Joanna Fluder. Śluz
25.07 – 19.10.2025 Joanna Fluder. Śluz
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
artystka: Joanna Fluder
kuratorka: Michalina Sablik
Otwarcie wystawy 24.07, czwartek o godz. 19
Wystawa Śluz prezentuje wybór 140 gwaszy na papierze i płótnie z ostatnich lat oraz premierowe instalacje stworzone specjalnie dla przestrzeni Zachęty. Joanna Fluder wypracowała własny język plastyczny, łączący surrealizm, osobistą mitologię, humor i bogatą wyobraźnię. W swoich pracach podejmuje tematy związane z codziennym doświadczeniem kobiet, macierzyństwem, społeczną rolą opieki, neuroatypowością, pracą twórczą i relacją z otoczeniem – w tym ze światem przyrody.
Powracające motywy owadów i ślimaków są metaforą ponadgatunkowego doświadczenia „osób nieznacznych” i ich alternatywnych sposobów istnienia – spokojnych, nieśpiesznych, nieefektywnych w rozumieniu społecznym. Artystka w podmiotach słabych, bezradnych i pozaludzkich odnajduje figury potrzebne do opowiadania o doświadczeniu bycia artystką, matką, siostrą i córką, a także wzorce emancypacji.
Joanna Fluder przez wiele lat pracowała w domowych warunkach, tworzyła na kuchennym stole, łącząc sztukę z wychowaniem dzieci, co wpłynęło na szkicowy, ekspresyjny charakter jej sztuki – opartej na szybkim zapisie snów, wspomnień i codziennych sytuacji. Dla artystki malowanie stało się formą terapii i oporu wobec norm społecznych. Ważną częścią jej praktyki jest także współpraca z dziećmi, które inspirują ją swoją fantazją, przywołują wspomnienia z jej własnego dzieciństwa na wsi, oduczają też sztywnych nawyków myślowych.
Tytułowy „śluz” – pozostawiany przez ślimaka ślad – staje się tu symbolem twórczego istnienia. To znak obecności, działania, trwania pomimo presji. Postać ślimaka odzwierciedla artystyczną postawę Fluder: odczuwanie świata całym ciałem, niesienie domu na barkach i poruszanie się własnym rytmem, niezależnie od reguł narzuconych przez świat zewnętrzny.
Joanna Fluder (ur. 1981) – interdyscyplinarna artystka wizualna, zajmująca się malarstwem, wideo i ceramiką. Absolwentka Wydziału Malarstwa krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie w 2006 roku obroniła dyplom w pracowni Leszka Misiaka. Interesuje ją relacja człowieka z naturą, zagadnienia genderowe i feministyczne w kontekście życia w postantropocenie. Czerpiąc z osobistych przeżyć i niedosłownych skojarzeń, buduje surrealistyczny język, by eksplorować napięcia między społecznym a biologicznym. Tworzy projekt JAD łączący autorską ilustrację z porcelaną z odzysku, wyróżniony znakiem jakości Must Have 2019 podczas Łódź Design Festival. Jako ilustratorka współpracowała m.in. z projektantkami Kopi, 10decoart, magazynami „Zwykłe Życie”, „Smak”, „KTW”, „Wczasy Mag”, „Zeszyt Biologiczny”, „Gili-Gili” czy „Exklusiv”.
W pierwszej sali ekspozycji znajduje się instalacja w formie siedziska, z której można skorzystać, by odpocząć w trakcie zwiedzania.
Wystawa „Śluz” zawiera elementy nagości. Zalecamy, aby dzieci uczestniczyły w zwiedzaniu w towarzystwie rodzica lub osoby opiekującej się.
Oto rekomendowana lista książek dostępnych w bibliotece Zachęty, przygotowana z myślą o wystawie „Śluz”. Książki poruszają tematy cielesności, macierzyństwa, codzienności, relacji, opieki i oporu — rezonujące z wątkami obecnymi na wystawie. Przy każdej znajdziesz krótką sugestię, dlaczego warto po nią sięgnąć:
Ciało, macierzyństwo i twórczość
- The Great Mother: Women, Maternity, and Power in Art and Visual Culture: 1900–2015
Jeżeli interesuje cię, jak macierzyństwo było przedstawiane i reinterpretowane w sztuce XX i XXI wieku. - How Not to Exclude Artist Mothers (and Other Parents)
Jeżeli chcesz zobaczyć, jak można łączyć rodzicielstwo z praktyką artystyczną — i co trzeba zmienić w świecie sztuki. - Acts of Creation: On Art and Motherhood
Jeżeli ciekawi cię, jak doświadczenie macierzyństwa wpływa na proces twórczy i życie artystek. - Matki i córki: Relacje rodzinne i artystyczne w autobiografiach kobiet po 1989 roku
Jeżeli interesują cię złożone relacje pokoleniowe i ich odbicie w kobiecej autobiografii. - Matki-Polki, chłopcy i cyborgi...: Sztuka i feminizm w Polsce
Jeżeli chcesz zrozumieć, jak polskie artystki rozbrajały mity narodowe, cielesne i genderowe.
Sztuka kobiet, historia i bunt
- Artystki i surrealizm
Jeżeli fascynuje cię kobieca obecność w świecie zdominowanym przez męskich surrealistów. - Women, Art and Society
Jeżeli szukasz szerokiego przeglądu obecności kobiet w sztuce i ich relacji z władzą, ciałem i historią. - Krytyka artystyczna kobiet: Sztuka w perspektywie kobiecego doświadczenia XIX–XXI wieku
Jeżeli chcesz spojrzeć na sztukę oczami kobiet – zarówno twórczyń, jak i komentatorek. - Art Monsters: Unruly Bodies in Feminist Art
Jeżeli lubisz opowieści o artystkach, które przekraczają granice i pokazują, że kobiece ciało może być polem nieposłuszeństwa.
Dzieciństwo, edukacja, codzienność
- Dzieci i sztuka
Jeżeli interesuje cię, jak dzieci doświadczają i tworzą sztukę – i co możemy się od nich nauczyć. - Oduczyć sztuki: Metoda pedagogiczna Leona Tarasewicza
Jeżeli chcesz pomyśleć o nauczaniu sztuki jako działaniu odważnym i antysystemowym. - Odszkolnić Akademię
Jeżeli zastanawiasz się, co trzeba rozmontować, by edukacja artystyczna była naprawdę wolna. - Codzienność nudy: Dom jako przestrzeń produktywna i nieproduktywna
Jeżeli bliska jest ci refleksja nad domem jako miejscem nie tylko pracy i opieki, ale też bezczynności i myślenia.
Relacje, wspólnota, przetrwanie
- The Twisted Sisterhood: Unraveling the Dark Legacy of Female Friendships
Jeżeli interesują cię emocjonalne napięcia i sojusze między kobietami. - Ludzie nieznaczni: Taktyki przetrwania
Jeżeli chcesz przeczytać o tym, jak funkcjonujemy w cieniu — jako ci, którzy przemykają, trwają, unikają widzialności. - Zaniechanie
Jeżeli ciekawi cię cisza, pasywność i decyzje, które nie zostały podjęte. - Sztuka przetrwania
Jeżeli chcesz dowiedzieć się, jak artyści i artystki odpowiadają twórczo na doświadczenie kryzysu. - ZOEpolis: Budując wspólnotę ludzko-nie-ludzką
Jeżeli interesuje cię świat relacji wychodzący poza człowieka – ku roślinom, zwierzętom, mikroorganizmom.
Surrealizm, wyobraźnia, ciało
- Spiskowcy wyobraźni: Surrealizm
Jeżeli lubisz, gdy sztuka zabiera cię w świat marzeń, zmysłów i podświadomości.
Joanna Fluder. Śluz
25.07 – 19.10.2025
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3, 00-916 Warszawa
Zobacz na mapie
Godziny otwarcia:
wtorek – niedziela godz. 12–20
czwartek – wstęp wolny
kasa biletowa czynna do godziny 19.30
mecenas Zachęty:
Partner technologiczny:
