451° Fahrenheita, czyli temperatura, w której płonie papier.
Wykład Zuzanny Sękowskiej

Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)
wstęp wolny

Przywołując wartość z książki Raya Bradbury’ego, opowiem o książce Ernsta Friedricha Proletariackie przedszkole — wydanym w 1921 roku elementarzu małego pacyfisty. Ta zakazana przez nazistów lektura to rozpisany w formie pieśni i przypowieści dla dzieci poradnik, jak wyrugować wojnę ze wspólnotowej świadomości. Odniesienie do kultury oralnej — przekazywania krótkich i prostych opowieści — jest najważniejszym elementem konstrukcyjnym tej książki, możemy więc mówić w jej przypadku o „żywym pomniku pokoju”. Lektura Proletariackiego przedszkola ma zaszczepić w dzieciach niezbywalne przekonanie o nietykalności życia ludzkiego i konieczności życia we wzajemnym zrozumieniu i szacunku. Na książkę składają się poza tekstami samego Friedricha także trawestacje znanych tekstów literackich, fragmenty niemieckich pieśni i utworów czy cytaty z Fiodora Dostojewskiego, Lwa Tołstoja i Ericha Muehsama. Zabawa w wojnę, zaszczepianie mitu bohaterskiej śmierci, oswajanie z symboliką militarną (!) jest w świetle książki niemoralną tresurą, manipulacją i oswajaniem ze złem. (Jednym z pionierskich pomysłów twórcy Muzeum Antywojennego w Berlinie była produkcja zabawek pacyfistycznych). Zdaniem Friedricha każdy obywatel powinien mieć świadomość, że oswajając dzieci z wizjami wojny, wojskowymi legendami, banalizując obraz rzezi i sprowadzając go do wyidealizowanej wizji, zaszczepiamy w nich pogardę dla życia ludzkiego, jak i przygotowujemy do ślepego podążania za uwodzicielską siłą podobnych idei. Tekst jest silnie nacechowany ideologicznie — powstawał w kręgu niemieckich anarchopacyfistów (skupionych wokół wydawnictwa Freie Jugend i Muzeum Antywojennego w Berlinie), jednak, pomimo pewnych kontrowersji, stanowi niezwykle uniwersalny i aktualny przekaz.

Wydarzenie towarzyszące wystawie
  • 06.10 – 27.11.2016
    Krzysztof Wodiczko i Jarosław Kozakiewicz
    Rozbrojenie kultury. Projekt Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata

    Rozbrojenie kultury to projekt, którego celem jest z ainicjowanie debaty nad potrzebą przeformułowania sposobów myślenia o historii i pamięci. Krzysztof Wodiczko i Jarosław Kozakiewicz proponują opracowanie idei Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata — miejsca stanowiącego symboliczne wyzwanie dla podtrzymywanej w zbiorowej pamięci kultury wojny.

    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
Powiązane materiały
  • mediateka / audio
    Krzysztof Wodiczko i Jarosław Kozakiewicz. Rozbrojenie kultury. Projekt Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata
    451° Fahrenheita, czyli temperatura, w której płonie papier. Wykład Zuzanny Sękowskiej
Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • 03.12 – 15.12.2025
    Stwórz swoje przemówienie prezydenckie!
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 11.12 (CZW) 12:15
    Czwartkowe oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 17:30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 11.12 (CZW) 18:00
    Spotkanie Klubu Książki Zachęta – „Wszystko to zbyt małe”
    Zachęta | wejście od ul. Burschego (schodami w dół)Zachęta | wejście od ul. Burschego (schodami w dół)
  • 13.12 (SOB) 12:15
    Oglądamy razem wystawę!
    Oprowadzanie dla osób, dla których polski nie jest pierwszym językiem
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 13.12 (SOB) 15:00
    Dzikie twory
    Warsztaty z kolażu dla dorosłych towarzyszące wystawie Katarzyny Depty-Garapich „Zdziczała”
    Miejsce Projektów ZachętyMPZ
  • 13.12 (SOB) 16:00
    Ciągle zerkam kątem oka. Opowieści matek osób z niepełnosprawnościami
    Premiera publikacji
    Zachęta | sala kinowa - wejście główne (poziom –1), przez hol główny Zachęta | sala kinowa - wejście główne (poziom –1), przez hol główny
  • kobieta uprawiająca jogę w barokowym holu
    14.12 (ND) 10:45
    Joga w Zachęcie
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 14.12 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 14.12 (ND) 15:00
    The Metamorphosis Album – A Meeting of Past and Imagination
    Open workshop in English for adults
    Miejsce Projektów ZachętyMPZ
  • 15.12 (PN) 11:00
    MAMY czas dla sztuki
    Spotkanie dla rodziców i osób opiekującymi się małymi dziećmi w wózkach, chustach i nosidełkach
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 16.12 (WT) 17:00
    Agresja w polityce? Narutowicz 1922 | 2025
    W 103. rocznicę śmierci Gabriela Narutowicza
    Zachęta | hol głównyZachęta | hol główny
  • 16.12 (WT) 18:00
    Nie-ludzkie. Powinowactwa z wyboru
    Anita Jarzyna rozmawia z Katarzyną Deptą-Garapich na jej wystawie „Zdziczała”
    Miejsce Projektów ZachętyMPZ