Centrum Sztuki Współczesnej (CAC Wilno)

artyści: C.T. Jasper, Joanna Malinowska
kuratorka: Magdalena Moskalewicz
organizatorzy: Centrum Sztuki Współczesnej w Wilnie, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
współpraca: Culture.pl
koordynacja: Neringa Bumbliene (CAC), Joanna Waśko (Zachęta)

Sto sześćdziesiąt osiem lat po wileńskiej prapremierze Halka Stanisława Moniuszki powraca do Wilna – w bardzo nietypowej formie.

Wystawa Halka/Haiti: Z powrotem w Wilnie w wileńskim Centrum Sztuki Współczesnej prezentuje projekt Halka/Haiti. 18°48'05"N 72°23'01"W. To filmowa dokumentacja wystawienia opery Halka w Cazale dla miejscowych „Le Polone” – potomków polskich żołnierzy z legionów napoleońskich, którzy na początku XIX wieku walczyli o niepodległość Haiti.

Przygotowany dla Pawilonu Polskiego na 56 Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Wenecji w 2015 roku projekt C.T. Jaspera i Joanny Malinowskiej stawiał pytania o tożsamość narodową w kontekście postkolonialnym oraz o możliwość reprezentacji tej tożsamości dzisiaj przy użyciu XIX-wiecznych form artystycznych. Prezentacja projektu w Wilnie niejako pozwala wrócić do źródeł Halki – to w tym mieście Moniuszko napisał muzykę i tu w 1848 roku miała miejsce premiera dwuaktowej wersji opery, którą kompozytor uznał za nieudaną (Halka została obwołana polską operą narodową dopiero 10 lat później, w Warszawie). Kontekst wileński – polsko-litewskiego miasta pod zaborem rosyjskim – jeszcze bardziej komplikuje obraz tej tożsamości narodowej, którą Halka miała wyrażać, i stawia pytania o niegdysiejszą polsko-litewską wspólnotę kulturową.  

Film Halka/Haiti, który obecnie znajduje się w kolekcji Zachęty, w 2015 roku był pokazywany na Biennale Sztuki Współczesnej w Krasnojarsku, wystawie Imagined Communites, Personal
Imaginations w Budapeszcie i Międzynarodowym Biennale Sztuki Współczesnej w Goteborgu (GIBCA). Wystawa w Wilnie jest pierwszą samodzielną prezentacją projektu od jego premiery na Biennale w Wenecji. W maju br. zostanie pokazany w Zachęcie w ramach wystawy zbiorowej Podróżnicy przygotowanej przez Magdalenę Moskalewicz.