieszczenia, w którego ścianach było dokonywane bestialskie ludobójstwo z beztroską zabawą nagich (więc przecież tak samo jak zabijane ofiary odartych z najprostszych znamion godności), szokuje, ale także ma przywoływać psychoterapeutyczny powrót do traumatycznych przeżyć, aby je przezwyciężyć. Artysta w jednym z wywiadów powiedział: „Ta praca jest pełna okrutnej zabawy, sadyzmu, nagości i jednocześnie dziecinnej beztroski. Chodziło o wizualne zrekonstruowanie sytuacji. Tak jak się to kiedyś odbywało: nadzy ludzie w komorze gazowej. Ale zamiast horroru mamy śmieszki, zabawki, erotyczne gierki, niewinne igraszki”.