Niedzielne igraszki. Pokaz filmu
Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)
wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona, bezpłatne wejściówki do odbioru przy wejściu do kina od godz. 17.30
Program filmowy towarzyszący wystawie „Polska” na eksport pokazuje „drugą stronę” mitu budowanego na zewnątrz przez miesięcznik „Polska”. Wszechobecna w PRL cenzura ingerowała we wszystkie sfery życia, w tym, oczywiście, w działalność kulturalną. W polskiej kinematografii zapis cenzorski często nakładany był na już ukończone dzieła. Od połowy lat 40. do lat 80. zakazem rozpowszechniania objętych zostało kilkadziesiąt filmów. Dzięki powołanym na fali odwilży, w 1956 roku, Zespołom Autorów Filmowych twórcy mieli szansę realizować filmy w zgodzie z autorską wizją, jednak część z nich trafiała na półki. Powody takiej decyzji mogły być zarówno polityczne, jak i obyczajowe. Ów splot twórczej wolności i działań cenzorskich pokazujemy na przykładzie wybranych „półkowników”.
Niedzielne igraszki, reż. Robert Gliński, Polska, 1983, 54 min
Rok 1953. Na warszawskim podwórku grupa dzieci bawi się w niedzielę. Miasto właśnie obiegła wieść o śmierci Stalina. Gruby Józek, który wybiera się do Rabki, informuje kolegów, że „jedzie na pogrzeb”. Obwieszony odznaczeniami wojskowymi swojego ojca i ojca kolegi, przejmuje władzę na podwórku. Jednak medal Virtuti Militari (skrzętnie skrywane w domu przez ojca Rycha) na piersi chłopca zauważa współpracownik UB. Pozornie niewinna zabawa ściąga uwagę władz na rodziców Józka.
Debiut fabularny Roberta Glińskiego to czaro-biały film średniometrażowy zrealizowany właściwie w jednej lokalizacji — na podwórku warszawskiej kamienicy. Jego bohaterami są dzieci, które w swoich zabawach niczym lustro odbijają zachowania dorosłych. Niewinne igraszki okazują się realnie niebezpieczne, a okrucieństwo świata dorosłych przenika do świata dzieci. Zrealizowany 30 lat po śmierci Stalina, w roku zniesienia stanu wojennego w Polsce, dramat Glińskiego za swoją polityczną wymowę został zatrzymany przez cenzurę. Jego oficjalna premiera odbyła się w 1988 roku, jednak w rok wcześniej film był prezentowany m.in. na festiwalach w Gdyni i Manheim, gdzie zdobył nagrody.
-
30.03 – 23.06.2019„Polska” na eksport
Miliony rozkładówek, kilkanaście wersji językowych, kilkuset autorów fotografii, trzy podstawowe edycje, z czego dwie wychodzące prawie nieprzerwanie od roku 1954 do 1989 (wersja na Zachód) i do 1990 (wersja Wschód) — to imponujący obraz miesięcznika „Polska” w liczbach.
Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta