Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce

07.03 – 31.05.2015 Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

kuratorka: Maria Brewińska
współpraca: Katarzyna Kołodziej

Wystawa w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki jest poświęcona zagadnieniom zawłaszczania, zapożyczania, przetwarzania, remiksowania i samplowania kultury, a mówiąc dokładnie wykorzystywania istniejących już obiektów, elementów z mediów i kultury masowej, dzieł sztuki stworzonych przez innych artystów, filmów, literatury, muzyki – wszystkiego, co powstaje w szeroko pojętej sferze kultury i poza nią. Zapożyczenia te są różnorakie: od bezpośrednich, dosłownych zawłaszczeń, czyli bez dokonywania jakiejkolwiek ingerencji, przez niewielkie transformacje, po inspiracje, których rezultatem są zupełnie nowe dzieła, jedynie aluzyjnie odnoszące się do pierwowzorów.

W sztukach wizualnych funkcjonuje termin appropration art – sztuka zawłaszczania. Ma ona swoje początki w awangardzie początku XX wieku, kiedy to podobne praktyki stosowali kubiści, surrealiści i dadaiści. Pablo Picasso i Georges Braque tworzyli kolaże, do których włączali przedmioty znalezione, kwestionując mimetyczność tradycyjnego malarstwa. Najmocniej strategia ta obecna była w ready-mades Marcela Duchampa – gotowych, przedmiotach z najbliższego otoczenia. Prace Duchampa kwestionowały status autora i dzieła sztuki, kwestie własności, oryginalności i plagiatu, jak również odbioru dzieł sztuki. Strategia zawłaszczania na dużą skalę powróciła w sztuce artystów pop artu. Z upływem lat ich prace, podobnie jak dzieła Duchampa, same stały się przedmiotem zawłaszczania. Wskazuje to na niekończący się łańcuch zawłaszczeń, który wyznacza strategie współcześnie działających artystów oraz określa jeden z najważniejszych nurtów sztuki współczesnej.

Pomimo tak długiej tradycji i upowszechnienia się tej praktyki wywołuje ona dyskusje i spory różnych środowisk artystycznych, z których część traktuje ją jako działanie twórcze oraz przejaw wolności w kulturze, inni zaś uznają ją za akty piractwa, kradzieży własności intelektualnej. Wystawa stawia więc pytania dotyczące kwestii oryginalności, kopii i reprodukcji, przywłaszczania prac w świetle prawa autorskiego czy w końcu kwestii najistotniejszej – problemu wolności artystycznej. Zawarte w tytule wystawy określenie „kanibalizm” zostało zaczerpnięte z badań nad epokami kolonializmu i postkolonializmu – okresu wchłaniania dziedzictwa obcych kultur. W przypadku wystawy określenie to odnosi się do zawłaszczeń prac innych twórców. Kanibalizm pociąga za sobą pozytywne, jak i negatywne strony kulturowego „obżarstwa”. W potocznym rozumieniu jest nacechowany negatywnie i zawiera pierwiastek przemocy, chociaż poprzez akty kanibalizmu „zjadający” osiągają swoistą rozkosz. W sztuce jest rodzajem hołdu dla mistrzów, którymi artyści fascynują się tak dalece, że w całości ich pożerają i integrują się z nimi.

artyści: John Bock, Cezary Bodzianowski, Candice Breitz, Jordan Doner, Gardar Eide Einarsson, Jack Goldstein, Douglas Gordon, Aneta Grzeszykowska, Hold Your Horses, Johannes Kahrs, Deborah Kass, Edward Krasiński, Barbara Kruger, Louise Lawler, Sherrie Levine, Robert Longo, Goshka Macuga, Sandro Miller, Jonathan Monk, Yasumasa Morimura, Henrik Olesen, Richard Pettibone, Richard Prince, Karol Radziszewski, Thomas Ruff, Adam Rzepecki, Cindy Sherman, Aleksandra Ska, Jan Smaga, John Stezaker, Radek Szlaga, Rosemarie Trockel, Piotr Uklański, Ai Weiwei.

 

 

 

Prace artystów w kolekcji Zachęty

  • Zdjęcie pracy Forma przestrzenna
    Forma przestrzennaEdward Krasiński
  • Zdjęcie pracy Dzida
    DzidaEdward Krasiński1965
  • Zdjęcie pracy Kran
    KranEdward Krasiński1965
  • Zdjęcie pracy Instalacja
    InstalacjaEdward Krasiński1997
  • Zdjęcie pracy Chwalcie łąki umajone
    Chwalcie łąki umajoneKarol Radziszewski2007
  • Zdjęcie pracy Ściana
    ŚcianaKarol Radziszewski2008
  • Zdjęcie pracy Ostrzeżenie
    OstrzeżenieKarol Radziszewski2009
  • Zdjęcie pracy Scotch pink (Siusiu w torcik)
    Scotch pink (Siusiu w torcik)Karol Radziszewski2009
  • Zdjęcie pracy Scotch pink
    Scotch pinkKarol Radziszewski2007
  • Zdjęcie pracy Negative book # 5
    Negative book # 5Aneta Grzeszykowska2012
  • Zdjęcie pracy Negative book # 7
    Negative book # 7Aneta Grzeszykowska2012
  • Zdjęcie pracy Negative book # 8
    Negative book # 8Aneta Grzeszykowska2012
  • Zdjęcie pracy Negative book # 9
    Negative book # 9Aneta Grzeszykowska2012
  • Zdjęcie pracy Negative book # 12
    Negative book # 12Aneta Grzeszykowska2012
  • Zdjęcie pracy Negative book # 25
    Negative book # 25Aneta Grzeszykowska2012
  • Zdjęcie pracy Negative book # 35
    Negative book # 35Aneta Grzeszykowska2012
  • Zdjęcie pracy Negative book # 45
    Negative book # 45Aneta Grzeszykowska2012
  • Zdjęcie pracy Negative book # 54
    Negative book # 54Aneta Grzeszykowska2012
  • Zdjęcie pracy Negative book # 62
    Negative book # 62Aneta Grzeszykowska2012
  • Zdjęcie pracy Negative book # 63
    Negative book # 63Aneta Grzeszykowska2012
  • Zdjęcie pracy Negative book # 64
    Negative book # 64Aneta Grzeszykowska2012
  • Przestrzenna instalacja fotograficzna w formie modelu architektonicznego. Kształtem odzwierciedla prawdziwą bryłę budynku YMCA w Warszawie, ale jakby "wywróconego na drugą stronę". Zamiast widoku elewacji, instalacja jest oklejona fotografiami z wnętrza: k
    YMCAAneta Grzeszykowska, Jan Smaga2005
  • Zdjęcie pracy Pies
    PiesGoshka Macuga2011
  • Zdjęcie pracy Bo we mnie jest bunt
    Bo we mnie jest buntGoshka Macuga2011
  • Zdjęcie pracy Atak moherowych beretów
    Atak moherowych beretówGoshka Macuga2011
  • Zdjęcie pracy Meteoryt w rękach posłów
    Meteoryt w rękach posłówGoshka Macuga2011
  • Zdjęcie pracy Zła krew
    Zła krewGoshka Macuga2011
  • Zdjęcie pracy Antykolaż (Julita Wójcik)
    Antykolaż (Julita Wójcik)Goshka Macuga2011
  • Zdjęcie pracy Antykolaż (Adam Szymczyk)
    Antykolaż (Adam Szymczyk)Goshka Macuga2011
  • Zdjęcie pracy Antykolaż (Dorota Nieznalska)
    Antykolaż (Dorota Nieznalska)Goshka Macuga2011
  • Zdjęcie pracy Antykolaż (Piotr Uklański i Adam Szymczyk)
    Antykolaż (Piotr Uklański i Adam Szymczyk)Goshka Macuga2011
Powiązane materiały
  • mediateka / audio
    Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce
    Wykład Jakuba Dąbrowskiego
  • mediateka / audio
    Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce
    Spotkanie z Anetą Grzeszykowską i Janem Smagą
  • mediateka / audio
    Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce
    Wykład prof. Antoniego Ziemby
  • mediateka / audio
    Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce
    Spotkanie z Karolem Radziszewskim podczas projekcji filmu Książę
  • mediateka / audio
    Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce
    Wykład Andrzeja Marca
  • mediateka / audio
    Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce
    Wykład Magdaleny Nowak
  • mediateka / audio
    Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce
    Spotkanie z Alkiem Tarkowskim i Aleksandrą Janus
  • Grafika obiektu: Audiodeskrypcja: Cezary Bodzianowski, Giro d'Italia
    mediateka / audiodeskrypcja
    Audiodeskrypcja: Cezary Bodzianowski, Giro d'Italia
  • Grafika obiektu: Zachęta. Marzec, kwiecień, maj 2015
    mediateka / foldery / teksty
    Zachęta. Marzec, kwiecień, maj 2015
    Magazyn
  • Grafika obiektu: Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce
    mediateka / plakaty
    Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce
  • Grafika obiektu: Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce
    mediateka / plakaty
    Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce
  • Grafika obiektu: Kanibalizm?
    mediateka / wideo dokumentacja
    Kanibalizm?
    O zawłaszczeniach w sztuce
Powiązane wydarzenia
  • Grafika wydarzenia: Kultura remixu (RiP: A Remix Manifesto)
    07.01.2015 (ŚR) 20:00
    Kultura remixu (RiP: A Remix Manifesto)
    Pokaz filmu
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Grafika wydarzenia: Repliki-obrazy-cuda. Niderlandzkie malarstwo XV wieku między inwencją a repetycją
    18.02.2015 (ŚR) 18:00
    Repliki-obrazy-cuda. Niderlandzkie malarstwo XV wieku między inwencją a repetycją
    Wykład prof. Antoniego Ziemby
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa
  • Grafika wydarzenia: Wpiątek o piątej
    22.05.2015 (PT) 17:00
    Wpiątek o piątej
    Oprowadzanie tematyczne
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta

Informacje

Kanibalizm?
O zawłaszczeniach w sztuce
07.03 – 31.05.2015

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3, 00-916 Warszawa
Zobacz na mapie

Godziny otwarcia:
wtorek – niedziela godz. 12–20
czwartek – wstęp wolny    
kasa biletowa czynna do godziny 19.30   

partner galerii: Kancelaria Malinowski, Płachta i Wspólnicy
sponsor wernisażu: Freixenet
patroni medialni: The Warsaw Voice, Stolica