Transplantacje Grzegorza Marszałka odwołują się do przeszczepu twarzy —
jednej z najtrudniejszych operacji medycznych. Prace powstały po powrocie
z Paryża, gdzie artysta jako stypendysta rządu francuskiego studiował
w École nationale supérieure des Arts Décoratifs. W jednej z nich tkanką
nowej twarzy mężczyzny poddanego transplantacji stała się rękawiczka,
a efekt przypomina głowę psa. W drugiej pracy transplantacja doprowadziła
do wymodelowania męskiej twarzy z dwóch różnych połówek. Oba te
hybrydowe przedstawienia ciała, łączące elementy różnych porządków,
podejmują problem tożsamości, tego, jak człowiek postrzega sam siebie,
i jak chce być postrzegany przez innych. Wątek autoportretu w uniwersalny
sposób odnosi się tu do wyobrażania i przedstawiania siebie przez innych,
stwarzania własnych nowych wizerunków, a tym samym odchodzenia od
starej tożsamości „utrwalonej” przez czas i pamięć. „Nie ma ucieczki przed
gębą, jak tylko w inną gębę” — pisał Witold Gombrowicz w Ferdydurke.
Cytat ten w odniesieniu do Transplantacji Marszałka obrazowo ukazuje
mechanizm pozyskania nowego „ja”.

Michał Jachuła