Anna Siekierska, absolwentka Wydziału Rzeźby warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych (dyplom w 2013), aktywistka na rzecz przyrody przygotowała wystawę do wnętrz Miejsca Projektów Zachęty. Artystka tworzy przede wszystkim prace poddające krytycznemu oglądowi przedmiotowe podejście człowieka do natury.

Po raz pierwszy Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki prezentuje publiczności poza swoją siedzibą tak obszerny fragment własnych zbiorów graficznych. To nowa odsłona pierwszej prezentacji grafiki warsztatowej z kolekcji Zachęty, z dużym powodzeniem pokazywanej w rodzimej galerii w 2018 roku. Przypominamy gatunek, który jeszcze kilka dekad temu zajmował ważne miejsce na scenie artystycznej, a przez ostatnie 30 lat był stopniowo marginalizowany.

Wystawa prezentuje najnowsze obrazy Radka Szlagi, które powstały w efekcie jego badań nad językiem malarskiego medium, lekceważonymi narracjami oraz relacjami między sztuką a informacją i wiedzą. Te zainteresowania artysty zyskują dziś nowe znaczenie i kontekst.

Wystawa zestawiająca wczesne obrazy Magdaleny Bielesz odnoszące się do tematu dzieciństwa z nowymi obrazami, filmami, rysunkami, obiektami mówiącymi o pełnionej przez nią dzisiaj podwójnej roli — matki i artystki. Projekt jest swoistą próbą powrotu do dzieciństwa czy nawiązania międzypokoleniowego porozumienia za pomocą sztuki. Od kilku lat artystka wraz z synem Maurycym projektuje gry planszowe.

Po raz pierwszy Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki prezentuje publiczności poza swoją siedzibą tak obszerny fragment własnych zbiorów graficznych. To nowa odsłona pierwszej prezentacji grafiki warsztatowej z kolekcji Zachęty, z dużym powodzeniem pokazywanej w rodzimej galerii w 2018 roku. Przypominamy gatunek, który jeszcze kilka dekad temu zajmował ważne miejsce na scenie artystycznej, a przez ostatnie 30 lat był stopniowo marginalizowany. Na szczególną uwagę zasługują prezentowane na wystawie prace z lat sześćdziesiątych XX wieku, wyróżniające się wysokim poziomem artystycznym oraz tendencją do łączenia tradycyjnych technik z nowymi rozwiązaniami.

Przeglądowa wystawa poświęconą scenografii teatralnej według autoskiej wizji Roberta Rumasa — cenionego artysty wizualnego i scenografa. Kurator wraz z zespołem współpracowników prowadzi widzów przez 100 lat historii, budując narrację wystawy w oparciu o układ problemowo-tematyczny oraz tworząc odniesienia kontekstualne do wcześniejszych i późniejszych zjawisk.

Projekt wystawy został zainspirowany historyczną ekspozycją prac niemieckiej graficzki, rzeźbiarki i malarki Käthe Kollwitz, która miała miejsce w Centralnym Biurze Wystaw Artystycznych Zachęta w 1951 roku. Opracowanie dokumentacji i analiza recepcji wystawy była możliwa dzięki prowadzonemu w ostatnich latach w Zachęcie projektowi badawczemu, w którym to właśnie wystawy, a nie poszczególne dzieła stanowiły przedmiot badań.

Projekt Lado Lomitashvilego przygotowany dla Miejsca Projektów Zachęty w sposób metaforyczny odnosi się do pamięci zdarzeń i historii zapisanych w wodzie i przedmiotach. Praktyka artystyczna Lomitashvilego jest z założenia multidyscyplinarna. Wykształcenie w dziedzinie architektury czyni go szczególnie wrażliwym na niuanse przestrzeni, w których buduje swoje architektoniczno-rzeźbiarsko-malarskie abstrakcyjne instalacje z filozoficznym, społecznym i ekologicznym wydźwiękiem.

W dniach od 3 do 31 sierpnia jesteśmy poza biurem. Zostawiłyśmy dla Ciebie wiadomość głosową. Wyjdź z pracy. Załóż słuchawki. Zamknij oczy. Witaj w eterze. To twój czas na relaks. Urlop na raty, codziennie po trochu.

Projekt X to performatywna wystawa, która wykorzystuje potencjał luk przestrzennych i czasowych w pracy instytucji. Przez cztery miesiące w różnych przestrzeniach Zachęty odbędzie się kilkanaście performansów, dla których kluczowe jest budowanie zaangażowania widza.

Wystawa składa się z siedmiu filmów wybitnych i uznanych artystów; niektóre prezentowane są po raz pierwszy. Ukazują na różne sposoby kondycję ludzi, ziemi, to, co tracimy i czego pragniemy, skutki różnych odmian alienacji, jakich dzisiaj doświadczamy globalnie. Uświadamiają nam przyczyny wyalienowania, mechanizmy destrukcyjnych ludzkich zachowań, przywołując historyczne i współczesne zdarzenia mające wpływ na stan dzisiejszego świata.

Eksperymentator w dziedzinie technik kinematograficznych i pionier edukacji filmowej, pomysłodawca i założyciel Pracowni Rysunku Filmowego krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (1957–1972) — pierwszej tego typu placówki na świecie kształcącej w kierunku animacji w ramach wyższej uczelni artystycznej.

Paulina Włostowska miała okazję zapoznać się z twórczością jej zmarłego sąsiada, lokalnego artysty Czesława Gendka — malarza tworzącego prace w różnych technikach, zajmującego się grafiką użytkową, wystawiennictwem oraz reklamą. W jego studio znajdowały się zarówno niedokończone dzieła, jak i narzędzia codziennej pracy rzemieślniczej. Włostowska nie poznała malarza osobiście. Zetknęła się jedynie z przedmiotami, które — wraz z odejściem właściciela — utraciły swoje pierwotne funkcje.

Spojrzenia to najważniejszy w Polsce konkurs kierowany do młodych, ale obecnych już na polskiej scenie artystycznej twórców. Organizowany nieprzerwanie od 2003 roku — co dwa lata — pokazuje najciekawsze występujące na tej scenie zjawiska. 

Lot, rzeźba Romana Stańczaka, będzie prezentowana w Pawilonie Polskim podczas 58 Międzynarodowej Wystawy Sztuki — La Biennale di Venezia. Zwiedzający doświadczą niezwykłej formy i skali obiektu – przenicowanego samolotu – ale też efektu nieoczekiwanej zmiany wywrócenia świata na drugą stronę. Projekt ma być komentarzem do sytuacji transformacji.

Zapraszamy na wernisaż wystawy oraz koncert londyński muzyka Arghtee. W piątek, 12 kwietnia o godz.19.

Miliony rozkładówek, kilkanaście wersji językowych, kilkuset autorów fotografii, trzy podstawowe edycje, z czego dwie wychodzące prawie nieprzerwanie od roku 1954 do 1989 (wersja na Zachód) i do 1990 (wersja Wschód) — to imponujący obraz miesięcznika „Polska” w liczbach.

Niewinna i groźna, zawieszona pomiędzy żywym a martwym, ruchomym i nieruchomym, ludzkim i nieludzkim — lalka teatralna — budzi fascynacje. Ale spotkanie z nią, wbrew zdrowemu rozsądkowi, wywołuje w nas również niepokój i uświadamia, że ludzka wyższość nad światem materialnym nie jest niczym pewnym…

Wystawa przygotowana przez Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku i Zachętę – Narodową Galerię Sztuki w Warszawie na bazie kolekcji obu instytucji prezentuje dzieła wybitnych, kanonicznych artystów oraz znaczących twórców młodej i średniej generacji, poruszających się w obrębie różnorodnych tendencji i nurtów artystycznych. Pokaz stanowi reprezentatywny zbiór polskiej sztuki drugiej połowy XX wieku oraz początku naszego stulecia.

Wielopoziomowy projekt dotyczy zagadnień związanych z ruchem i fizyczną obecnością. Z jednej strony wędrówka to stan pozwalający na chwilę zniknąć, wtopić się w otoczenie. Z drugiej — sprzyja on obserwacji pewnych zjawisk, które pozostają niewidzialne w innych warunkach. Wystawa, bawiąc się sposobami ekspozycji dzieł, stanowi wielowarstwową grę z ciałem i zmysłami odbiorcy, stając się dopiero w pełni zrozumiałą po przejściu całego dystansu w przestrzeni Miejsca Projektów Zachęty. W tym wypadku podróż zaczyna się od próby spotkania się twórców, kontynuuje w komentarzu do ich wspólnych wrażeń z funkcjonowania w świecie sztuki, czerpiąc z takich pojęć jak współczynnik widoczności, i zamyka refleksjami na temat pomijanych aspektów pracy artystycznej.

Wystawa Liliany Porter w Zachęcie to pierwsza w Polsce tak obszerna prezentacja twórczości tej wybitnej artystki. Urodziła się w 1941 roku w Argentynie. Studia artystyczne odbyła w Buenos Aires, mieście Meksyk, a następnie w Nowym Jorku, gdzie od 1964 roku mieszka i pracuje, pozostając jednocześnie obecna na artystycznej scenie Argentyny.

W języku kurdyjskim słowo „hiwa” oznacza „nadzieja”. Na wystawie Wysoce nieprawdopodobne, choć nie niemożliwe prezentowane są prace Hiwy K — z pochodzenia irackiego Kurda, który kilkanaście lat temu dostał się jako uchodźca polityczny do Europy, a dziś zaliczany jest do czołówki światowej sztuki.

Wystawa „Rechowicz/Smaga. Koło” to zbiór ponad stu obiektów fotograficznych wykonanych wspólnie przez Hannę Rechowicz i Jana Smagę. Przywołuje historię domu przy ulicy Lekarskiej w Warszawie, gdzie do dzisiaj mieszka artystka. Respektując specyfikę miejsca — płynność zachodzących w nim procesów, tendencję do różnicowania form i ekspansji przestrzennej —  Jan Smaga poprosił Hannę Rechowicz o dopełnienie ramami stworzonej przez siebie dokumentacji domu. Powstałe formy wyprowadzają ruchliwą i niedomkniętą substancję miejsca z głębi przedstawień fotograficznych na zewnątrz.  Składowe — rama i obraz — stają się komplementarne i równorzędne wobec siebie.

Na wystawie w Miejscu Projektów Zachęty zostaną pokazane obrazy oraz działania naścienne otwierające nowy etap w twórczości Borowej. Prace przyjmą formę iluzjonistycznych zagnieceń, załamań faktur, które optycznie zaburzają przestrzeń galerii.

Mapy pod niebem Rio de Janeiro to prezentacja twórczości pionierki sztuki brazylijskiej Anny Belli Geiger (ur. 1933). W kontekście historycznym sztuki nowoczesnej w Brazylii Geiger przynależy do czołówki artystów z Rio de Janeiro, którzy na nowo połączyli tradycję ekspresjonistyczną z neokonkretyzmem (neoconcretismo), jak Hélio Oticica, Lygia Clark oraz Lygia Pape. Wystawa odzwierciedla różnorodność zainteresowań artystki: od antropologii do astronomii, od kultur tubylczych i alchemii do poezji konkretnej i brazylijskiej muzyki, od nowoczesnych utopii i dystopii do teorii gier. Punkt wyjścia i główny trzon ekspozycji stanowią prace Geiger z lat 70. XX wieku: rysunki, grafiki i projekcje wideo.

Bunt Głuchych to spektakl i film jednej z najciekawszych artystek wizualnych średniego pokolenia, dr hab. w Katedrze Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Tytułowy „bunt Głuchych” odnosi się do protestu niesłyszących studentów amerykańskiej uczelni Gallaudet University, którzy w 1988 roku wywalczyli powołanie pierwszego w historii głuchego rektora. Projekt został zainspirowany historią holenderskiej artystki — córki chińskich imigrantów, urodzonej już w Europie. Gdy przyszła na świat, pomoc społeczna poradziła rodzicom, by wychowali ją, nie mówiąc do niej w swoim języku, co miało służyć lepszej asymilacji dziewczynki.

Bardzo różnie i bardzo dobrze to wystawa ważnego i od dawna nieeksponowanego fragmentu kolekcji Zachęty. Prace graficzne bowiem są jej najliczniejszym, a jednocześnie najmniej znanym publiczności zbiorem. Pokaz koncentruje się na okresie wyznaczonym przez daty dwóch ważnych wystaw zorganizowanych przez CBWA — I Ogólnopolskiej Wystawy Grafiki Artystycznej i Rysunku w 1956 roku oraz Grafiki w Polsce Ludowej w roku 1971. To oczywiście umowna cezura, wyznaczająca jednak czas, kiedy polska grafika święciła triumfy.

Projekt Larisy Crunțeanu wiąże się z przypadkowym znaleziskiem w centrum Bukaresztu. Razem z artystką Sonją Hornung napotkały tam dziwaczny obiekt — stojący na trawniku niemy głośnik w kształcie kamienia. Znalezisko to sprowokowało je do postawienia pytań nie tylko o to, czym jest przedmiot i do czego służy, ale również — jak brzmi i co mówi. Czy mógłby być jednym z głosów jakiejś większej grupy? Gdzie znajduje się granica jego realności i sztuczności?

Marcin Chomicki traktuje swoje rzeźby-obiekty jako rozrastające się komórki organizmu, które zmieniają przestrzeń miejską. Zachowują się one jak autonomiczne, samowystarczalne byty gotowe ewoluować w bardziej złożone, ekspansywne struktury. Prezentowane na wystawie rzeźby są formami wyjściowymi, które mogą zostać użyte do stworzenia małej architektury modularnej dla Warszawy.

Przekrojowa wystawa polskiego malarstwa XX i XXI wieku obejmuje szerokie spektrum dzieł wybitnych polskich twórców wpisujących się w kluczowe nurty historii sztuki i aktualne prądy artystyczne. Międzypokoleniowy, problemowy pokaz przypomina starsze oraz przywołuje najnowsze postawy ponad czterdziestu artystów zanurzonych w medium malarstwa. Ekspozycja z jednej strony koncentruje się na najważniejszych, historycznych już dzisiaj pozycjach artystycznych „po Cybisie”. Z drugiej — jej ambicją jest prezentowanie prac ukazujących stan współczesnego malarstwa.  

Wśród wielu ról, w jakie wciela się Maurycy Gomulicki w swojej praktyce artystycznej, szczególnie owocna jest rola antropologa kultury popularnej. Tak jak w przypadku projektu Dziary poświęconego dokumentacji tatuaży przynależących przede wszystkim do tzw. kultury gitów. Od 2007 roku Gomulicki, penetrując bazary ze starzyzną, parki i inne miejskie obrzeża, wykonał kilka tysięcy zdjęć utrwalających ten zanikający fenomen i rejestrujących często prymitywną, ale szczerą „ikonografię” wyobrażeń egzotyki, raju, przyjemności, tęsknot przejawianych w brutalnych warunkach (więzienie, wojsko, hufce pracy, domy poprawcze).

Wystawę Upadek. Grawitacja prezentowaną w Miejscu Projektów Zachęty poprzedziły pobyty artystki w Indonezji, które umożliwiły jej głębsze poznanie lokalnych historycznych, przyrodniczych i kulturalnych kontekstów. Z inspiracji tych powstał film, instalacja, rysunki, batikowe malarstwo, rzeźby i fotografie. Wszystkie opowiadają historie o nieuchronności upadku/schyłku, zmienności świata i życia w czasie, utracie równowagi, czy o zawodności widzenia.

Tango na 16 metrach kwadratowych to wystawa o swego rodzaju mieszkaniowej gimnastyce —błyskotliwej i dobrze zaplanowanej choreografii, a jednocześnie prawdziwie akrobatycznym wyczynie. Dokumentuje pomysłowość, jaką trzeba się wykazać w poszukiwaniu architektonicznych rozwiązań w warunkach mieszkaniowego, metrażowego i materialnego deficytu.

Punktem wyjścia dla wystawy jest historia miejsca, specyfika gmachu Zachęty, skomplikowana tożsamość instytucji, prywatne opowieści pracowników galerii, odczucia i emocje publiczności i rodzące się w związku z tym pytania czy fenomeny. Na Plac Małachowskiego 3 składają się performanse, spektakle teatralne i taneczne oraz instalacje i działania odbywające się przez cztery letnie miesiące. Przestrzenią wystawy jest plac Małachowskiego — z tej okazji zamknięty dla samochodów, udostępniony artystom i publiczności — oraz sam budynek galerii, a zwłaszcza jego części na co dzień niesłużące prezentacji dzieł sztuki. 

Wystawa w Zachęcie będzie retrospektywną prezentacją bogatego dorobku japońskiego artysty, od lat 60. mieszkającego i pracującego w Polsce. Znajdą się na niej obrazy, rysunki, instalacje, obiekty przestrzenne — prace minimalistyczne i ascetyczne, kompozycje abstrakcyjne. Przez lata, starannie dobierając materię swoich prac, Kamoji wypracował katalog ulubionych i ważnych motywów.

Projekt Amplifikacja natury opiera się na założeniu, że architektura jest częścią procesów zachodzących w skali planety. Według twórców wystawy — kuratorki Anny Ptak i architektów Małgorzaty Kuciewicz i Simone De Iacobisa z grupy CENTRALA —nie służy ona tylko ochronie przed naturą, ale jest integralnie związana z takimi zjawiskami jak grawitacja, krążenie wody czy cykl dnia i nocy.

W stworzonej z myślą o przestrzeni Miejsca Projektów Zachęty instalacji rzeźbiarskiej zatytułowanej CATERPILLAR artysta pogłębia swoje zainteresowania z pogranicza sztuki, filozofii i nauki. Eksperymentuje z nowym dla siebie materiałem — styropianem. Widz ogląda białą kanciastą bryłę dużych rozmiarów, wydającą się unosić nad podłogą galerii. Obiekt przypomina ogromną gąsienicę, fragment góry lodowej dryfujący po wodzie, obłok bądź mechanizm o nieznanym przeznaczeniu.

Wystawa prezentuje sylwetki artystów związanych z Wydziałem Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Jerzy Sołtan, Lech Tomaszewski i Andrzej J. Wróblewski mieli kluczowe znaczenie dla formującego się na przełomie lat 50. i 60. zawodu projektanta form przemysłowych. Pokazujemy wybrane prace twórców zgromadzone wokół trzech przenikających się pól ich zainteresowań i aktywności: sztuki, architektury i projektowania.

Praca nad wystawą Niespodziewane spotkanie rozpoczęła się od... spotkania. Kko-Kka Lee, kuratorka z Seulu, przebywająca w Warszawie na pobycie studyjnym, przedstawiła swoich ulubionych artystów z Korei kuratorce Miejsca Projektów Zachęty, Magdzie Kardasz. Ta z kolei zaprezentowała ich Annie Panek — artystce z Warszawy, z którą od jakiegoś czasu planowała wystawę. Artystce spodobał się pomysł nawiązanie dialogu z innym twórcą, a jej wybór padł na Won Seoung Won, która zgodziła się podjąć wyzwanie.

Czy sztuka współczesna może zachwycić małe dziecko? Czy sztuką i w sztukę można się bawić? Chociaż sztuka współczesna może wydawać się onieśmielająca i za trudna, by pokazywać ją najmłodszym, jesteśmy pewni, że właśnie ci odbiorcy przyjmą ją bez zahamowań — przecież „każde dziecko jest artystą. Jedyny problem to pozostać artystą, kiedy się już dorośnie”, jak twierdził Pablo Picasso.

Punktem wyjścia dla wystawy Dzikość serca stała się kolekcja Fundacji Sztuki Polskiej ING – od lat gromadząca prace polskich artystek i artystów, które powstały po 1990 roku. Wystawa prezentuje autorski wybór kuratorki, która korzystając m.in. z wybranych z kolekcji dzieł opowiada o okresie politycznej i ekonomicznej transformacji w Polsce.

Wystawa poświęcona dwudziestoleciu międzywojennemu w Polsce, której narracja zbudowana będzie wokół kluczowych idei społecznych, jakie rodzą się po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku. Koncepcje modernizacyjne skupiające się na potrzebach dotychczas niedowartościowanych grup społecznych — kobiet, dzieci, robotników czy mniejszości narodowych — pokazane zostaną za pomocą szeroko pojętej kultury wizualnej tego czasu (od architektury i wzornictwa po najbardziej nowoczesne wówczas medium — film).

W brukselskiej Art Thema Gallery otwiera się wystawa A View on V4 / Une vue sur V4 zorganizowana w ramach prezydencji węgierskiej w Grupie Wyszehradzkiej. Ekspozycja, której kuratorem generalnym jest Peter Fertőszögi, zaprezentuje dzieła artystów z Czech, Słowacji, Polski i Węgier.

Na nowy projekt Janusza Łukowicza przygotowany dla Miejsca Projektów Zachęty składają się prace powstałe w wyniku dadaistycznego gestu. Artysta przyjmuje niejako postawę badacza starającego się zgłębić zagadki wszechświata i ludzkiego bytu czy rozwiązać problemy czyhające na człowieka w dzisiejszym stechnicyzowanym i skomercjalizowanym świecie.

Wystawa Anny Ostoi w Zachęcie jest pierwszą przeglądową prezentacją twórczości artystki, ujętą w nowej konfiguracji. Prace, które wcześniej tworzyły zamknięte układy znaczeniowe, pokazywane są teraz w odmiennym kontekście. Ekspozycja obejmuje zarówno wcześniejsze obrazy i kolaże, jak i najnowsze prace — wszystkie dotykające problemów sztuki, polityki i osobistego doświadczenia.

Wystawa jednego z najważniejszych klasyków sztuki XX i XXI wieku. Sarkis (właśc. Sarkis Zabunyan, ur. 1938 w Stambule) to ormiański artysta konceptualny. Studiował malarstwo i wzornictwo na Uniwersytecie Mimar Sinan w Stambule. Od lat 60. mieszka i pracuje w Paryżu. Był jednym z kilkunastu młodych artystów zaproszonych przez kuratora i krytyka sztuki Haralda Szeemanna do wystawy Live in Your Head: When Attitudes Become Form (Works — Concepts — Processes — Situations — Information) w Kunsthalle Bern (1969), ukazującej nową wizję sztuki współczesnej.

Andrej Polukord swoje działania artystyczne prowadzi przeważnie w plenerze, choć zdarzają się mu akcje z wykorzystaniem architektury i miejskiej infrastruktury. Artysta urodzony i wychowany w Wilnie, studiował w Wiedniu, obecnie krąży między oboma miastami. Pomysł wystawy w przestrzeni Miejsca Projektów Zachęty zrodził się po pobycie studyjnym artysty w Warszawie, w wyniku przemyśleń nad miejscem/miejscami, do których przynależy.

Wystawa przygotowana w oparciu o twórczość żydowskiego rzeźbiarza i animatora kultury działającego w przedwojennej Warszawie – Abrahama Ostrzegi. Był to artysta znany przede wszystkim jako autor rzeźby sepulkralnej – nagrobków, z których kilkadziesiąt przetrwało na Cmentarzu Żydowskim na Woli. Jeleniogórska wystawa została rozszerzona o kontekst ewangelicki. Ślady wielowiekowej obecności protestantów na Dolnym Śląsku i w samej Jeleniej Górze widoczne są wszędzie.

Wystawa Marii Anto w Zachęcie będzie pierwszym tak obszernym przeglądem dzieł malarki od jej śmierci w 2007 roku. Koncentruje się na twórczości z lat 60. i 70. XX wieku. Złoży się na nią około 60 obrazów  (portretów indywidualnych i zbiorowych, przedstawień zwierząt, scen alegorycznych i krajobrazów) oraz rysunki i wybór archiwaliów.

Wystawa w Zachęcie przypomina jedną z najważniejszych i najbarwniejszych postaci polskiej sceny artystycznej po II wojnie światowej — malarza, rzeźbiarza, projektanta, scenografa (twórcę zarówno scenografii teatralnych, jak i aranżacji wystaw), współorganizatora takich wydarzeń jak Plenery w Osiekach (od 1963) czy Biennale Form Przestrzennych w Elblągu (1965).

Wystawa składa się z trzech instalacji wideo. Pierwsza z nich to trzykanałowa projekcja zrealizowana na miejscu wykopalisk w Karahan Tepe w Turcji, gdzie odkryto najstarsze miejsce kultu datowane na 10 tysięcy lat przed naszą erą, uważanego za kolebkę osadnictwa. Jeszcze przed rewolucją neolityczną, czyli przed początkiem rolnictwa i hodowli zwierząt, z połączonych ścianami słupów megalitycznych powstały tam owalne struktury. W sferze domysłów pozostaje, jaka cywilizacja zdołała tego dokonać, kim byli ludzie, którzy zasypali sanktuarium 1500 lat później i dlaczego.

Spojrzenia 2017 to już ósma edycja konkursu dla młodych polskich artystów organizowanego przez Deutsche Bank Polska S.A. oraz Zachętę — Narodową Galerię Sztuki. W tegorocznych Spojrzeniach biorą udział twórcy urodzeni pomiędzy rokiem 1984 i 1987, reprezentujący różne części Polski, których sztukę łączy jednak zainteresowanie człowiekiem — zarówno jednostkowe, jak i w perspektywie społecznej.

Wystawa jest świadectwem zainteresowań artystów czeskim surrealizmem i wynikiem wizyty studyjnej w Pradze 29 listopada–3 grudnia 2016 roku. Oprócz bezpośredniego kontaktu z pracami czołowych przedstawicieli kierunku w kolekcjach muzealnych wyprawa miała na celu doświadczenie wyjątkowej atmosfery miasta, w której powstawały.

Każda galeria dąży do tego, by określano ją mianem najlepszej. Z tematem tym zmierzyli się dowcipnie artyści z grupy Azorro, gdy w Berlinie poszukiwali dla siebie tytułowej The Best Gallery, takiej, w której chcieliby umieścić swoje prace. I być może znaleźli — film ten znalazł się w tym roku w kolekcji Zachęty.

Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki prezentuje pierwszą w Polsce retrospektywę austriackiej artystki Marii Lassnig (1919–2014), jednej z najbardziej oryginalnych malarek XX wieku. Wystawa obejmuje kilkadziesiąt wielkoformatowych obrazów odzwierciedlających jej wieloletnią fascynację ludzkim ciałem i autoportretem. Prezentuje przekrój całej twórczości malarki.

Wystawa Lepsza ja jest refleksją na temat współczesnej kultury indywidualizmu, jej przyczyn, efektów i skutków ubocznych. Składa się z działań, performansów, treningów i warsztatów z udziałem publiczności, a jej przestrzeń stanie się sceną, siłownią, salą do jogi i gabinetem terapeutycznym oraz miejscem rozmowy. Sale galerii nie będą służyć prezentacji obiektów sztuki, wypełnią je ludzie i działania.

Tomasz Saciłowski swoją wystawę CLFN w Miejscu Projektów Zachęty skomponował z nowych prac z pogranicza fotografii i malarstwa. Jak sam mówi, „materiałem źródłowym, z którego powstały powiększenia, są filmy negatywowe oraz slajdy zawierające zdjęcia liści, kwiatów i drzew wykonane w drugiej połowie 2016 roku. Błony były przeze mnie wielokrotnie naświetlane i dodatkowo prześwietlane w ciemni lampami RGB. Na styku negatywów zdjęć roślin i kolorowego światła powstały niezwykle tajemnicze i ważne dla mnie prace.

Śliczna jesteś Laleczko to film bardzo osobisty, wynikający z przeżyć Aleksandry Kubiak związanych z tragiczną śmiercią jej matki Małgorzaty. Artystka łączy tu wideoperformans z filmem dokumentalnym. W efekcie jesteśmy świadkami czterech spotkań Aleksandry Kubiak z aktorką Elżbietą Lisowską-Kopeć, która na jeden dzień ma wcielić się w rolę matki artystki.

Megalit Karoliny Bielawskiej i Zuzy Golińskiej to przestrzenna instalacja zbudowana z kamieni i roślin. Wyznacza ona pewien obszar, terytorium, szlak. Kamienie w udomowionej wersji pojawiają się w prywatnych ogrodach, parkach, ogródkach działkowych. Ponieważ używane były do konstrukcji megalitycznych budowli takich jak Stonehenge, ale też jako pierwsze narzędzia, bywają postrzegane jako obiekty o magicznych właściwościach.

W Małym Salonie Zachęty prezentujemy wybór oryginalnych numerów „Małego Przeglądu” (ze zbiorów Biblioteki Narodowej), których angielskie tłumaczenia sukcesywnie pojawiać się będą w Pawilonie Polskim w Wenecji w czasie trwania wystawy.

Sharon Lockhart (ur. 1964) to amerykańska artystka mieszkająca i tworząca w Los Angeles i w Polsce. Od wielu lat pracuje z małymi społecznościami, które za pośrednictwem jej sztuki mówią własnym głosem. Realizuje filmy i fotografie będące odzwierciedleniem długofalowej współpracy i wspólnego zaangażowania w proces twórczy. Mały Przegląd to projekt przygotowany z grupą młodych kobiet — nastolatek z Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii w Rudzienku. Składa się z nowego filmu, serii fotografii, publikacji i warsztatów edukacyjnych. 

Wystawa przyjmuje za punkt wyjścia popularną w humanistyce kategorię afektów, które organizują jej przestrzeń emocjonalną. Afekt rozumiany jest tu jako automatyczna reakcja ciała na bodźce odbierane z otoczenia bądź zmiany zachodzące w ciele. Reakcje te, przyjemne bądź przykre, zachodzą poza świadomością i sferą rozumową, niepoddawane od razu refleksji poznawczej.

Jarosław Kozakiewicz jest artystą, którego dzieła sytuują się na pograniczu rzeźby, nauki i architektury. Od prawie trzech dekad w centrum jego praktyki artystycznej znajduje się nieodmiennie ludzkie ciało. W rzeźbach, działaniach typu environment, schematach architektonicznych i projektach kształtowania krajobrazu realizowanych w Polsce i Europie, Kozakiewicz łączy je z otaczającym światem.

Na wystawie Skąd się biorą myśli? w Miejscu Projektów Zachęty Zofia Gramz przedstawia podsumowanie rocznego projektu badawczo-artystycznego, kiedy to rysowała i poddawała się autoanalizie, próbując odnaleźć motywy, które zainspirowały każde z dzieł. Rysunki powstawały spontanicznie, bez namysłu, na drodze improwizacji, a źródeł artystka szukała już po ich stworzeniu.

Tytuł wystawy Gordon Parks: Aparat to moja broń jest cytatem z pierwszej i najważniejszej książki Parksa — wspomnień A Choice of Weapons [Wybór broni]. To zarazem motto jego życia określające precyzyjne wybieranie środków tak, by dosięgnąć celu, ale także będące formą aktywizmu w walce o równość społeczną.

Zapraszamy na specjalne wydarzenie — Uroczysty performance Zbigniewa Warpechowskiego, który w tym roku obchodzi pięćdziesięciolecie swojej działalności performerskiej.

Prace pokazywane na wystawie wykorzystują artefakty z nieodległej przeszłości (architekturę, fotografię, dokumenty medialne z życia politycznego i społecznego, film, muzykę). Niektórzy z autorów traktują je jako tło, scenografię do stworzenia zupełnie nowych koncepcji, inni zaś analizują z dzisiejszej perspektywy przeszłe wydarzenia, które ich zainspirowały.

Wystawa Życie. Instrukcja — łącząca różne dyscypliny twórcze — gromadzi prace i autorów, dla których istotne jest myślenie przez klasyfikację, upodobanie do rygorów formalnych czy też tworzenie złożonych narracji. Ekspozycja dzieli się na cztery części: ludyczną, socjologiczną, fabularną i autobiograficzną. 

Wystawa Jerzy Jarnuszkiewicz. Notatki z przestrzeni ma charakter monograficzny. Prezentuje prace rzeźbiarskie oraz bogaty wybór działalności medalierskiej i graficznej, a także część dorobku artysty nieznaną dotąd polskiej publiczności — zespół polichromowanych rzeźb z metalu wykonanych podczas pobytu w Kanadzie.

Prezentacja w MPZ zatytułowana „Wracając z Białowieży” przedstawi kontekst pleneru białowieskiego „Wracając do Białowieży”. Będzie także okazją do poznania kluczowych dla projektu postaci, m.in. Joanny Kossak, Tomasza Samojlika, Pawła Winiarskiego czy Lecha Wilczka.

Punktem wyjścia wystawy jest twórczość żydowskiego rzeźbiarza i animatora kultury działającego w przedwojennej Warszawie — Abrahama Ostrzegi. Uczeń Henryka Kuny znany był przede wszystkim jako autor rzeźby sepulkralnej — nagrobków, z których kilkadziesiąt przetrwało na Cmentarzu Żydowskim na Woli. 

Wkład robotników jest pomijany w dyskursie architektonicznym, a procesy budowlane pozostają nieprzewidywalne. W kulturze napędzanej konsumpcjonizmem bardziej troszczymy się o standardy wytwarzania czekoladowych batoników niż o budynki i przestrzenie stanowiące ramę dla współczesnego społeczeństwa. Traktujemy budynki jako coś, co jest nam dane i rzadko zastanawiamy się nad tym, kto ucierpiał w trakcie procesu ich powstawania.

Tegoroczny pokaz dedykowany jest przede wszystkim fundatorom: tym, którzy bezpośrednio w akcji crowfundingowej lub poza nią zdecydowali się wesprzeć rozwój naszej kolekcji. Zbiór tegorocznych nabytków pokazujemy w kontekście innych — już historycznych dzieł w naszej kolekcji — zespołu prac Edwarda Dwurnika oraz będącego od lat pod naszą opieką depozytu Fundacji Egit, koncentrującej się na sztuce lat osiemdziesiątych, w tym debiutującej w tym okresie najbardziej interesującej malarskiej formacji Gruppa.

Zdarzyło się jutro to międzynarodowa wystawa będąca wynikiem współpracy dwóch instytucji: Muzeum Sztuki Współczesnej w Belgradzie i Zachęty — Narodowej Galerii Sztuki. W wyniku tej kooperacji powstają dwie różne ekspozycje. Pierwsza z nich, pod kuratelą Uny Popovic, jest obecnie prezentowana w Belgradzie.

Wystawa Kaligrafie społeczne prezentuje artystów średniego i młodego pokolenia pochodzących z krajów Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej oraz Azji Środkowej. Zaproszeni twórcy żyją i pracują w kraju urodzenia bądź w Europie czy Ameryce Północnej, lecz najczęściej pozostają w ciągłej podróży pomiędzy tymi światami (nazywani są czasem współczesnymi miejskimi nomadami).

Wystawa jest pierwszą obszerną prezentacją twórczości jednego z najciekawszych, wciąż nieodkrytych polskich architektów XX wieku, Jacka Damięckiego (ur.1935). Narracja wystawy oparta jest na trzech wątkach: Makrostruktura, Architektura jako doświadczenie przestrzeni i Superpozycja struktur. 

Osią, wokół której zostanie zbudowana ekspozycja, będą nieliczne zachowane prace Krzysztofa i Juliana Heniszów — uczestników i współtwórców jednego z najciekawszych zjawisk w polskiej sztuce użytkowej lat 60., jakim był „eksperyment łysogórski”.

Jednym z założeń Kultury i Neuronauki jest przedstawienie twórczości osoby dotkniętej niesprawnością neurologiczną. Pierwsza edycja w 2014 roku poświęcona była afazji i w sposób naturalny jej bohaterką stała się pomysłodawczyni i kuratorka — Karolina Wiktor. W tym roku mówimy o stwardnieniu rozsianym, dlatego do współpracy Karolina zaprosiła Ivetę Pilařovą — czeską artystkę zmagającą się z tą chorobą o 18 roku życia.

Line-up:

• 7 p.m. NAGROBKI
• 7:45 p.m. FLORA QUARTET
• 8:30 p.m. KRZYSZTOF TOPOLSKI AKA ARSZYN
• 9:15 p.m. HUMANINSTRUMENTAL
• 10 p.m. MARTE GUNNUFSEN
• 10:45 p.m. RICHARD GRANDMORIN
• 11 p.m. KATHRYN ZAZENSKI I OLGA MYSŁOWSKA
• 11:45 p.m. THE FLUTES
• midnight MICHAEL DUDECK
• 0:30 a.m. WSZYSTKO
• 1 a.m. After Party: DANIEL MALONE AKA DJ LazZZY SuzZZN
• 7 p.m.- midnight BRUD, DANIIL GALKIN, MICHAŁ SOSIŃSKI, ANAHITA ALEBOUYEH, THE FLUTES, MARTE GUNNUFSEN

Czym była ludowość i sztuka ludowa w pierwszych latach powojennych w Polsce oraz pierwszych dekadach PRL-u? Jak posługiwała się nią „ludowa” władza? W jaki sposób zmieniał się jej status wraz z wprowadzeniem jej do muzeów i galerii? Jakie miejsce w świecie sztuki zajmował twórca ludowy — „inny”?

Rozbrojenie kultury to projekt, którego celem jest z ainicjowanie debaty nad potrzebą przeformułowania sposobów myślenia o historii i pamięci. Krzysztof Wodiczko i Jarosław Kozakiewicz proponują opracowanie idei Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata — miejsca stanowiącego symboliczne wyzwanie dla podtrzymywanej w zbiorowej pamięci kultury wojny.

Wszyscy pochodzimy z oceanu, może dlatego woda od dawna pojawia się w rytuałach wielu różnych kultur. Ma moc oczyszczania, dodawania sił, przynosi zbawienie. Projekt 12 na minutę jest rodzajem hołdu złożonego wodzie jako naszemu pierwotnemu domowi.

Wystawa Dwubiegunowo to pierwsza tak obszerna prezentacja twórczości Jacka Malinowskiego w Zachęcie. Pokazuje wybór z filmografii artysty, który od 2000 roku realizuje filmy w formule fałszywego dokumentu. Przez kilkanaście lat Malinowski wypracował własną, rozpoznawalną stylistykę paradokumentalną, która jest ważnym elementem jego autorskiego „charakteru pisma”.

Różnice PRZED i PO konserwacji dzieł sztuki mogą być widoczne, ale często są niezauważalne dla odbiorcy. Nieujawniany publiczności etap POMIĘDZY kryje skomplikowane procesy i działania, a także istotne decyzje konserwatorskie.

Wystawa jest próbą prześledzenia wizualnych reprezentacji bogactwa od lat 90, czasów transformacji i zachłyśnięcia się wizją szybkiego wzbogacenia się, przez rozczarowanie i upadek neoliberalnych idei do dziś. Dziś, kiedy bogactwo niejednokrotnie okazuje się fantazją, iluzją czy złudzeniem - „bieda jako nowe bogactwo” stało się hasłem i doświadczeniem generacyjnym, w którym ironia pozwala oswajać tęsknoty i lęki, ale jest też narzędziem do kwestionowania rzeczywistości.

Wystawa Alicji Dobruckiej I like you, I like you a lot i inne to pierwsza indywidualna prezentacja artystki w Warszawie. Pochodząca z Kowar fotografka od lat mieszka i pracuje w Londynie. W jej twórczości odnajdziemy zarówno doświadczenie Polki, jak i „obywatelki świata” (jej cykle zdjęć powstawały w Albanii, Kanadzie, Niemczech, Palestynie, Indiach).

COMMON AFFAIRS to wystawa polskich artystów wybranych spośród grona finalistów konkursu SPOJRZENIA. Nagroda dla najlepszych młodych twórców, zainicjowana w 2003 roku przez dwie instytucje: Zachętę — Narodową Galerię Sztuki, której misją jest upowszechnianie sztuki aktualnej, oraz Deutsche Bank — w swych działaniach już od wielu lat deklarujący promocję sztuki i zainteresowanie współczesnością — jest najważniejszym wyróżnieniem przyznawanym w obszarze sztuk wizualnych w Polsce.

Złożone, rozłożone to tytuł wystawy, która prezentuje wybór prac odnoszących się do faktycznych lub możliwych scenariuszy związanych z uelastycznieniem produkcji, dystrybucji ekonomii, sztuki i wiedzy.

Wystawa Rafała Bujnowskiego to projekt odmienny od dotychczasowych realizacji artysty. Złożyły się na nią wyłącznie najnowsze, bardzo zróżnicowane prace, m.in. dokumentacja filmowa, której bohaterem jest spotkany przypadkowo w klubie fitness mężczyzna, serie obrazów namalowanych w ostatnich miesiącach oraz grafiki, jak również dwa obiekty, samochody vintage, zapożyczone z materialnego świata rzeczy.

Wystawa w Pawilonie Polski na tegorocznym Biennale Architektury w Wenecji odpowiada bezpośrednio na temat przewodni biennale — „Reporting from the Front” — poruszając kwestie etyczne związane z rolą najmniej docenianego uczestnika procesu architektonicznego — robotnika budowlanego.

Projekt przygotowany dla Tabakalery to postmalarska instalacja zajmująca całą salę project roomu. Punktem wyjścia były rozważania artysty nad znaczeniem pustej przestrzeni i niezrealizowany pomysł na obraz na płótnie.  Kompozycję tworzą otwarte pudła pomalowane w kontrastowe kolory — turkusowy, różowy, czarny i czerwony — zawieszone na ścianach i suficie pomieszczenia, wyglądają jak barwna mozaika.

Wystawa opowiada o podróży w odniesieniu do historii i teraźniejszości regionu, w którym swoboda przemieszczania się była do niedawna luksusem dostępnym niewielu. Otwarcie na świat po rewolucji 1989 roku oraz włączenie w procesy globalizacyjne umożliwiły obywatelom byłego bloku wschodniego wyjazdy i wymianę międzynarodową na zupełnie nową skalę. Ukształtowały one dzisiejszą tożsamość regionu w równym stopniu co nowy ustrój polityczny i gospodarczy.

Performerka i rzeźbiarka podejmująca działania w przestrzeni publicznej, prekursorka i najważniejsza przedstawicielka sztuki ziemi w Polsce. Od pierwszych realizacji, takich jak Zasiew w domu studenckim Dziekanka (1972), Procesja (1974) czy Przyjście zieleni w Galerii Repassage (1975), znakiem rozpoznawczym artystki jest wykorzystywanie biologicznych procesów: zasiewu, wzrostu, obumierania.

W katowickim BWA prezentowana jest kolejna odsłona wystawy pokazywanej na przełomie roku 2015 i 2016 w Zachęcie, zorganizowanej z okazji jubileuszu 15-lecia Fundacji Sztuki Polskiej ING.

Habima Fuchs określa swoje wystawy jako otwarte pole, po którym widz odbyć może nieskończoną liczbę podróży. Podobnie jest z ekspozycją przygotowaną do Miejsca Projektów Zachęty. Przestrzeń galerii to coś w rodzaju kartki papieru, na której ręka autorki układa kolejne, graficzne bądź rzeźbiarskie elementy.

Wernisaż pokazu w MPZ odbędzie się w piątek, 8 kwietnia o godz. 19.

Projekt Przemiana materii stanowi konsekwentne rozwinięcie wcześniejszych prac Irminy Staś. Jej znakiem rozpoznawczym są niezwykle atrakcyjne wizualnie, malarskie formy organiczne. Artystka tworzy opowieści o życiu i śmierci, wykorzystując elementy zarówno czysto abstrakcyjne, jak i pochodzące ze świata natury.

Od blisko dekady polska ilustracja  jest w okresie wielkiego rozkwitu. Obserwujemy to szczególnie na rynku książki dla dzieci. Wielu utalentowanych twórców oraz ich różnorodność i  pomysłowość  wsparta odwagą wydawców sprawiają, że mamy do wyboru coraz więcej wyjątkowych książek.

Działanie na oko Magdaleny Więcek to kolejna w Zachęcie monograficzna prezentacja twórczości polskiej rzeźbiarki XX wieku. Wystawy takich artystek jak Alina Szapocznikow, Alina Ślesińska czy Barbara Zbrożyna ujawniały doniosłość ich poszukiwań i uniwersalność dzieł, a także proces budowania niezależności twórczej kobiet, w który wpisuje się również sztuka Magdaleny Więcek (1924–2008).

Wojciech Zamecznik (1923–1967) — jeden z najważniejszych przedstawicieli polskiej szkoły plakatu to postać wielowymiarowa, lecz nadal nieznana. Odkrywany współcześnie jako fotograf, był aktywnym przez dwie dekady od zakończenia II wojny światowej wszechstronnym artystą.

Sto sześćdziesiąt osiem lat po wileńskiej prapremierze Halka Stanisława Moniuszki powraca do Wilna – w bardzo nietypowej formie.

Wystawa Halka/Haiti: Z powrotem w Wilnie w wileńskim Centrum Sztuki Współczesnej prezentuje projekt Halka/Haiti. 18°48'05"N 72°23'01"W. To filmowa dokumentacja wystawienia opery Halka w Cazale dla miejscowych „Le Polone” – potomków polskich żołnierzy z legionów napoleońskich, którzy na początku XIX wieku walczyli o niepodległość Haiti.