Ignacy Czwartos (ur. 1966) jest malarzem, absolwentem Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu (Zakład Wychowania Plastycznego w Kaliszu, dyplom w 1993 w pracowni Tadeusza Walońskiego), współzałożycielem Stowarzyszenia i galerii Otwarta Pracownia. Początkowo zajmował się abstrakcją geometryczną, od kilku lat tworzy obrazy figuratywne.

Obraz Ryby (2018) to odniesienie do płótna Obraz na temat okropności wojennych (Ryby bez głów) (1948, Muzeum Narodowe w Lublinie) autorstwa jednego z ulubionych malarzy Czwartosa — Andrzeja Wróblewskiego. Obraz tego ostatniego ma jednak charakter symboliczny, jest mniej dosłowny niż praca Czwartosa przywołująca postaci konkretnych osób (Mieczysława Dziemieszkiewicza „Roja”, Henryka Kakowskiego „Henryka”, Józefa Miączyńskiego „Bohuna” ), żołnierzy antykomunistycznego podziemia zamordowanych przez UB w 1951 roku, tzw. żołnierzy wyklętych.

Czwartos używa swojej ulubionej kompozycji antytetycznej, która tym razem opiera się na linii diagonalnej — zapewne po to, by powtórzyć dynamizm kompozycji Wróblewskiego. Poszatkowane postaci trzech żołnierzy układają się w dekoracyjną formę. Format płótna jest kwadratowy, przez co artysta być może odwołuje się do innego ze swych ulubionych malarzy — Kazimierza Malewicza.

Czwartos sam siebie określa jako „nowoczesnego sarmatę”, co doskonale odzwierciedla charakter jego malarstwa. Nowoczesna forma kojarzy się z komunizującymi malarzami awangardy, tematyka — ze współczesną odmianą sarmatyzmu. Czwartos jest nie tylko kibicem piłki nożnej, lecz również piewcą legendy żołnierzy wyklętych.

Karolina Zychowicz, styczeń 2023