Polski teatr — teatr Polski
Oprowadzanie autorskie prof. Dariusza Kosińskiego po wystawie „Zmiana ustawienia”

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
wstęp wolny, zbiórka w holu głównym

Jednym z zasadniczych założeń wystawy Zmiana ustawienia było pokazanie scenografii w sposób  poszerzony, obejmujący nie tylko przedstawienia teatralne, ale także przestrzenie wydarzeń społecznych. Założenie to jest analogiczne do tez, które stawiałem w książce Teatra polskie. Historie (Warszawa 2010). Pisałem tam o swoistości polskiej tradycji teatralnej odmiennej od tego, co za teatr uważa się w stolicach kulturalnego świata, oraz o szczególnej teatralności polskiej tożsamości, którą uznajemy często za daną, nie zdając sobie sprawy, jak bardzo „bycie sobą” przesiąknięte jest „odgrywaniem siebie”. O ile w XX i XXI wieku ten „teatr Polski” nadal wystawia i wytwarza (w tej kolejności) zbiorowe identyfikacje, o tyle polski teatr od początku ubiegłego wieku zadaje tej wspólnotowej pracy kłopotliwe pytania, podważa ją, wskazuje jej sprzeczności i miejsca puste, a czasem też profanuje wytworzone przez nią symbole. Wbrew często głoszonym hasłom polski teatr nie pracuje na rzecz wspólnoty, o której nieustannie mówią politycy wszelkich odmian i barw. Działa raczej na rzecz zbioru wielości, w którym każdy musi ostatecznie na własną rękę i we własnym imieniu znaleźć odpowiedź na pytanie postawione kiedyś przez Jerzego Grotowskiego: co człowiek może uczynić ze swoją samotnością?

Proponowane przeze mnie oprowadzenie nie będzie miało charakteru całościowego, ani nie będzie syntetyzowało idei wystawy, która jest autorską kreacją Roberta Rumasa. Będzie raczej wędrówką po salach Zachęty w poszukiwaniu szczególnych punktów styków obu teatrów, które wydają mi się dwoma biegunami pola napięć polskiej kultury i polskiego życia. Nie będzie też wykładem z historii scenografii, teatru czy sztuki. Chciałbym, by było pójściem „za tym: co w Polsce jest do myślenia”, „na drodze przez labirynt zwany teatr”.

Dariusz Kosiński (ur. 1966) — badacz teatralny i performatyk, profesor w Katedrze Performatyki Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 2010–2013 dyrektor programowy Instytutu im. J. Grotowskiego we Wrocławiu, a następnie, do grudnia 2018 zastępca dyrektora Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Najważniejsze publikacje: Polski teatr przemiany (Wrocław 2007), Teatra polskie. Historie, (Warszawa 2010), Teatra polskie. Rok katastrofy (Warszawa 2012). Ostatnio wydał dwie monografie o wczesnych przedstawieniach Teatru 13 Rzędów Grotowski. Profanacje (Wrocław 2015) i Farsy-misteria (Wrocław 2018), zbiór esejów Performatyka. W(y)prowadzenia (Kraków 2016) oraz książkę Uciec z Wesela (Kraków 2019) poświęconą Stanisławowi Wyspiańskiemu. Od jesieni 2016 stale współpracuje jako krytyk teatralny i publicysta z „Tygodnikiem Powszechnym”.

Wydarzenie towarzyszące wystawie
  • 19.10.2019 – 19.01.2020
    Zmiana ustawienia
    Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku

    Przeglądowa wystawa poświęconą scenografii teatralnej według autoskiej wizji Roberta Rumasa — cenionego artysty wizualnego i scenografa. Kurator wraz z zespołem współpracowników prowadzi widzów przez 100 lat historii, budując narrację wystawy w oparciu o układ problemowo-tematyczny oraz tworząc odniesienia kontekstualne do wcześniejszych i późniejszych zjawisk.

    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • zdjęciue kolorowych magazynów
    02.07 (ŚR) 18:00
    Platformizując Polskę: nowe fronty walki w gospodarce cyfrowej
    Zachęta | wejście od ul. Burschego (schodami w dół)Zachęta | wejście od ul. Burschego (schodami w dół)
  • Świetlisty, rozmazany abstrakcyjny kształt w kolorze złoto-pomarańczowym w centralnej części zdjęcia
    02.07 (ŚR) 18:30
    POSTURE | POSTAWA
    Performans towarzyszący wystawie „Pakui Hardware. Progi / Thresholds”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • tłum ludzi zgromadzonych na schodach zachęty
    03.07 (CZW) 12:15
    Czwartkowe oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 17:30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • neonowo podświetlone pomieszczenie, ludzka sylwetka w tle
    04.07 (PT) 12:30
    Robimy największe dzieło sztuki na świecie!
    Otwarte warsztaty dla dzieci w wieku 7-13 lat
    Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)
  • 04.07 (PT) 17:30
    Malarstwo dla dorosłych. Przyjdź i zostań malarką/malarzem!
    Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)
  • dziecięca praca na stole
    05.07 (SOB) 12:30
    Przyjdź i zostań malarką/malarzem!
    Warsztaty z cyklu „Co robi artyst(k)a?” dla rodzin z dziećmi w spektrum autyzmu
    Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)
  • mężczyzna wypoczywający na zielonym trawniku
    05.07 (SOB) 14:00
    Chmurobrazy. Warsztaty z obserwacji i rysowania chmur
    przy wazach z roślinami wodnymiprzy wazach z roślinami wodnymi
  • czarny pokój, czerwona płachta z obrysem kobiecego ciała na podłodze w tle dwie osoby odwrócone tyłem
    05.07 (SOB) 14:15
    Saturday ArtWalk
    Guided tour in English
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • zdjęcie, osoba w przestrzeni wystawy
    05.07 (SOB) 16:00
    Екскурсія українською мовою
    Oprowadzanie w języku ukraińskim
    Захента — Національна галерея мистецтв.Захента — Національна галерея мистецтв.
  • biała oniryczna forma zawieszona w przestrzeni
    05.07 (SOB) 16:00
    Limen znaczy próg, czyli o przekraczaniu granic
    Wykład Dominiki Łarionow i rozmowa z Agnieszką Pinderą
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • portret kobiety w zielonej koszuli
    06.07 (ND) 12:15
    Pakui Hardware. Progi / Thresholds 
    Oprowadzanie kuratorskie Agnieszki Pindery po wystawie
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • neonowo podświetlone pomieszczenie, ludzka sylwetka w tle
    06.07 (ND) 12:30
    Robimy największe dzieło sztuki na świecie!
    Warsztaty rodzinne (godz. 12:30 i 15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta