Data powstania: 01.01.2014

Surrealizm — z fr. surréalisme. Kierunek w sztuce ukształtowany w latach 20. XX wieku, biorący się z fascynacji światem snu, podświadomości, halucynacji. Patronował mu poeta André Breton, który w 1924 roku ogłosił Manifest surrealizmu. Do literatów skupionych wokół Bretona dołączyli nieco później malarze, m.in. Hans Arp, Marcel Duchamp, Francis Picabia, Man Ray, Giorgio de Chirico, Jean Miró. Surrealiści postulowali pełne wyzwolenie człowieka, wyrażające się m.in. w swobodzie niekontrolowanej ekspresji. Ich prace miały a cel odkrycie prawdy o człowieku, rzeczywiste funkcjonowanie podświadomości. Postulowana swoboda dotyczyła również wyboru między dobrem a złem, porządkiem a chaosem. Obrazy surrealistów nasycone były niezwykła atmosferą, tajemniczością, pełno w nich udziwnionych obiektów i postaci, zmieniających swoje funkcje, przejawiających nietypowe zachowania. Niektóre obrazy przedstawiają całkowicie nowe, fantastyczne wizje świata. Do najwybitniejszych artystów kierunku, obok wymienionych już, należeli m.in. René Magritte, Max Ernst, Salvador Dalí. Po pierwszej wystawie surrealistów w Paryżu w 1925 roku kierunek rozwinął się szeroko, właściwie na całym świecie, ale w Polsce nie wystąpił w czystej formie. Widoczny jest w sztuce niektórych artystów, w tym tworzących po II wojnie, np. Kazimierza Mikulskiego czy Erny Rosenstein. (opracowanie: Paulina Celińska)