Martwa natura
- typ obiektu: malarstwo
- rok powstania: 1962
- materiał/technika: olej, płyta pilśniowa
- wymiary: 75,5 x 79 cm
- numer inw.: M-188
- reprodukcja na licencji: CC BY-SA
Rozpoznawalny styl Benona Liberskiego ukształtował się ok. 1960. W 1962 roku wstąpił on do Grupy Malarzy Realistów, której był — obok Jerzego Krawczyka — najwybitniejszym przedstawicielem. Powstanie tego ugrupowania traktowane jest czasem jako próba wskrzeszenia w Polsce realizmu socjalistycznego. Takie etykiety nie pasują jednak do malarstwa Liberskiego, który był artystą otwartym — wystawiał zarówno z realistami, jak i malarzami nowoczesnymi. Również w tym roku powstała opisywana Martwa natura. Jest to monochromatyczny, potraktowany w cézanne’owski sposób obraz, pozbawiony charakterystycznych dla artysty gwałtownych zestawień koloru. Z malarstwa socrealizmu wywodzi się obecność w malarstwie Liberskiego elementów nacechowanych politycznie — sztandarów, transparentów czy gazet. W tej martwej naturze zamiast nich znajdujemy odniesienie do Dżumy, książki kojarzonego z odwilżą egzystencjalisty Alberta Camusa. Obraz wpisuje się w tradycję wanitatywnych martwych natur — świeże owoce i dzban wody kontrastują z napisem „dżuma”. Inne kompozycje mają podobny charakter. Czasem warzywa leżą na gazetach z nagłówkiem „wojna trwa”, innym razem na pismach pełnych przestróg. W kolejnych obrazach pojawiają się także książki Roberta Gravesa Ja, Klaudiusz i Camusa Wygnanie i królestwo.
Karolina Zychowicz