Podmiotowość w innym stanie skupienia. O zagrożeniach i szansach tkwiących w pajęczynie.
Wykład dr hab. Moniki Świerkosz

Miejsce Projektów Zachęty
wstęp wolny

Celem amerykańskiej teoretyczki Nancy Miller w słynnym tekście Arachnologia było wydobycie niewidocznej przez wieki żeńskiej podmiotowości twórczej. W ten sposób chciała ona odwrócić klątwę Ateny, która zmieniła Arachne-artystkę w niemą Pajęczycę, zaś jej buntowniczy gobelin w pozbawioną kulturowych sensów plątaninę lepkich nici. Pajęczyna symbolizuje w nim pułapkę, jaką zastawił na twórcze kobiety patriarchat, przekształcając ich sztukę w akt natury, zapis płynący z trzewi i do nich się ograniczający. Podczas spotkania przyjrzymy się tkwiącym w niej zagrożeniom i szansom. Najprawdopodobniej jednak będziemy musieli opuścić królestwo żeńskiego podmiotu, przejść w inny stan skupienia, by zanurzyć się w lekko przerażającym, lekko pociągającym kontinuum życia i śmierci — życia ze śmiercią. Te umiejętności okażą się niezbędne dla przetrwania w postludzkiej rzeczywistości. Czy w pajęczej metamorfozie Arachne — która według Miller była aktem odebrania głosu kobiecie — możemy dostrzec możliwości stworzenia również innego, krytycznego języka sztuki?


Monika Świerkosz — dr habilitowana, pracuje na Wydziale Polonistyki UJ. Interesuje się teorią krytyczną, filozofią feministyczną, zwłaszcza w zakresie problematyki ciała, posthumanizmu i materialności. Publikowała m.in. w „Tekstach Drugich”, „Ruchu Literackim”, „Pamiętniku Literackim”, „Wielogłosie”, „Didaskaliach”, „FA-arcie”, „Opcjach”, „Zadrze” i w „Znaku”. Jest autorką książek: W przestrzeniach tradycji. Proza Izabeli Filipiak i Olgi Tokarczuk w sporach o literaturę, kanon i feminizm (Warszawa 2014) oraz Arachne i Atena. Literatura, polityka i kobiecy klasycyzm (Kraków 2017). Zredagowała tomy Sporne postaci polskiej krytyki feministycznej po 1989 roku (Gdańsk 2016), Rozczytywanie Dąbrowskiej (Kraków 2018, we współpracy z D. Kozicką) oraz Konstelacje krytyczne (Kraków 2020, wspólnie z Dorotą Kozicką i Katarzyną Trzeciak).

Wydarzenie towarzyszące wystawie
  • 25.02 – 08.05.2022
    Małgorzata Markiewicz
    Pimoa Chthulu

    Pimoa Chthulu to projekt przygotowany specjalnie na wystawę w Miejscu Projektów Zachęty. Główną część ekspozycji stanowi obiekt w dużej skali wykonany z czarnej owczej wełny — przypominający pajęczynę, ośmiornicę czy połączone ze sobą ludzkie ciała. Rzeźba została wykonana techniką szydełkowania przez artystkę i kobiety w różnym wieku i z różnych miejscowości, występujące w roli Babki Pajęczycy.

    Miejsce Projektów ZachętyMPZ
Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • 16.07 (ŚR) 18:00
    Se(a)ns sztuki
    Pokaz filmu „Wielkie piękno”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • tłum ludzi zgromadzonych na schodach zachęty
    17.07 (CZW) 12:15
    Czwartkowe oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 17:30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • portret męzczyzny na tle białego obrazu
    18.07 (PT) 12:15
    Giorgio Morandi
    Guided tour in English with curator Lorenzo Balbi
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 18.07 (PT) 12:30
    Tworzymy błękitne zielniki
    Warsztaty z cyjanotypii dla dzieci wieku 7-13 lat
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • odbitka w cyjanotypi maczana w czerwonym korycie
    18.07 (PT) 17:30
    Roślinne kolaże. Otwarte warsztaty z cyjanotypii dla dorosłych
    Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)
  • 18.07 (PT) 18:00
    Autorskie oprowadzanie Alicji Kubickiej po wystawie „Pępek świata”
    Miejsce Projektów ZachętyMPZ
  • zdjęcie, osoba w przestrzeni wystawy
    19.07 (SOB) 12:15
    Oglądamy razem wystawę! Oprowadzanie w języku polskim prostym
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • zdjęcie w przestrzeni wystawy, rozmazana postać pochylająca się nad instalacją
    19.07 (SOB) 14:15
    Saturday ArtWalk
    Guided tour in English
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • zdjęcie, osoba w przestrzeni wystawy
    19.07 (SOB) 16:00
    Екскурсія українською мовою
    Oprowadzanie w języku ukraińskim
    Захента — Національна галерея мистецтв.Захента — Національна галерея мистецтв.
  • zbliżenie na dłonie myjące czereśnie
    20.07 (ND) 12:00
    Jedzenie / Pamięć. Przechowywanie
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • neonowo podświetlone pomieszczenie, ludzka sylwetka w tle
    20.07 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 20.07 (ND) 20:00
    Sonic Horizon: struktura współbrzmienia // Hanna svirska
    Plac Małachowskiego (przed Zachętą)Plac Małachowskiego