Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

kurator: Magda Kardasz
współpraca: Magdalena Komornicka

Wystawa prezentuje brazylijskich artystów młodej generacji, którzy w swojej twórczości odnoszą się do dzieł tamtejszych klasyków sztuki współczesnej – głównie reprezentantów modernizmu – zarówno w sztukach wizualnych, jak i architekturze.

Konkretyzm i neokonkretyzm, multidyscyplinarny nurt Tropikálismo, konceptualizm lat siedemdziesiątych, realizacje modernistycznych architektów stały się swoistą wizytówką Brazylii, a także cenną częścią światowego dziedzictwa kulturalnego. Znaczenie tych osiągnięć dostrzega także młode pokolenie tamtejszych twórców. W pracach wielu z nich znaleźć możemy mniej lub bardziej bezpośrednie odniesienia do dzieł Alfreda Volpiego, Lygii Clark, Hélia Oiticiki, Amílcara de Castro, Cildo Meirelesa, projektów Lúcia Costy, Oscara Niemeyera, Liny Bo Bardi, Paula Mendesa da Rochy, imponujących założeń architektonicznych Brasílii, parku Ibirapuera w São Paulo czy ikonicznych dzisiaj muzeów sztuki nowoczesnej w Rio de Janeiro i São Paulo.

Na wystawie w Zachęcie pokazujemy dużą grupę dzieł stanowiących swoisty komentarz do modernistycznego dziedzictwa, manifestujących spojrzenie na to zagadnienie z perspektywy czasu (i weryfikujących utopię) lub poprzez pryzmat ważnej dla młodych kultury ulicznej czy popularnej. Dużą grupę takich prac prezentuje w Zachęcie Marcelo Cidade, twórca rzeźby, której tytuł posłużył za tytuł wystawy.

Życie w cieniu sławy starszej generacji bywa też trudne, może budzić w młodych potrzebę odcięcia pępowiny, odrzucenia starego, by zacząć wszystko od początku i pójść swoją drogą. Stąd na wystawie grupa dzieł młodego pokolenia artystów z Brazylii (Daniel Steegmann Mangrané, Yuri Firmeza) proponujących jako alternatywę ucieczkę do natury, czy też symbolicznie zaznaczających istnienie jeszcze innych kierunków refleksji i artystycznych poszukiwań.

Leandro Nerefuh i Rafael RG zostali poproszeni o stworzenie specjalnych projektów na wystawę. Pobyt studyjny w Warszawie zaowocował pomysłami dwóch instalacji odnoszących się do kolonialnego i kulturowego dziedzictwa Brazylii oraz ukrytych aspektów modernizmu.

Artyści prezentowani na wystawie wykorzystują różne media: rzeźbę, instalację, relief, fotografię, film, tworzą też konceptualne projekty narracyjne. Wystawie towarzyszy program filmowy złożony z filmów fabularnych twórców kina brazylijskiego oraz filmów dokumentujących działalność wybranych czołowych postaci brazylijskiej nowoczesności (przede wszystkim wspomnianych już klasyków modernizmu).

Artyści biorący udział w wystawie: Jonathas de Andrade, Laura Belém, Cadu, Marcelo Cidade, Theo Craveiro, Detanico/Lain, Yuri Firmeza, Bina Fonyat, Daniel Murgel, Leandro Nerefuh, f. marquespenteado, Guilherme Peters, Laercio Redondo, Mauro Restiffe, Rafael RG, Fabiano Rodrigues, Luiz Roque, Beto Shwafaty, Lucas Simões, Daniel Steegmann Mangrané, Roberto Winter, Bob Wolfenson.

stażyści: Magdalena Gemra, Agata Skura, Matylda Kozera, Zuzanna Sękowska, Łukasz Radziszewski.