„Kaliban i czarownica. Kobiety, ciało i akumulacja pierwotna”

Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)
wstęp wolny

27

Wydawnictwo Karakter oraz Zachęta zapraszają na spotkanie wokół jednej z najważniejszych książek feministycznych i antykapitalistycznych ostatnich dekad – „Kaliban i czarownica. Kobiety, ciało i akumulacja pierwotna” autorstwa Silvii Federici (w przekładzie Krzysztofa Króla). Książka, będąca intelektualnym klasykiem ruchów emancypacyjnych, zostanie omówiona podczas otwartej dyskusji z udziałem badaczy i praktyków myśli krytycznej.

Rozmowę poprowadzi Sylwia Chutnik – pisarka, kulturoznawczyni, doktorka nauk humanistycznych i działaczka społeczna. Jej gośćmi będą:

Katarzyna Czeczot – historyczka kultury, profesorka w Instytucie Badań Literackich PAN. Autorka książki „Ofelizm. Romantyczne zawłaszczenia, feministyczne interwencje” (2016), redaktorka tomów „Magnetyzm” (2016) i „Praktyki psychiatrii” (2018), współredaktorka (z Michałem Pospiszylem) tomu „Romantyczny antykapitalizm” (2018).

Przemysław Wielgosz – dziennikarz, wydawca i kurator. Redaktor naczelny polskiej edycji „Le Monde diplomatique”. Jest m.in. autorem książek „Opium globalizacji” (2004), „Witajcie w cięższych czasach” (2020) oraz „Gra w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić” (2021), nominowanej do Nagrody Literackiej „Nike” 2022. Był kuratorem cykli: „Ekonomie przyszłości” w Biennale Warszawa, „Ludowa Historia Polski” w Strefie WolnoSłowej oraz „Historie ludzi bez historii” w Teatrze Ósmego Dnia. Obecnie kuratoruje cykl „Przeobrażenia. Nienaturalna historia kryzysów środowiskowych” w Strefie WolnoSłowej i MSN.


O książce:

Kiedy pod koniec średniowiecza rodził się nowy porządek zachodniego świata, prywatyzacji uległo wiele dóbr, które dotąd uważano za wspólne. Zmieniły się też system pracy i relacje między płciami. Nowoczesny kapitalizm nie byłby możliwy bez uprzedniego podporządkowania kobiet, które zamknięto w przestrzeni prywatnej, oraz niewolniczej pracy w koloniach. Federici analizuje szczegółowo trzy najważniejsze aspekty przejścia z feudalizmu do kapitalizmu: wytworzenie z proletariackiego ciała maszyny do pracy, prześladowanie kobiet jako czarownic oraz wynalezienia „dzikusów” i „kanibali” zarówno w Europie, jak i w Nowym Świecie. Przygląda się tym procesom w perspektywie zmian o charakterze politycznym, społecznym, ekonomicznym oraz kulturowym. W kapitalizmie widzi nie tyle postęp, ile, przeciwnie, zwycięstwo sił zmierzających do rozbicia oddolnych ruchów ludowych i utrwalających społeczne podziały.

Jak pisze autorka, „zespolenie losu kobiet w Europie z ludami rdzennymi w Ameryce i Afrykańczykami w koloniach było dwustronne. Polowania na czarownice i oskarżenia o kult diabła przeniesiono do Ameryki, aby złamać opór miejscowej ludności, uzasadniając kolonizację i handel niewolnikami w oczach świata. Z kolei doświadczenie zdobyte w Ameryce przekonało władze Europy do wiary w istnienie całych populacji czarownic i skłoniło je do zastosowania w Europie tej samej techniki masowej eksterminacji, która wcześniej została rozwinięta w Ameryce”.

Dzisiejszy kapitalizm w wielu aspektach przypomina swoje początki – nadal żywi się niewidzialną pracą najsłabszych i nieuprzywilejowanych grup, przede wszystkim kobiet, wciąż opiera się na ekstrakcji. Książka Federici pozwala lepiej zrozumieć korzenie kapitalizmu, mechanizmy funkcjonowania patriarchalnego porządku, a zarazem wyobrazić.

Partner:
karakter

Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • tłum ludzi zgromadzonych w sali wystawowej
    31.07 (CZW) 12:15
    Czwartkowe oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 17:30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 31.07 (CZW) 18:30
    Pokój kobiecie. Warsztaty z tworzenia feministycznych kolaży
    Warsztaty dla dorosłych
    Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)
  • PORTRET MĘŻCZYZNY NA CZARNYM TLE
    01.08 (PT) 17:30
    Blisko
    Spotkanie z Michałem Jachułą – kuratorem wystawy „Przestrzenie"
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • neonowo podświetlone pomieszczenie
    01.08 (PT) 18:00
    Workshop for adults in English
    The Poetic Language of Space: Inspired by Ewa Partum
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Zdjęcie białej szuflady w czarnej przestrzeni, w środku namalowane ludzkie kolorowe twarze
    02.08 (SOB) 13:00
    Sztuka dostępna
    Oprowadzanie z audiodeskrypcją na żywo na wystawie „Przestrzenie”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • zdjęcie, osoba w przestrzeni wystawy
    02.08 (SOB) 16:00
    Екскурсія українською мовою
    Захента — Національна галерея мистецтв.Захента — Національна галерея мистецтв.
  • zdjęcie, trzy osoby przy teleskopie, jedna z lornetką. w tle zielone drzewa
    02.08 (SOB) 18:30
    Wieczorna biodróż wokół Zachęty z Michałem Książkiem
    zbiórka przy wazach na wodę (przed budynkiem Zachęty)zbiórka przy wazach na wodę (przed budynkiem Zachęty)
  • kobieta uprawiająca jogę w barokowym holu
    03.08 (ND) 10:45
    Joga w Zachęcie | Brak miejsc
    Zachęta | hol głównyZachęta | hol główny
  • zbliżenie na dłonie myjące czereśnie
    03.08 (ND) 12:00
    Jedzenie / Pamięć. Przechowywanie
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 03.08 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach  
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 05.08 (WT) 17:30
    Co naprawdę wiemy o migracjach?
    Spotkanie z Patrycją Matusz
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 06.08 (ŚR) 18:00
    Se(a)ns sztuki
    Praca, płeć i sztuka w czasach wiary w postęp: pokaz filmu „Poszukiwany, poszukiwana”
    Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)sala kinowa