Pozostałości życia, pozostałości śmierci — czy ruiny należą do przeszłości, czy do nas?
Spotkanie towrzyszące wystawie „Zaraz po wojnie”

Zachęta / sala kinowa (wejście od ul. Burschego)
wstęp wolny

Spotkanie z cyklu Sztuka i filozofia.

Otwarty wykład gościnnie poprowadzi prof. Wiesław Juszczak, wybitny historyk sztuki i znawca kina, którego prelekcji będą towarzyszyć fragmenty filmów Federica Felliniego Satyricon (1969) oraz Rzym (1972).

W trakcie seminarium dla grupy studentów ASP i IF UW — odwołując się do zaprezentowanego materiału filmowego, a także do wystawy „Zaraz po wojnie”—– będziemy chcieli zastanowić się nad sensem ruin.

„Zabytek” jest czymś „zabytym”, czyli zapomnianym, co jednak nie zostało całkowicie wyparte z pamięci i pozostało, by świadczyć. Jak wyjaśnia etymologię tego słowa Aleksander Brückner, zabytek jest tym „co z bytu dawnego zostało”. Co jednak zostaje z dawnego bytu? Wiek XIX to narodziny nowego kultu — „kultu ruin", w którym dla Aloisa Riegla, jego pierwszego teoretyka, nowoczesność spotyka się ze starożytnością. Może to prowokować do konfliktu między dwiema różnymi wartościami, dwoma czasami. Wedle Georga Simmela z kolei w zabytkowej, niszczejącej budowli dochodzi do spotkania dwóch różnych aspektów  rzeczywistości:  „Ruina budowli (...) jest znakiem, że w szczątkach dzieła sztuki poczęły działać inne, pochodzące od natury siły i formy, a w rezultacie to, co w ruinie jeszcze żyje ze sztuki, i to, co już żyje w niej z natury, staje się nową całością, tworzy pełną charakteru jedność". Wiek XX pozostawił po sobie ruiny, które trudno wpisać w którąś z tych postaw:  nie są obdarzone ani przygaszonym splendorem starożytności, ani ożywczą siłą natury. Czego świadectwem jest dziś ruina? Czy stanowi pozostałość śmierci, czasem nawet oskarżycielski dowód zbrodni, czy może jest tym, co pozostaje z życia? Jak podkreśla Jacques Derrida: „Nie można kochać pomnika, dzieła architektury, instytucji inaczej niż w nietrwałym doświadczeniu ich kruchości: nie zawsze tu były, nie zawsze będą, są skończone. Właśnie z tego powodu kocha się je jako śmiertelne, poprzez ich życie i śmierć, poprzez widmo lub zarys ich ruiny, swej własnej ruiny — którą one są, lub którą zapowiadają. Jak można kochać inaczej, aniżeli w tej skończoności?”. Czy potrafimy myśleć o naszej własnej współczesności, która wydaje się wszystko zachowywać w niezmienionej postaci przez pryzmat ruiny?

Sztuka i filozofia to cykl wykładów i seminariów organizowanych we współpracy z Instytutem Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego.

prowadzenie: dr Monika Murawska, dr Mateusz Salwa, dr Piotr Schollenberger

Terminy pozostałych wykładów: środy godz. 17
16.12; 13.01; 27.01; 24.02; 9.03; 23.03; 6.04; 20.04; 4.05; 18.05; 1.06; 8.06

Formularz zgłoszeniowy








Dziękujemy. Formularz został wysłany.
Wydarzenie towarzyszące wystawie
  • 03.10.2015 – 10.01.2016
    Zaraz po wojnie

    Czy kluczowy dla najnowszej historii Polski okres 1944–1948 jest równie ważny w obszarze sztuki? Jak w pierwszych latach nowej, dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości społeczno-politycznej i atmosferze, z jednej strony, „euforii odbudowy” i nadziei, z drugiej „wielkiej trwogi” odnajdywali się artyści? Wystawa jest próbą odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób złożoność nastrojów społecznych i napięcia polityczne w powojennej Polsce znalazły swoje odzwierciedlenie w sztukach plastycznych, fotografii, filmie, a także architekturze i wzornictwie.

    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • Grafika promocyjna
    28.03 (CZW) 19:30
    Katarzyna Krakowiak-Bałka. Czyszczenie Zachęty
    performans
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Zdjęcie, kobieta z kręconymi włosami i zielonej koszuli trzymająca ceramiczną paterę
    06.04 (SOB) 14:00
    Spotkanie z Barbarą Banaś na wystawie Henryk Lula. Ceramika. Sztuka Materii
    Zachęta / sale wystawoweZachęta / sale wystawowe
  • ALT: zdjęcie; na metalowym stoliku o nieregularnym kształcie blatu ustawione cztery ceramiczne naczynia z kolczastymi elementami.
    06.04 (SOB) 14:00
    sztuka dostępna
    Spotkanie dla osób niewidomych na wystawach „Zza gór się słońce wznosi blade” oraz „Z popiołów”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • zdjęcie; ceramiczna rzeźba o kształcie kulistego niebieskiego wazonu z wypukłą, spiralną fakturą powierzchni.
    07.04 (ND) 12:30
    Zachęta miga rodzinnie!
    Warsztaty na wystawie „Henryk Lula. Ceramika. Sztuka materii” w polskim języku migowym z tłumaczeniem na język polski
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta