Miejsce Projektów Zachęty

kuratorka: Magda Kardasz
produkcja: Pola Gadowska, Grzegorz Ostromecki

W dniu otwarcia, artystka obecna będzie na wystawie od godz. 17:00.

Jednym z zadań, jakie stawia sobie czarownik w swej służbie dla plemienia, jest władza nad pogodą, a szczególnie zapewnienie dostatecznych opadów deszczu. Woda jest niezbędna dla życia i w większości krajów jej zasoby są zależne od opadów deszczu. Bez deszczu więdnie roślinność, ludzie i zwierzęta słabną i giną. Dlatego w pierwotnym społeczeństwie zaklinacz deszczu jest bardzo wybitną osobistością i częstokroć istnieje specjalna kategoria ludzi powołanych do regulowania zaopatrzenia w wodę z nieba. Metody, jakimi posługują się przy wykonywaniu swych obowiązków, są zazwyczaj, chociaż nie zawsze, oparte na zasadach magii homeopatycznej lub naśladowczej. Gdy pragną spowodować deszcz, naśladują go przez pokropienie wodą lub udawanie chmur; jeśli zadaniem ich jest powstrzymać deszcze i spowodować suszę, unikają wody i posługują się ogniem i ciepłem dla usunięcia zbyt obfitej wilgoci.

James George Frazer, Złota gałąź, PIW, Warszawa 1962, s. 86–87

Wystawa w Miejscu Projektów Zachęty prezentuje nowe obrazy Edyty Hul i roślinne obiekty rzeźbiarskie wyhodowane i uformowane przez nią specjalnie z myślą o tym pokazie. Tworzą kipiącą zieloną energią instalację, szczelnie wypełniającą przestrzeń galerii. Prezentowane prace odnoszą się do praktycznych i magicznych relacji człowieka i natury. Tytuł nawiązuje do spotykanych w różnych kulturach rytuałów zaklinania deszczu czy błagania bóstwa o urodzaj przynoszący dobrobyt. Artystka zwraca przy okazji uwagę na światowy problem rosnącego zapotrzebowania na wodę i nasilających się susz.

Gęsto malowane, nasycone kolorami i światłem obrazy Edyty Hul można postrzegać jako alegorie przyrody w jej rozkwicie czy uwiądzie, bądź proste abstrakcje odnoszące się do wody. Artystka wypracowała swój oryginalny styl i osiągnęła technologiczną biegłość w łączeniu farb olejnych z przemysłowymi emaliami. Cieszą ją przypadkowe efekty malarskie. (Nie bez przyczyny ekspozycję uzupełniają obiekty zbudowane z nakładanych na siebie zaschniętych pozostałości farb — świadków procesu twórczego.) Powolny proces kładzenia kolejnych warstw podkładów, werniksów i farby w celu osiągnięcia głębi obrazu jest dla Edyty Hul rodzajem medytacji, a swoje płótna nazywa czasem „pejzażami wewnętrznymi” czy „rzeczywistością fantastyczną”. Niektóre z nich mają nieregularne kształty przypominające barokowe malowidła i ich ornamentykę, a powstały z inspiracji artystki estetyką oraz wystrojem kościołów i kapliczek, a także związkami obrzędowości i natury w kulturze wsi w czasach jej dzieciństwa.

Artystka zdaje się szukać własnej duchowej drogi poprzez zwrócenie się ku naturze. Dbanie o rośliny uprzyjemnia jej codzienność. Ich ekspansja jest przez artystkę mile widziana: stwarzają zdrowy mikroklimat, pochłaniają toksyny wydzielane przez farby czy malarskie odczynniki, a ich pielęgnowanie tonizuje układ nerwowy i może być swoistą formą medytacji. Nieprzypadkowo malarską ekspozycję w MPZ dopełniają roślinne obiekty uformowane przez artystkę w pracowni. Do swoich eksperymentów celowo użyła ona roślin charakteryzujących się żywotnością i szybkim wzrostem, takich jak fasola czy batat, które będą rosły lub obumierały w czasie trwania wystawy, podkreślając niejako zmienną naturę procesu twórczego. Edyta Hul za punkt wyjścia w myśleniu o wystawie przyjęła eksperymentalny charakter Miejsca Projektów Zachęty. Jeśli możesz, ześlij deszcz nie jest więc konwencjonalnym pokazem obrazów, lecz totalną żywą instalacją o nieprzewidywalnym charakterze. Malarstwo na płótnie dopełnia rysunek tworzony w przestrzeni przez pnące się w różnych kierunkach pędy roślin.

Formy organiczne stanowią dla artystki malarski system zapisu wynikający naturalnie z mowy ciała, gestu, emocji i wyobraźni. Nie tworzy ona mimetycznych obrazów przyrody, raczej myśli o swoich pracach w kategorii abstrakcji: „Punktem wyjścia dla projektu przygotowywanego w MPZ jest próba utworzenia alegorii świata, w którym natura pełni rolę bóstwa i źródła procesu twórczego, będąc jednocześnie jego częścią”. Tytułowe błaganie o deszcz staje się jednocześnie apelem artystki o szacunek do przyrody.

Magda Kardasz

Edyta Hul, ur. w 1986 roku w Dobrym Mieście. Ukończyła Wydział Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Artystka wizualna, zajmuje się malarstwem, rysunkiem, tkaniną artystyczną.

Wybrane wystawy / Selected exhibitions: 

2022 Kunstnernes Efterarsudstilling 2022, Den Frie Centre of Contemporary Art, Kopenhaga/ Copenhagen; Od „abstrakcji” do abstrakcji, Fundacja Stefana Gierowskiego, Warszawa / Stefan Gierowski Foundation, Warsaw; Drapieżne serca, Galeria EL/EL Gallery, Elbląg; Living Through the End of Nature, UMA Gallery, Novara (Włochy)

2021 Power of Plants, Mank Non Profit / Mank Gallery, Szentendre (Węgry); Currara, Galeria ABC/ABC Gallery, Poznań

2020 Herbarium novum. Efflorescentiae, Galeria Miejska BWA/BWA City Gallery, Bydgoszcz