Janicka & Wilczyk Inne Miasto

22.06 – 28.07.2013 Janicka & Wilczyk Inne Miasto

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

kuratorzy: Elżbieta Janicka i Wojciech Wilczyk
współpraca: Katarzyna Kołodziej

Inne Miasto to projekt fotograficzny zrealizowany w konwencji dokumentalnej. Praca jest próbą wizualnego opisania terenu dawnego getta warszawskiego (1940–1943), utworzonego przez hitlerowskie Niemcy w sercu miasta, stolicy Polski. „Miejsce-po-getcie” (określenie Jacka Leociaka) rozciąga się między Pałacem Kultury i Nauki na południu, a centrum handlowym Arkadia na północy. Granice dawnego getta od wschodu to Nowe Miasto, Plac i Ogród Krasińskich, Plac Bankowy, tyły gmachu PAST-y. Od zachodu zaś – ulice Żelazna, Okopowa (Cmentarz Żydowski i Stare Powązki). Artyści fotografują ów obszar z dachów i wysokich pięter budynków przy użyciu wielkoformatowego aparatu na klisze cięte o rozmiarach 4 x 5 cala. Pracują od jesieni do wiosny, w dni bezsłoneczne, unikając rejestrowania światłocienia i roślinności, gdyż zaciera to rysunek szlaków komunikacyjnych i zmienia modelunek brył. Projekt realizowany jest w kolorze odbieranym jako bardziej realistyczny i neutralny niż fotografia czarno-biała.

Prezentowane obrazy odznaczają się jednorodnością formalną. Zawierają również części wspólne: te same fragmenty przestrzeni ukazane w innym wykroju i pod innym kątem, a także punkty orientacyjne, np. Pałac Kultury, kościół rzymskokatolicki na Nowolipkach, błękitny wieżowiec przy Placu Bankowym w miejscu wielkiej synagogi na Tłomackiem, sądy czy kościół ewangelicki w al. Solidarności, dawniej na Lesznie. Elementy te pozwalają widzowi zrekonstruować całokształt terytorium dokumentowanego przez artystów. Dopełnieniem zbioru fotografii jest mapa opracowana przez kartografa Pawła Weszpińskiego na potrzeby monumentalnej publikacji Barbary Engelking i Jacka Leociaka Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Siatka ulic współczesnej Warszawy została tu nałożona na szczegółowy plan nieistniejącego miasta, z zaznaczeniem nielicznych reliktów zabudowy getta.

Inne Miasto proponuje refleksję nad kolejnymi etapami powstawania powojennej Warszawy, nad koncepcjami architektury i urbanistyki, z których każda wyrasta z oceny przeszłości, będąc zarazem formą myślenia o teraźniejszym i przyszłym społeczeństwie: od egalitarnych wizji budownictwa społecznego po neoliberalną logikę maksymalizacji zysku bez poszanowania wcześniejszych założeń i kosztem spójności społecznej. Ukazane na fotografiach miejsca emblematyczne – niegdysiejszy szpital im. Bersohnów i Baumanów, synagoga Nożyków, dawne Nalewki, dawny Umschlagplatz i inne – osadzają Inne Miasto w historii żydowskiej Warszawy. Projekt Janickiej i Wilczyka jest bowiem także próbą bilansu tożsamości terytorium i świadomości wspólnoty, która ukonstytuowała się w miejscu zagłady Żydów. W tym sensie pozwala formułować on pytania o stosunek kultury i społeczeństwa powojennej Polski do katastrofy bez precedensu w historii cywilizacji. Inne Miasto stanowi unaocznienie faktu, że zagłada Żydów rozegrała się w centrum tkanki społecznej i kulturowej, lecz nie uzyskała dotychczas reprezentacji kulturowej o centralnej, paradygmatycznej randze.

Powiązane materiały
  • Grafika obiektu: Zachęta. Czerwiec, lipiec, sierpień 2013
    mediateka / foldery / teksty
    Zachęta. Czerwiec, lipiec, sierpień 2013
    Magazyn
  • Grafika obiektu: Janicka & Wilczyk. Inne Miasto
    mediateka / książki
    Janicka & Wilczyk. Inne Miasto
    Katalog wystawy
  • Grafika obiektu: Janicka & Wilczyk
    mediateka / wideo dokumentacja
    Janicka & Wilczyk
    Inne miasto

Informacje

Janicka & Wilczyk
Inne Miasto
22.06 – 28.07.2013

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3, 00-916 Warszawa
Zobacz na mapie

Godziny otwarcia:
wtorek – niedziela godz. 12–20
czwartek – wstęp wolny    
kasa biletowa czynna do godziny 19.30   

partner galerii: Lidex
sponsorzy wernisażu: DeLonghi, Kenwood, Freixenet
patroni medialni: Polskie Radio, The Warsaw Voice, Stolica, Artinfo.pl