Grafika obiektu: Zdzisław Jurkiewicz, Environment w pulsującym świetle czerwonym i niebieskim, 1969–1970
00:00/00:00
Zdzisław Jurkiewicz, Environment w pulsującym świetle czerwonym i niebieskim, 1969–1970
PJM

Data powstania: 23.06.2025

rekonstrukcja na podstawie oryginalnych form przestrzennych i autorskich replik z 2004 roku

Praca jest konsekwencją rozważań artysty na temat jego praktyki malarskiej i sztuki konceptualnej. Od 1967 w obrazach Strefy zacierał on granice między kształtem a jego tłem. Zgodnie z autorską koncepcją „kształtu ciągłości” kontynuował poszukiwania, które doprowadziły go do cyklu malarskiego Continuum z wykorzystaniem wstęgi Möbiusa oraz barw czerwonej i niebieskiej.

Environment w pulsującym świetle czerwonym i niebieskim skomponowane z geometrycznych, płynnych form i zmiennych kolorów nie jest już statycznym obrazem-obiektem, ale przestrzennym układem obserwacji i doświadczania. Dzięki „choreografii” stworzonej z kontrastowego światła o zmieniającym się natężeniu dzieło jest w ruchu, zacierają się w nim kształty i relacje przestrzenne.

„W tym wypadku nie chodziło o obiekt. Zaopatrzone w pulsujące stopniowo (od 0 do maksimum) źródła światła niebieskiego i czerwonego chwilami »znikają« dla oka, dając wrażenie ciągłości oddychającej błękitem, fioletem i czerwienią. [...] Rzeźbiarz »buduje formę« od fragmentu do fragmentu. Koniec. Tutaj forma jest kształtowana jednym płynnym, wolnym gestem: zgięcie, skręcenie. Pozostaje oczywiście fakt posiadania własnych granic przedmiotu. W całości jednak niweluje je przechodzące płynnie światło niebiesko-czerwone: obiekty zanurzają się w przestrzeni i stopniowo wyłaniają” — pisał autor.

Environment artysta komponował za każdym razem nieco inaczej, pokazując je m.in. na zbiorowej wystawie w Galerii pod Moną Lisą we Wrocławiu (1969), Sympozjum Wrocław ‘70, na ekspozycji indywidualnej w Galerii Współczesnej w Warszawie (1970), a także na wystawie retrospektywnej w Muzeum Narodowym we Wrocławiu (2011).

Mediateka
4372/4509

Powiązana wystawa

  • 27.06 – 21.09.2025
    Przestrzenie

    Wystawa Przestrzenie to wyjątkowa okazja, by zanurzyć się w zjawisko, które na trwałe zmieniło sposób, w jaki myślimy o sztuce i jej obecności w przestrzeni. Pokazując prace klasyków polskiej sztuki współczesnej — takich jak Magdalena Abakanowicz, Wojciech Fangor, Henryk Stażewski czy Maria Pinińska-Bereś — wystawa przybliża fenomen sztuki environment, jednego z najważniejszych i najbardziej nowatorskich nurtów drugiej połowy XX wieku.

    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
Zobacz także
  • Grafika obiektu: Antonisz: Technika jest dla mnie rodzajem sztukiPJM
    Antonisz: Technika jest dla mnie rodzajem sztuki
  • Grafika obiektu: Paulina Ołowska. Czar WarszawyPJM
    Paulina Ołowska. Czar Warszawy
  • Grafika obiektu: Anemona CrisanPJM
    Anemona Crisan
  • Grafika obiektu: Byłem, czego i wam życzę. Henryk TomaszewskiPJM
    Byłem, czego i wam życzę. Henryk Tomaszewski
  • Grafika obiektu: Monika Zawadzki. BydłoPJM
    Monika Zawadzki. Bydło
  • Grafika obiektu: Włodzimierz Jan Zakrzewski. Alicja w Ogrodzie SaskimPJM
    Włodzimierz Jan Zakrzewski. Alicja w Ogrodzie Saskim
  • Grafika obiektu: Kosmos wzywa! Sztuka i nauka w długich latach sześćdziesiątychPJM
    Kosmos wzywa! Sztuka i nauka w długich latach sześćdziesiątych
  • Grafika obiektu: Victor Man. ZephirPJM
    Victor Man. Zephir
  • Grafika obiektu: Alicja po drugiej stroniePJM
    Alicja po drugiej stronie
  • Grafika obiektu: CorpusPJM
    Corpus