artyści: Marlene Dumas, Bronisław Kopczyński, Edward Krasiński, Andrzej Pawłowski, Andrzej Sapija, Jadwiga Sawicka, Krzysztof Wodiczko kurator: Michał Jachuła współpraca: Małgorzata Bogdańska
Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki zawdzięcza zarówno swoją siedzibę, jak i misję popularyzacji sztuk wizualnych powołanemu 160 lat temu przez miłośników sztuki i artystów Towarzystwu Zachęty Sztuk Pięknych. Oddanie sztuce wybrzmiewa w formie inskrypcji „Artibus” (sztukom) na fasadzie budynku. Od początku w misję tę wpisane było gromadzenie sztuki współczesnej — wtedy i dziś.
Uwikłana w historię i politykę instytucja zawsze interesowała się sztuką współczesną — odmienną w XIX, XX czy XXI wieku. Mimo że Zachęta nigdy nie miała statusu muzeum, budowanie materialnego kapitału sztuki było i do dziś pozostaje ważną częścią działalności programowej galerii. Kolekcja, na co wskazuje historia, a odzwierciedla obecny stan inwentarza narodowej galerii sztuki podlega zmianom podobnie jak żywy organizm. Najstarsza część zbiorów TZSP, łącznie z Bitwą pod Grunwaldem Jana Matejki, od 1945 roku jest własnością Muzeum Narodowego w Warszawie. W okresie istnienia Centralnego Biura Wystaw Artystycznych do zbiorów trafiały przede wszystkim prace związane z jego działalnością, od lat 90. XX wieku Zachęta już jako samodzielna galeria sztuki współczesnej tworzyła nową kolekcję i do dziś zbiory te są systematycznie powiększane.
Kolekcja Zachęty jest z jednej strony wycinkiem obrazu sztuki współczesnej tworzonej i prezentowanej w Polsce, z drugiej — wypadkową merytorycznych, ale i politycznych wyborów. W inwentarzu dzieł instytucji mocno wybrzmiewa „odwieczny” dyskurs między zbiorem a kolekcją — wielogłosowość rozstrzygnięć i preferencji dotyczących gromadzonych prac. W zasobach instytucji, podobnie jak w innych muzeach i kolekcjach, odnaleźć można prace wybitne i przeciętne, związane z programem wystaw czasowych, takie, które straciły swą żywotność oraz te wciąż aktualne dla kolejnych pokoleń odbiorców.
Wybór dzieł na obecnym pokazie odzwierciedla wszystkie etapy formowania się instytucji i tworzenia jej kolekcji: od założycielskiego momentu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, poprzez czasy istnienia Centralnego Biura Wystaw Artystycznych Zachęta, aż do chwili obecnej, gdy stała się narodową galerią sztuki. Prace fotograficzne Andrzeja Pawłowskiego z cyklu Genesis przywołują gesty tworzenia „nowego”. Rysunek Marlene Dumas przypomina o dramatycznej śmierci prezydenta Gabriela Narutowicza w 1922 roku, zastrzelonego w Zachęcie przez malarza Eligiusza Niewiadomskiego. Zamach na pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zbiega się w czasie z powstaniem akwareli przedstawiającej gmach galerii autorstwa Bronisława Kopczyńskiego. Ten z kolei koresponduje z pracą Krzysztofa Wodiczki na temat doświadczeń kobiet związanych z przemocą, zrealizowaną w formie projekcji wideo na fasadzie Zachęty. Jadwiga Sawicka w reklamach kulturalnych „agituje”, pokazując, jak powinny działać instytucje sztuki, a Andrzej Sapija egzemplifikuje pojęcie zbioru. Ten wizualno-liczbowy zapis na papierze w abstrakcyjny sposób unaocznia zbiór artystycznych obiektów z przypisanymi numerami inwentarza. Fragment instalacji Edwarda Krasińskiego z 1997 roku — z wykorzystaniem wizerunku obrazu Śmierć Barbary Radziwiłłówny (1860) Józefa Simmlera — jest echem wystawy tego współczesnego artysty w Zachęcie, a jednocześnie inkarnacją pierwszego dzieła zakupionego przez Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych.
Zbiory instytucji od początku przechowywane były wyłącznie w macierzystym budynku. Rozbudowa gmachu na początku lat 90. XX wieku pozwoliła na utworzenie profesjonalnej przestrzeni do magazynowania dzieł. Teraz zdecydowaliśmy się ją zoptymalizować, wyremontować i unowocześnić. Inwestycja, która będzie trwała przez najbliższy rok, stanie się także okazją do prezentacji wybranych prac i podejrzenia „przez dziurkę od klucza” specjalnie zaaranżowanego magazynu tymczasowego, gdzie w trakcie remontu będzie przechowywana większość dzieł z naszej kolekcji. Pokaz Żywe magazyny: Artibus jest pierwszym z cyklu przygotowywanego w ramach tego przedsięwzięcia.
Prace artystów w kolekcji Zachęty
Warszawa - Rynek Starego MiastaBronisław Kopczyński
Pałac sztuki, ZachętaBronisław Kopczyński1922
Reklamy kulturalneJadwiga Sawicka2005
Bez tytułuJadwiga Sawicka1999
Kolana Sławomira, z cyklu OsiemJadwiga Sawicka2000
SukienkaJadwiga Sawicka2002
Bez tytułuJadwiga Sawicka1999
Bez tytułuJadwiga Sawicka1999
Bez tytułuJadwiga Sawicka1999
PłaszczJadwiga Sawicka2002
SukienkaJadwiga Sawicka2002
Forma przestrzennaEdward Krasiński
DzidaEdward Krasiński1965
KranEdward Krasiński1965
InstalacjaEdward Krasiński1997
Projekcja na fasadę Zachęty Narodowej Galerii Sztuki, 14.11.2005Krzysztof Wodiczko2005
Na Twój adres e-mail wysłaliśmy link z potwierdzeniem rejestracji. Kliknij w podany wewnątrz link żeby w pełni aktywować konto.
Rejestrując się w serwisie możesz dodawać ważne dla Ciebie wydarzenia i wystawy do swoich ulubionych. Do ulubionych możesz również dodać obiekty z kolekcji, oraz mediateki i publikacji, które udostępniamy na otwartej licencji Creative Comons. Dzięki temu możesz pobierać publikacje, książki, filmy i wiele innych.