Pawilon Polski na Międzynarodowej Wystawie Architektury – La Biennale di Venezia

komisarz Pawilonu Polskiego: Hanna Wróblewska
zespół kuratorski: Instytut Architektury — Dorota Jędruch, Marta Karpińska, Dorota Leśniak-Rychlak, Michał Wiśniewski
koncepcja artystyczna: Jakub Woynarowski
asystent komisarza: Joanna Waśko

Wystawa Figury niemożliwe przygotowana w Pawilonie Polskim przez Instytut Architektury i Jakuba Woynarowskiego dotyczy związków modernizmu i polityki w warunkach konstruowania nowoczesnego państwa narodowego. Główny element pokazu stanowi odtworzona w skali 1:1 replika baldachimu nad wejściem do grobu Józefa Piłsudskiego polskiego przywódcy politycznego, zrealizowanego w 1937 roku przy królewskiej katedrze na Wawelu w Krakowie według projektu Adolfa Szyszko-Bohusza. Kilka zaproponowanych przez architekta wariantów baldachimu prezentuje proces dochodzenia do formy modernistycznej: od historyzującego patosu do nowoczesnego uproszczenia. To dosłowne absorbowanie stylistyczne modernizmu w jednym obiekcie o niewielkiej skali, ale złożonej symbolice. Obiekt osadzony w lokalnym kontekście jest jednocześnie typowym przykładem sprzeczności charakteryzujących nowe państwa powstałe w Europie po I wojnie światowej, rozdarte pomiędzy ambitnym parciem ku nowoczesności a zakorzenieniem w rytuałach i mitach przeszłości. Baldachim demonstruje elementy oficjalnej propagandy związanej z kultem potężnego wodza, który znajduje analogie w autorytarnych dążeniach wielu państw europejskich w latach trzydziestych XX wieku. Stylistyka obiektu, nawiązująca do klasycyzującego monumentalnego modernizmu, przywołuje duszną, przesiąkniętą ksenofobią atmosferę ówczesnej Europy, zmierzającej ku kolejnej wojennej katastrofie.

Uzupełnieniem baldachimu są wielkoformatowe rysunki Jakuba Woynarowskiego, objaśniające specyfikę obiektu. Narrację pokazu współtworzy także materiał ikonograficzny ukazujący splot władzy, modernizmu i śmierci – przykłady innych pomników, mauzoleów i nagrobków z tego okresu.

Wystawie towarzyszy zaprojektowany przez Jakuba Woynarowskiego katalog zawierający teksty w języku angielskim autorstwa kuratorów z Instytutu Architektury, Davida Crowley’a, Dariusza Czai, Jana Sowy i Jean-Louis Cohena.

Rozbudowanym komentarzem do weneckiego pokazu może być prezentowana w Warszawie wystawa „Monument. Architektura Adolfa Szyszko-Bohusza” (Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, 16 czerwca–24 sierpnia 2014) dotykająca obecnego w pracach tego architekta zagadnienia mitotwórczego potencjału architektury.

facebook/pawilonpolski

pawilonpolski