Zachęta Narodowa Galeria Sztuki

kurator: Hanna Wróblewska

Wystawa Hokaina to pierwsza prezentacja monograficzna Jakuba Juliana Ziołkowskiego w galerii publicznej. Dotychczas malarz znany był polskiej publiczności głownie z pokazów w Fundacji Galerii Foksal oraz w galerii FAIT w Krakowie. Ostatnio jego prace prezentował Bunkier Sztuki na wystawie Przekleństwa wyobraźni. W ramach Gwangju Biennale, którego tegoroczną edycję zatytułowaną 10 000 Lives otworzono na początku września, Ziółkowski pokazuje serię rysunków do Historii oka Georgesa Bataille’a – określoną przez magazyn „Artforum” jako jeden z „hitów” biennale.

Artysta zadebiutował w 2004 roku, gdy na polskiej scenie artystycznej dominowało pokolenie grupy Ładnie. Po okresie sztuki zaangażowanej lat 90. rodzimej publiczności zaprezentowano najpierw zjawisko wdzięcznego do przyswojenia pop-banalizmu, aby następnie mogła przyjąć dojrzałe już i odwołujące się do rzeczywistości malarstwo Wilhelma Sasnala, Zbigniewa Rogalskiego, Marcina Maciejowskiego, z którym identyfikowali
się zarówno krytycy, jak i nowe pokolenie kolekcjonerów oraz szeroka publiczność. Malarstwo to odwołuje się do rzeczywistości – do teraźniejszości i historii – ale skupione jest na procesie postrzegania, przefiltrowanym przez inne media: film, fotografię, zajawkę telewizyjną, muzyczny klip, tabloidową fotografię. Wśród tej grupy realistów zaistniał malarz metafizyczny (czy, jak określili go inni, surrealistyczny), dla którego malarstwo nie jest środkiem, a celem samym w sobie.

Ziółkowski z podobną ahistoryczną swobodą traktuje zarówno otaczającą go rzeczywistość, jak i całą historię sztuki, czyniąc z nich niewyczerpane źródło form i motywów prywatnej symboliki. Jego obrazy i grafiki przypominają szkatułkowe kompozycje, gdzie snute opowieści tworzą rozległą pajęczynę znaczeń. Jest to malarstwo metafizyczne, które poprzez historię nie rozumie najbliższej otaczającej nas przeszłości, ale ponadsytuacyjny dialog z wielką tradycją sztuki i kultury wizualnej. Jakub Julian Ziołkowski to jeden z pierwszych malarzy najmłodszego pokolenia, który na swój sposób odwrócił się od współczesności, by czerpać inspiracje z rożnych źródeł: z tradycji surrealizmu, malarstwa metafizycznego, sztuki Japonii i Indii, twórczości Neo Raucha, Giorgia de Chirico, Alfreda Kubina, Jamesa Ensora, Otto Dixa, ale także Pabla Picassa. W pracach artysty poszczególne motywy, elementy, budują na pozór chaotyczny świat, w którym jednak paradoksalnie panuje porządek. Częstym tematem jego twórczości była martwa natura i sama natura, oddawana drobiazgowo, ornamentalnie wypełniająca przestrzeń płótna. Podobnie studia człowieka, wnikające również w jego psychiczne i fizyczne wnętrze, malowane płasko, bez perspektywy są specyficznym rodzajem, jak pisze Jakub Banasiak, „impresji na temat portretu”.

Wystawa w Zachęcie rozpoczyna się, wypożyczonym z kolekcji Zabludowicz, najbardziej znanym dziełem artysty Wielką bitwa pod stołem, która anektuje niemal cała przestrzeń Małego Salonu galerii. W kolejnej sali prezentowane są obrazy powstałe w ciągu ostatnich czterech lat, m.in.: Bez tytułu (Podróż) z kolekcji Friedricha Christiana Flicka; Oesophagus z kolekcji Goetz; Bez tytułu z Kolekcji Fundacji Sztuki Polskiej ING oraz Sen i praca Cierpienie i tortury z innych kolekcji prywatnych, a także inne dzieła artysty. Można tu podziwiać zarówno precyzję i mistrzostwo młodego malarza posługującego się rożnymi technikami, jak i poszukiwania nowych form i stylistyki – ciągłą potrzebę eksperymentu i rozwoju. W ostatniej przestrzeni wystawy wiszą najnowsze prace, głownie gwasze, powstałe specjalnie na wystawę w Zachęcie.

Wystawie towarzyszy bogato ilustrowana książka zawierająca m.in. tekst o twórczości artysty oraz ponad sto reprodukcji jego prac (obrazów i gwaszy) z ostatnich 5 lat.

Jakub Julian Ziółkowski – urodzony w 1980 roku w Zamościu. Mieszka w Krakowie. W 2005 roku ukończył Wydział Malarstwa i Rysunku Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Malarz, rysownik, tworzy również rzeźby i struktury przestrzenne oraz projekty z pogranicza designu. Jego obrazy i grafiki przypominają rozbudowane struktury, szkatułkowe kompozycje, w których snute opowieści tworzą rozległą pajęczynę znaczeń. Jeden z pierwszych malarzy najmłodszego pokolenia, który w pewien sposób odwrócił się od współczesności, by czerpać inspiracje m.in. z tradycji nadrealizmu, malarstwa metafizycznego, sztuki Japonii i Indii, twórczości Neo Raucha, Giorgia de Chirico, Alfreda Kubina, Jamesa Ensora, Otto Dixa, a także Pabla Picassa. Istotne w jego sztuce są relacje pomiędzy rzeczywistością obrazu a tym, co tę rzeczywistość tworzy. Poszczególne motywy i elementy budują na pozór chaotyczny świat, w którym jednak, paradoksalnie, panuje porządek. Częstym tematem twórczości Ziółkowskiego jest martwa natura, początkowo oddawana drobiazgowo – pełna owadów i gęstej, nadmiernie rozrastającej się roślinności, w sposób ornamentalny wypełniająca przestrzeń płótna – która jednak w późniejszych pracach staje się coraz bardziej abstrakcyjna. Studia postaci, wnikające również w ich psychiczne i fizyczne wnętrze, malowane płasko, bez perspektywy i wyraźnego modelunku, są rodzajem, jak pisze Jakub Banasiak, „impresji na temat portretu”. Współpracuje z Fundacją Galerii Foksal i Hauser & Wirth.

Wybrane wystawy indywidualne:

• 2010 Timothy Galoty & The Dead Brains, Hauser & Wirth, Nowy Jork
  Zrób to sam, Galeria Design BWA, Wrocław
• 2009 Centre d’Art Contemporain Genève
• 2008 Hauser & Wirth, Zurych
• 2007 Demi Volte, F.A.I.T., Kraków
• 2006 Hauser & Wirth, Londyn
• 2005 wypchane kolano utykający kolor, Fundacja Galerii Foksal, Warszawa
• 2004 Galeria Pod Schodami, Akademia Sztuk Pięknych, Kraków

Wybrane wystawy grupowe:

• 2010 10 000 Lives, 8. Gwangju Biennale 2010, Kwangdzu
  Przekleństwa wyobraźni, Bunkier Sztuki, Kraków
  14-oji Vilniaus tapybos trienalė: Klaidingas atpažinimas, Šiuolaikinio meno centras, Wilno
  The Library of Babel, 176 Zabludowicz Collection, Londyn
• 2009 Niebieski prawie biały, Galeria LETO, Fundacja Sztuki Polskiej ING, Warszawa
  Head-Wig, Camden Arts Centre, Londyn
  Heaven, 2nd Athens Biennale, Ateny
  Younger Than Jesus, New Museum, Nowy Jork
• 2008 I Won’t Grow Up, Cheim & Read, Nowy Jork
  psych: Ned Vena, Jonas Wood, Jakub Julian Ziółkowski, Galerie Denis Kimmerich, Düsseldorf
• 2007 Old School, Hauser & Wirth, Colnaghi, Londyn; Zwirner & Wirth, Nowy Jork
• 2006 Malarstwo polskie XXI wieku, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa
  Sztuka w służbie lewaków, Kronika, Bytom
• 2005 6. Krajowa Wystawa Malarstwa Młodych, 7.Konkurs im. Eugeniusza Gepperta, Galeria Awangarda BWA, Wrocław
• 2004 Domowa atmosfera, Dom Olimpii, Kraków

Ważniejsze nagrody:

• 2009 Nagroda Gwarancje Kultury przyznana przez TVP Kultura
• 2005 Nagroda Dolnośląskiego Festiwalu Artystycznego w 7. Konkursie im. Eugeniusza Gepperta