Poruszenie i wspólnota. Spotkanie na wystawie z dr. Piotrem Schollenbergerem
(Instytut Filozofii UW)

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
wstęp wolny

Paul Valéry postulował stworzenie nauki, którą określił mianem „estesyki” (esthésique). Miałaby się ona zajmować badaniem wrażeń — „pobudzeń i reakcji zmysłowych”, które trudno jest jednoznacznie zaklasyfikować. To właśnie w różnorodoności i niejednoznaczności tych zmysłowych poruszeń tkwi nasze bogactwo. „Całe światło naszych sztuk — konkluduje Valéry — bierze się z ich niezmierzonych zasobów”.  Dzieła sztuki, w odróżnieniu od innych wytworów rąk ludzkich, tworzone są w szczególnym celu: mają nas poruszyć. Co to jednak znaczy: „być poruszonym przez dzieło sztuki”? I cóż też nas w sztuce „porusza”? To, o czym jest dzieło (co opowiada, reprezentuje), czy może to czym dzieło jest (jak się jawi)? Wreszcie, wypada zadać pytanie również o to, co dokładnie zostaje we mnie wzbudzone w momencie, gdy dzieło mnie porusza. Często mawiamy, że ktoś jest „zaafektowany”, jak gdyby ktoś został czymś „zarażony” — owładnięty, wprawiony w specyficzny ruch, bądź też włączony w specyficzną przestrzeń. Co więc reprezentują afekty? Czy w ogóle coś reprezentują, to znaczy odnoszą się do czegoś innego niż one same? Nasze reakcje, których doznajemy w obliczu dzieł sztuki, takie jak rozkosz, zachwyt, ale też przykrość, wstręt domagają się od nas opracowania. Odczuwamy je subiektywnie, cieleśnie, lecz nasze odczucia czynimy podstawą oceny i staramy się im nadać znaczenie w przestrzeni intersubiektywnej. Holenderska badaczka afektów, Mieke Bal napisała, że „zamiast przekładać i redukować dzieło sztuki do znaczenia, zadaniem krytyki jest otwarcie tego dzieła na przekłady innego rodzaju, w których przestrzeń jest wspólna i wypełniona afektem”. Podczas spotkania w salach galeryjnych Zachęty zastanowimy się, w jaki sposób możliwe jest wypełnienie przestrzeni afektem, tak, by była dla nas wspólna.    

Piotr Schollenberger — dr filozofii, adiunkt w Zakładzie Estetyki Instytutu Filozofii na Uniwersytecie Warszawskim. Jego zainteresowania badawcze dotyczą fenomenologii, estetyki fenomenologicznej, filozofii sztuki i współczesnej teorii sztuki. Jest autorem książki Granice poznania doświadczenia estetycznego (Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2014) i współredaktorem pracy Fenomen i przedstawienie. Francuska estetyka fenomenologiczna. Założenia/zastosowania/ konteksty (IFiS PAN, Warszawa 2012), a także Aktualność estetyki

Kanta (Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2016).

Wydarzenie towarzyszące wystawie
  • 09.05 – 02.07.2017
    Poza zasadą przyjemności
    Afektywne operacje

    Wystawa przyjmuje za punkt wyjścia popularną w humanistyce kategorię afektów, które organizują jej przestrzeń emocjonalną. Afekt rozumiany jest tu jako automatyczna reakcja ciała na bodźce odbierane z otoczenia bądź zmiany zachodzące w ciele. Reakcje te, przyjemne bądź przykre, zachodzą poza świadomością i sferą rozumową, niepoddawane od razu refleksji poznawczej.

    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • grafika promocyjna białe literki "piknik" na tle niebieskiego nieba z białymi chmurami
    28.06 (SOB) 15:00
    Piknik na Placu Małachowskiego
    plac Małachowskiegoplac Małachowskiego
  • 28.06 (SOB) 15:00
    Piknik
    Oprowadzanie kuratorskie Michała Jachuły po wystawie Przestrzenie
    Zachęta | hol głównyZachęta | hol główny
  • 28.06 (SOB) 16:00
    Piknik
    Fotogramy. Plenerowe warsztaty z cyjanotypii z Dominiką Wiśniowską i Alicją Lesiów
    Plac przed Zachęta (w przypadku brzydkiej pogody: sala warsztatowa)Plac przed Zachęta
  • 28.06 (SOB) 16:00
    Piknik
    Spacer choreograficzny z Izą Niepokój na placu Małachowskiego
    plac Małachowskiego (przed Zachętą)plac Małachowskiego
  • 28.06 (SOB) 17:00
    Piknik
    Historie placu. Spacer architektoniczny na placu Małachowskiego z Dominiką Wiśniowską
    przed wejściem do kościoła św. Trójcyprzed wejściem do kościoła św. Trójcy
  • 28.06 (SOB) 17:00
    Piknik
    Spacer przyrodniczy z Michałem Książkiem
    przy wazach z roślinami wodnymiprzy wazach z roślinami wodnymi
  • 28.06 (SOB) 18:00
    Piknik
    Hydrobotanika. Warsztaty z wodnego ogrodnictwa z grupą Centrala
    przy wazach z roślinami wodnymiprzy wazach z roślinami wodnymi
  • 28.06 (SOB) 19:00
    Piknik
    From Babylon to Timbuktu, koncert zespołu AYOUB HOUMANNA
    plac Małachowskiegoplac Małachowskiego
  • fotografia analogowa, przedstawiająca zaciemnione geometryczne przestrzenie
    29.06 (ND) 12:15
    Przestrzenie
    Oprowadzanie kuratorskie Michała Jachuły
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 29.06 (ND) 14:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • zdjęciue kolorowych magazynów
    02.07 (ŚR) 18:00
    Platformizując Polskę: nowe fronty walki w gospodarce cyfrowej
    Zachęta | wejście od ul. Burschego (schodami w dół)Zachęta | wejście od ul. Burschego (schodami w dół)
  • Świetlisty, rozmazany abstrakcyjny kształt w kolorze złoto-pomarańczowym w centralnej części zdjęcia
    02.07 (ŚR) 18:30
    POSTURE | POSTAWA
    Performans towarzyszący wystawie „Pakui Hardware. Progi / Thresholds”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta