Program filmowy towarzyszący wystawie Trzy kobiety. Maria Pinińska-Bereś, Natalia Lach-Lachowicz, Ewa Partum

Bluszcz
reż. Hanka Włodarczyk
scenariusz: Anda Rottenberg, Hanka Włodarczyk
Polska, 1982, 99 min  

wprowadzenie: Ewa Opałka

(KRÓTKA) FALA FEMINIZMU

Powstały w 1982 roku, a udostępniony publiczności dwa lata później Bluszcz w reżyserii Hanki Włodarczyk nie należał do typowych „półkowników” — późnych dzieci kina moralnego niepokoju zalegających w magazynach z powodu gruntownego oziębienia sytuacji politycznej w Polsce. „Wywrotowość” filmu, którego scenariusz współtworzyła Anda Rottenberg, kryła się w trafnym, szczerym i bezpośrednim ukazaniu życia kobiet ze środowiska intelektualistów i artystów. Trudno szukać w Bluszczu jednoznacznych, moralnych wskazań czy też zakamuflowanych politycznych inklinacji podsumowujących kondycję polskiego społeczeństwa przełomu lat 70. i 80. Jest to film pełen niuansów, dynamiczny, „impresjonistyczny” (według krytyka piszącego o filmie Włodarczyk w 1984 roku na łamach „Kina”). Ukazana w nim różnorodność postaw kobiecych bohaterek, to, że film jest dziełem żeńskiego „teamu”, wreszcie kłączowata narracja filmu pozwalają z dzisiejszej perspektywy wpisać Bluszcz w obręb kina kobiet.

Czy jest to jednak kino feministyczne? Odbiór prac artystek prezentowanych na wystawie Trzy kobiety dostarczał rodzimym krytykom trudności z klasyfikacją czy wręcz ze zrozumieniem artystycznego przekazu. Ale już dekadę później krytyka filmowa bez zająknięcia nazwała film Włodarczyk feministycznym, jednocześnie szybko i na długo rezygnując z refleksji nad nim. Trafnym i znaczącym pozostaje jednak spostrzeżenie, że historia niezależnej intelektualistki Kingi zawiera w sobie immanentną rezygnację i sygnalizuje zwątpienie w autentyczne korzyści, jakie w Polsce lat 80. można było czerpać z wyzwolenia kobiet.

Ewa Opałka — doktorantka w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ, absolwentka Gender Studies na UJ i Studiów Kuratorskich tej uczelni. Współpracuje z Galerią Filmu w Muzeum Narodowym w Krakowie, DKF Gender IBL PAN. Krytyczka sztuki, kuratorka.

OSTATNI pokaz w ramach cyklu Kobiety na krawędzi. PRL a emancypacja towarzyszącego wystawie. W proponowanym wyborze filmów — oraz towarzyszącym im prelekcjom badaczy i badaczek historii, literatury i filmu — chcemy przyjrzeć się oficjalnym obrazom kobiet, przypisywanym im rolom, a także sposobom ich przekraczania w filmie i telewizji ostatnich dwu dekad PRL-u.

sala multimedialna
wejście od ul. Burschego
wstęp wolny

Wydarzenie towarzyszące wystawie
  • 01.03 – 08.05.2011
    Trzy kobiety
    Maria Pinińska-Bereś, Natalia Lach-Lachowicz, Ewa Partum

    Tematem wystawy jest twórczość pionierek polskiej sztuki kobiet: Ewy Partum, Natalii Lach-Lachowicz i zmarłej w 1999 roku Marii Pinińskiej-Bereś. Okres ich działalności artystycznej przypada na drugą połowę XX i początek XXI wieku. Wszystkie od lat 70. łączyły podobne poszukiwania, w których dostrzec można wyraźne intuicje feministyczne lub identyfikację z feminizmem. W takiej konfiguracji ich prace zostaną ze sobą zestawione po raz pierwszy.

    Zachęta Narodowa Galeria SztukiZachęta
Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • Zdjęcie, kobieta z kręconymi włosami i zielonej koszuli trzymająca ceramiczną paterę
    06.04 (SOB) 14:00
    Spotkanie z Barbarą Banaś na wystawie Henryk Lula. Ceramika. Sztuka Materii
    Zachęta / sale wystawoweZachęta / sale wystawowe
  • ALT: zdjęcie; na metalowym stoliku o nieregularnym kształcie blatu ustawione cztery ceramiczne naczynia z kolczastymi elementami.
    06.04 (SOB) 14:00
    sztuka dostępna
    Spotkanie dla osób niewidomych na wystawach „Zza gór się słońce wznosi blade” oraz „Z popiołów”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • zdjęcie; ceramiczna rzeźba o kształcie kulistego niebieskiego wazonu z wypukłą, spiralną fakturą powierzchni.
    07.04 (ND) 12:30
    Zachęta miga rodzinnie!
    Warsztaty na wystawie „Henryk Lula. Ceramika. Sztuka materii” w polskim języku migowym z tłumaczeniem na język polski
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta