Jerzy Nowosielski, Ikona św. Paraskewy, 1980
audio

Jerzy Nowosielski, Ikona św. Paraskewy, 1980, akryl, deska kreślarska, 70 × 50 cm, Fundacja Rodziny Staraków

Data powstania: 13.11.2023

W kulturze słowiańskiej czczono dwie święte o imieniu Paraskewa. Pierwszą była św. Paraskewa męczennica (zwana również Paraskewią lub Paraską), żyjąca  w Ikonium w południowej Turcji na przełomie III i IV w. Drugą była mniszka żyjąca w IX w. w miejscowości Epiwat. W XVI w. kult obu świętych został połączony. Kult Świętej Paraskewy Wielkiej Męczennicy zwanej Piątnicą związany jest z dniem Wielkiego Piątku. Męczeńska śmierć świętej na początku IV wieku oraz jej imię (w j. greckim Παρασκευή - Paraskeví piątek) sprawiły, że święta Paraskewa zyskała przydomek „Piątnica” a jej męczeńska śmierć łączona jest z męczeńską śmiercią Jezusa Chrystusa. Centralna część ikony przedstawia wizerunek świętej z świetlistym nimbem w ujęciu frontalnym, w prawej ręce trzymającej krzyż. Malowane kwatery w bordiurze ikony ukazują sceny z życia świętej oraz dramatyczne akty męczeństwa, które ostatecznie doprowadziły do śmierci św. Paraskewy. Obrazy w obrazie to m.in. ukrzyżowanie, biczowanie na krzyżu, odcinanie nóg, gotowanie w kotle, podwieszanie świętej za włosy oraz ścięcie głowy mieczem.

Zobacz także
  • audio
    Święto wiosny Katarzyny Kozyry
    Spotkanie z Ewą Łuczak poświęcone pracy
  • audio
    Wątki operowe w twórczości Katarzyny Kozyry
    Spotkanie z Grzegorzem Pitułejem
  • audio
    Z imperium. Fotografie
    Portret reportera - panel dyskusyjny
  • audio
    7 Rooms. Spotkanie z Rafałem Milachem
    Premiera książki
  • audio
    Mikrointerwencje Tillmansa
    Wykład Krzysztofa Miękusa
  • audio
    Łaźnia męska Katarzyny Kozyry
    Spotkanie z Jackiem Markiewiczem poświęcone pracy
  • audio
    Po co nam Tillmans
    Dyskusja towarzysząca wystawie Wolfgang Tillmans Zachęta Ermutigung
  • audio
    Otwieranie drzwi. Knock, knock, knocking on Europe's (Poland's) Door
    Panel dyskusyjny
  • audio
    Co z tą Białorusią?
    Spotkanie
  • audio
    7 pokoi
    Imperium 20 lat później. Spotkanie Wojciecha Góreckiego i Rafała Milacha