Program filmowy towarzyszący wystawie Trzy kobiety. Maria Pinińska-Bereś, Natalia Lach-Lachowicz, Ewa Partum

Program filmowy Kobiety na krawędzi. PRL a emancypacja

Wystawa Trzy kobiety prowokuje do pytania o miejsce kobiet i o perspektywę feministyczną w rzeczywistości Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. W oficjalnej propagandzie PRL był światem emancypacji, obiecującym
wolność, równość i braterstwo (nie siostrzeństwo) wszystkim chętnym do budowy socjalizmu grupom i klasom społecznym – także kobietom. W istocie mało kto rozumiał pojęcie feminizmu – i mało kto się do niego odwoływał – a z punktu widzenia władzy była to postawa „partykularna”, przedkładająca interesy grupowe nad zbiorowe. Sytuacja prawna (zwłaszcza prawo rodzinne), ekonomiczna oraz powszechność edukacji wspierały samodzielność kobiet, zarazem jednak kontekst polityczny nie tyle pozwalał im się emancypować, ile
emancypował je, czy tego chciały, czy nie. I tak, na przykład, kobiety miały prawo do pracy, ale w rzeczywistości był to przymus, ponieważ jedna pensja rzadko wystarczała na utrzymanie domu. Pracowały zatem, niekoniecznie się z tego ciesząc i niekoniecznie będąc z tego powodu szanowane – były bowiem „zawody kobiece” i „przemysł lekki (B)”, a na czele pochodów szli przecież górnicy i hutnicy, nie pielęgniarki i włókniarki. Po pracy kobiety miały do wykonania szereg zajęć domowych, z których żaden dyskurs emancypacyjny ich nie ratował, a które to zajęcia nie należały do najłatwiejszych w świecie, gdzie zakupy przypominały polowanie. Podobne paradoksy i sprzeczności wiążą się ze wszystkimi ówczesnymi „zdobyczami” emancypacji i sferami życia – od łóżka, przez stół, aż po biurko. W proponowanym cyklu filmów – oraz towarzyszącym im prelekcjom badaczy i badaczek historii, literatury i filmu – chcemy przyjrzeć się oficjalnym obrazom kobiet, przypisywanym kobietom rolom, a także formom przekraczania tych ról w filmie i telewizji ostatnich dwu dekad istnienia PRL-u.

PROGRAM POKAZÓW:

1 marca 2011
Rewizja osobista
reż. Andrzej Kostenko, Witold Leszczyński (1973)

Dziewczyny do wzięcia
reż. Janusz Kondratiuk (1972)
Wprowadzenie: Iwona Kurz (IKP UW)

8 marca 2011
W setną rocznicę ustanowienia Dnia Kobiet zapraszamy na dyskusję
Między „dziewczyną” a „kobietą pracującą”. Obrazy kobiet w oficjalnej kulturze PRL.

W spotkaniu ilustrowanym fragmentami popularnych przedstawień z czasów peerelowskich udział wezmą: Małgorzata Szpakowska (IKP UW), Ewa Toniak (kuratorka wystawy Trzy kobiety), Błażej Hrapkowicz („Restart”) oraz Iwona Kurz (IKP UW).

15 marca 2011
Wybór filmów dokumentalnych z lat 70. w reż. Krystyny Gryczełowskiej, Ireny Kamieńskiej, Danuty Halladin.
Wprowadzenie: Justyna Jaworska (IKP UW)

22 marca 2011
Aktorzy prowincjonalni
reż. Agnieszka Holland (1978)
Wprowadzenie: Joanna Krakowska (IS PAN)

29 marca 2011
Przez dotyk
reż. Magdalena Łazarkiewicz (1985)

12 kwietnia 2011
Krzyk
reż. Barbara Sass (1982)
Wprowadzenie: Katarzyna Czeczot (IBL PAN)

19 kwietnia 2011
Bluszcz
reż. Hanka Włodarczyk (1982)
Wprowadzenie: Ewa Opałka (UJ)

Opracowanie programu filmowego: Iwona Kurz

Pokazy odbywają się we wtorki o godz. 18

sala multimedialna
wstęp wolny