Zdrowie psychiczne jako hiperobiekt, czyli potencjał terapeutyczny „Mrocznej ekologii” Timothy’ego Mortona
Warsztaty dla osób dorosłych

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
wstęp w cenie 10 zł od osoby

warsztaty dla osób dorosłych

czas trwania: 2,5-3h
zapisy: 


Zapraszamy na warsztaty, podczas których, podążając tropem Mortonowskiego mroku, postaramy się wspólnie odnaleźć terapeutyczny potencjał jego mrocznej ekologii. Przyjrzymy się kwestii zdrowia psychicznego jako hiperobiektu, który nas oblepia, chociaż nie daje jasnych odpowiedzi. Bardzo trudno jest współcześnie określić, co jest patologią, chorobą ulokowaną w jednostce, a co adaptacyjną reakcją na zjawiska obecne w świecie. Czy depresję można jeszcze traktować jako jednostkę diagnostyczną, oderwaną np. od kryzysu klimatycznego? Czy raczej jest to słuszna i odpowiednia reakcja na rozpadające się więzi międzyludzkie, pokłosie antropocentrycznej wiary w sprawczość i samowystarczalność człowieka, efekt wtórny tego racjonalnego rozdzielenia.  

W jaki sposób spotkanie z hiperobiektualnym światem współczesności może być drogą do odzyskania tej utraconej, ożywczej symbiotyczności?

Psychika nie jest „zdrowym, okresowym cyklem, pełnym harmonii”. Odchodząc, jak Morton, od agrologistycznego systemu myślenia, spróbujmy porzucić myślenie binarne (zdrowie/choroba), przyczynowo-skutkowe na rzecz poszukiwania pętli wzajemnych powiązań, oderwanych od idei wzrostu i samorozwoju jednostki. Można spojrzeć na diagnostykę psychiatryczną jak na patologizowanie ofiar rozwoju (wzrostu cywilizacyjnego), dzielenie ludzi na zdrowych i użytecznych oraz szalonych, czyli zbędnych – co skutkuje przemocą wykluczenia i stanowi narzędzie społecznej opresji. Pytanie o to, kim mam być we współczesnym świecie, dobrze jest zastąpić pytaniem o to, w jaki sposób mam być razem z innymi organizmami ludzkimi i pozaludzkimi.


Anna Bal – współwydawczyni książki „Mroczna ekologia” Timothy’ego Mortona w wydawnictwie Oficyna Związek Otwarty (oficynazwiazekotwarty.pl). Od kilkunastu lat zajmuje się psychoterapią, zainteresowana jest pracą z parami, wątkami narcyzmu i depresji jako adaptacji wobec współczesności.

Wydarzenie towarzyszące wystawie
  • 15.03 – 26.05.2024
    Zza gór się słońce wznosi blade

    Zachęca i wymaga, abyśmy myśleli o powiązaniach z nie-ludzkimi i pozaludzkimi bytami: począwszy od złóż metali i promieniowania, po drożdże, małże czy powietrze. Nie uprzywilejowuje człowieka. Nie pozwala się romantyzować ani fetyszyzować, ujarzmiać ani uprzedmiotawiać. Mroczna ekologia — koncept rozwinięty przez Timothy’ego Mortona — podkreśla tajemniczość i złożoność ekologicznych problemów, które często pozostają poza zasięgiem naszej (ludzkiej) świadomości. To filozoficzne narzędzie, które pozwala przyjrzeć się relacjom siebie ze światem — ulegającym coraz większym, szybszym i trudniejszym do zrozumienia zmianom. Umożliwia odnalezienie się w mroku — w spektrum dziwnych i niezrozumiałych transformacji przejawiających się w wydarzeniach o różnej skali: od całej planety do pojedynczych ludzkich ciał.

    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • 03.12 – 15.12.2025
    Stwórz swoje przemówienie prezydenckie!
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 11.12 (CZW) 12:15
    Czwartkowe oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 17:30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 11.12 (CZW) 18:00
    Spotkanie Klubu Książki Zachęta – „Wszystko to zbyt małe”
    Zachęta | wejście od ul. Burschego (schodami w dół)Zachęta | wejście od ul. Burschego (schodami w dół)
  • 13.12 (SOB) 12:15
    Oglądamy razem wystawę!
    Oprowadzanie dla osób, dla których polski nie jest pierwszym językiem
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 13.12 (SOB) 15:00
    Dzikie twory
    Warsztaty z kolażu dla dorosłych towarzyszące wystawie Katarzyny Depty-Garapich „Zdziczała”
    Miejsce Projektów ZachętyMPZ
  • 13.12 (SOB) 16:00
    Ciągle zerkam kątem oka. Opowieści matek osób z niepełnosprawnościami
    Premiera publikacji
    Zachęta | sala kinowa - wejście główne (poziom –1), przez hol główny Zachęta | sala kinowa - wejście główne (poziom –1), przez hol główny
  • kobieta uprawiająca jogę w barokowym holu
    14.12 (ND) 10:45
    Joga w Zachęcie
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 14.12 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 14.12 (ND) 15:00
    The Metamorphosis Album – A Meeting of Past and Imagination
    Open workshop in English for adults
    Miejsce Projektów ZachętyMPZ
  • 15.12 (PN) 11:00
    MAMY czas dla sztuki
    Spotkanie dla rodziców i osób opiekującymi się małymi dziećmi w wózkach, chustach i nosidełkach
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 16.12 (WT) 17:00
    Agresja w polityce? Narutowicz 1922 | 2025
    W 103. rocznicę śmierci Gabriela Narutowicza
    Zachęta | hol głównyZachęta | hol główny
  • 16.12 (WT) 18:00
    Nie-ludzkie. Powinowactwa z wyboru
    Anita Jarzyna rozmawia z Katarzyną Deptą-Garapich na jej wystawie „Zdziczała”
    Miejsce Projektów ZachętyMPZ