W sierpniu 2024 roku sąd uznał winną Monikę Drozyńska uszkodzenia 58 pokrowców na zagłówki w pociągach spółki PKP Intercity Są Zakład Centralny w Warszawie. Czynu dokonała techniką haftu ręcznego na tkaninie haftując cytaty z poezji Tuwima i Białoszewskiego. 

Jeszcze przed ogłoszeniem wyroku działalność artystki w PKP budziła wiele emocji.  Drożyńskiej zarzuca się "brak umiejętności, głupotę, wandalizm, chorobę psychiczną, szaleństwo". Hafty są określane jako "głupie, brzydkie, nieestetyczne". W komentarzach pisano: "Czteroletnie dziecko tak haftuje", "Panie z koła gospodyń wiejskich haftują lepiej i nie nazywają tego sztuką", "Sztuka to Bitwa pod Grunwaldem, a nie to". Życzy się jej łagru, kary chłosty, więzienia.

Debata w Zachęcie będzie poświęcona wieloaspektowości hafciarskich interwencji w pociągach. Przyjrzyjmy się jej z punktu wiedzenia prawnego, filozoficznego oraz subwersywności gestu hafciarskiego.

Osoby uczestniczące w dyskusji:

Joanna Augustyn – asystentka w Katedrze Literaturoznawczej Filologii Romańskiej Instytutu Literaturoznawstwa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zajmuje się badaniami z zakresu gender studies w kontekście literatury i sztuki średniowiecznej. Zajmuje się pracą hafciarską w ujęciu subwersywnej strategii twórczej.

Monika Drożyńska – artystka wizualna, hafciarka, aktywistka. Absolwentka i doktora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Prekursorka technik hafciarskich w sztuce współczesnej i tkaniny w przestrzeni publicznej. Interesuje się językiem, który bada przy pomocy haftu ręcznego na tkaninie. Prace w kolekcji Bunkra Sztuki, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Sztuki Współczesnej Mocak w Krakowie, Muzeum Narodowego w Kijowie, Lentos w Austrii. Nominowana do Paszportów Polityki (2012, 2013). Jest też założycielką „Szkoły haftu dla pań i panów Złote rączki”.

Monika Mamzeta (Zielińska) – artystka aktywna w polu sztuki krytycznej, tworząca w medium fotografii, wideo, instalacji oraz magistra prawa. Absolwentka prawa na Uniwersytecie Warszawskim i Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 2001 r. ukończyła studia doktoranckie w Szkole Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Podejmuje tematy związane ze sposobem funkcjonowania obrazu kobiety w kulturze, bazując na stereotypach społecznych i motywach zaczerpniętych ze sztuki religijnej.

Mateusz Salwa – ukończył filozofię i historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Główne obszary zainteresowań to nowożytna teoria sztuki, współczesna estetyka. Jego badania dotyczą przede wszystkim dwóch obszarów: zagadnienia medium w sztuce, ze szczególnym uwzględnieniem mediów wizualnych, oraz estetyki środowiskowej. W badaniach nad mediami artystycznymi łączy perspektywę filozoficzną z historyczno-artystyczną.

Prowadzenie:

Agata Czarnacka – filozofka polityki, feministka, eseistka i publicystka. W swojej działalności zajmuje się praktykami inkluzji, walką z wykluczeniem i przemocą. Stypendystka m.st. Warszawy na rok 2024.