Data powstania: 01.01.2014

Postmodernizm — termin określający szereg zjawisk kulturowych, które, według badaczy i teoretyków, nastąpiły po modernizmie. Obejmuje się nim różnorodne, czasem przeciwstawne stylistyki, niekoniecznie pozostające w skrajnej opozycji do modernizmu. Pojawił się na początku lat 60. XX wieku w odniesieniu do literatury, w II połowie lat 70. zastosowany do zjawisk w architekturze, a latach 80. XX wieku przeniesiony również na malarstwo i rzeźbę. Termin postmodernizm, mimo prób jego uściślenia, zachowuje znaczeniową niejednoznaczność i może obejmować całokształt zjawisk kultury zachodu od ok. 1960 roku, charakteryzujących się negacją w stosunku do wcześniejszego modelu. Jest też wiązany z wyraźnym sprzeciwem wobec awangardowych utopii: kształtowania nowego człowieka, racjonalizmu i rygorystycznego funkcjonalizmu. Najszerzej dyskutowana jest postmodernistyczna architektura, do której zalicza się skrajnie różne zjawiska od tzw. high tech (z ang. high technology) po kiczowate wille amerykańskich gwiazd. Jeden z postmodernistycznych architektów, Charles Jencks, za symboliczny koniec ery modernistycznej podaje datę wysadzenia w powietrze modernistycznego osiedla w amerykańskim Saint-Louis. Architektura postmodernistyczna nad awangardowe poszukiwanie przedkłada kompilację różnych znanych elementów. Szanuje kontekst miejsca, osobiste upodobania i nastoje. Do twórców architektury postmodernistycznej zalicza się m.in. Charlesa Moore’a, Michaela Gravesa, Roberta Venturiego. W sztukach wizualnych granica stylowa, ale też chronologiczna, jest równie niejednoznaczna, czasem wyznaczana przez nowe malarstwo lat 80. XX wieku, czasem już przez pop art lat 60. Jedną z cech wyróżniających sztukę postmodernistyczną miało być sięganie do historii i mitologii własnego narodu. (opracowanie: Paulina Celińska)