Publikacja udostępniana jest na licencji Creative Commons.
Jerzy Nowosielski, Ikona św. Paraskewy, 1980, akryl, deska kreślarska, 70 × 50 cm, Fundacja Rodziny Staraków
Data powstania: 13.11.2023
W kulturze słowiańskiej czczono dwie święte o imieniu Paraskewa. Pierwszą była św. Paraskewa męczennica (zwana również Paraskewią lub Paraską), żyjąca w Ikonium w południowej Turcji na przełomie III i IV w. Drugą była mniszka żyjąca w IX w. w miejscowości Epiwat. W XVI w. kult obu świętych został połączony. Kult Świętej Paraskewy Wielkiej Męczennicy zwanej Piątnicą związany jest z dniem Wielkiego Piątku. Męczeńska śmierć świętej na początku IV wieku oraz jej imię (w j. greckim Παρασκευή - Paraskeví piątek) sprawiły, że święta Paraskewa zyskała przydomek „Piątnica” a jej męczeńska śmierć łączona jest z męczeńską śmiercią Jezusa Chrystusa. Centralna część ikony przedstawia wizerunek świętej z świetlistym nimbem w ujęciu frontalnym, w prawej ręce trzymającej krzyż. Malowane kwatery w bordiurze ikony ukazują sceny z życia świętej oraz dramatyczne akty męczeństwa, które ostatecznie doprowadziły do śmierci św. Paraskewy. Obrazy w obrazie to m.in. ukrzyżowanie, biczowanie na krzyżu, odcinanie nóg, gotowanie w kotle, podwieszanie świętej za włosy oraz ścięcie głowy mieczem.
- audioŚwięto wiosny Katarzyny KozyrySpotkanie z Ewą Łuczak poświęcone pracy
- audioWątki operowe w twórczości Katarzyny KozyrySpotkanie z Grzegorzem Pitułejem
- audioZ imperium. FotografiePortret reportera - panel dyskusyjny
- audio7 Rooms. Spotkanie z Rafałem MilachemPremiera książki
- audioMikrointerwencje TillmansaWykład Krzysztofa Miękusa
- audioŁaźnia męska Katarzyny KozyrySpotkanie z Jackiem Markiewiczem poświęcone pracy
- audioPo co nam TillmansDyskusja towarzysząca wystawie Wolfgang Tillmans Zachęta Ermutigung
- audioOtwieranie drzwi. Knock, knock, knocking on Europe's (Poland's) DoorPanel dyskusyjny
- audioCo z tą Białorusią?Spotkanie
- audio7 pokoiImperium 20 lat później. Spotkanie Wojciecha Góreckiego i Rafała Milacha