IKONA. WYKŁAD MIROSŁAWA PIOTRA KRUKA
Cykl wykładów „Nowosielski w czterech odsłonach”

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
wstęp wolny, obowiązują zapisy

Ikony Jerzego Nowosielskiego stanowią przykład wykorzystywania wielowiekowej tradycji, czerpania z konkretnych wzorów ikon przedstawiających świętych. Charakterystyczna dla tego malarstwa jest płaszczyznowość form połączona z mocnymi kontrastami kolorystycznymi oraz wyraźnie zaznaczony kontur. W wielu z tych dzieł można zauważyć dynamiczną grę dużych jednobarwnych płaszczyzn z postaciami ludzi wpisanymi w neutralne tło. Centralnie umieszczana figura ludzka ma często nienaturalnie wydłużone proporcje, podobnie jest w otaczających świętą postać scenach przedstawiających wydarzenia z jej życia.

Możemy tu oglądać swoistą „historię w obrazkach” jak klatki filmowe, w których forma została sprowadzona do płaskich, podstawowych kształtów zamkniętych konturem, z zastosowaniem mocnych kontrastów barwnych.

Jerzy Nowosielski poprzez nowoczesne „ikonowe” postrzeganie rzeczywistości wprowadził jedną uniwersalną normę, zarówno dla wczesnych przedstawień motywów świeckich, jak i późniejszych — religijnych. Dzięki temu w jego dziełach, z jednej strony, szlachetności dostępowały rzeczy proste, z drugiej zaś widoczne było nowatorskie spojrzenie na kanoniczność tematów religijnych, co dało możliwość przywrócenia tej tematyce jej pierwotnego znaczenia.

Po wielu latach Nowosielski deklarował: „Ja, malarz polski narodziłem się duchowo w Ławrze Poczajowskiej”.

Cykl wykładów Anny Budzałek i Mirosława Piotra Kruka ma za zadanie odpowiedzieć na stawiane pytania. Poszczególne wątki twórczości Nowosielskiego stanowić będą kolejne odsłony opowieści o wyjątkowym artyście i jego wielowątkowych dziełach.

10.01, (ŚRODA), GODZ. 17:00
ODSŁONA PIERWSZA: ABSTRAKCJA. WYKŁAD ANNY BUDZAŁEK

21.01, (NIEDZIELA), GODZ. 13:00
ODSŁONA DRUGA: IKONA. WYKŁAD MIROSŁAWA PIOTRA KRUKA

24.01, (ŚRODA), GODZ. 17:00
ODSŁONA TRZECIA: PEJZAŻ. WYKŁAD ANNY BUDZAŁEK

31.01, (ŚRODA) GODZ. 17:00
ODSŁONA CZWARTA: CIAŁO. WYKŁAD ANNY BUDZAŁEK


Abstrakcja w twórczości malarza odnosi się przede wszystkim do bytu najwyższego, do transcendencji, której emanację stanowi światło, także światło wiedzy i olśnienie. Ikony przypominają o głębokiej wierze i duchowym aspekcie twórczości. Pejzaże przywodzą na myśl ujęcia filmowe, a ich kompozycja w znacznej mierze opiera się na zestawianiu płaskich i geometrycznych form. Ciało, w twórczości artysty, nie jest obiektem estetycznej kontemplacji. Malarz, dążył do ukazania ciała uświęconego, wyabstrahowanego z ziemskiej rzeczywistości.

Malarstwo Nowosielskiego wymyka się prostej interpretacji, artysta, wymagając od siebie intelektualnego wkładu, tego samego zdaje się oczekiwać od odbiorcy. Jego prace niepokoją, czasami irytują, są przesiąknięte tajemnicą i choć zazwyczaj proste w formie, płaskie i linearne są jak labirynt, który wymaga pójścia w głąb i znalezienia odpowiedniej drogi, by dzieło rozszyfrować i tym samym zrozumieć jego treść.


Anna Budzałek — historyczka sztuki, kuratorka sztuki nowoczesnej, muzealniczka. Absolwentka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i studiów kuratorskich na Uniwersytecie Jagiellońskim, Kustoszka w Dziale Sztuki Współczesnej Muzeum Narodowego w Krakowie. Na co dzień zajmuje się polską sztuką po 1945 r. ze szczególnym uwzględnieniem twórczości kobiet w polskim życiu artystycznym oraz działalności I i II Grupy Krakowskiej. Autorka wielu wystaw o polskiej sztuce powojennej. Jedna z kuratorek Galerii Sztuki Polskiej XX i XXI w. MNK, kuratorka wystawy „Jerzy Nowosielski” w Zachęcie.

Mirosław Piotr Kruk — historyk sztuki, nauczyciel akademicki, bizantynolog, od roku 2000 adiunkt w Zakładzie Historii Sztuki Średniowiecznej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (obecnie kierujący zakładem na stanowisku profesora), od roku 1996 pracownik Muzeum Narodowego w Krakowie, od 2010 kustosz dyplomowany — opiekun kolekcji sztuki cerkiewnej w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka w Krakowie. Zajmuje się historią sztuki bizantyńskiej i pobizantyńskiej. Jest autorem wielu publikacji dotyczących tematu sztuki sakralnej wschodu. Współautor katalogu wystawy „Jerzy Nowosielski”.

Formularz zgłoszeniowy








Dziękujemy. Formularz został wysłany.
Wydarzenie towarzyszące wystawie
  • 17.11.2023 – 04.02.2024
    Jerzy Nowosielski

    Wystawa przygotowana z okazji setnej rocznicy urodzin artysty prezentuje cztery wątki z jego twórczości: pejzaż, ciało, abstrakcję i ikonę. Pejzaże komponowane z płaskich, geometrycznych form, malowane z różnych perspektyw, przywodzą na myśl ujęcia filmowe. Drugi temat, ciało, nie jest tu obiektem estetycznej kontemplacji, ale staje się niemal geometryczną formą, jest uproszczone, zrytmizowane i anonimowe — artysta dążył do ukazania ciała uświęconego, wyabstrahowanego z ziemskiej rzeczywistości.

    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • 29.05 (CZW) 12:15
    Czwartkowe oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 17:30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 30.05 (PT) 12:15
    Patrzeć/Zobaczyć
    Oprowadzanie dla osób 60+ po wystawie „PAKUI HARDWARE. PROGI / THRESHOLDS”
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • grafika promocyjna
    31.05 – 01.06.2025
    Księgarnia Artystyczna Zachęty na ARTSHOW 5
    Bohema, ul. Szwedzka 22-26Bohema, ul. Szwedzka 22-26
  • 31.05 (SOB) 12:30
    Wielka zabawa na weekend Dnia Dziecka
    Warsztaty z cyklu „Co robi artyst(k)a?” dla rodzin z dziećmi w spektrum autyzmu
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 31.05 (SOB) 16:00
    екскурсія українською мовою
    Недільна екскурсія українською мовою
    Захента — Національна галерея мистецтв.Захента — Національна галерея мистецтв.
  • 31.05 (SOB) 17:00
    klub Zaproszenie 09 w Zachęcie: felicity mangan (aus), jacob hus (bel)
    Zachęta / sala kinowa (wejście główne)Zachęta / sala kinowa (wejście główne)
  • 01.06 (ND) 11:00
    Poly’biorhythms
    Spacer dźwiękowy i warsztaty z nagrań terenowych z Felicity Mangan
    Plac na Rozdrożu (wejście do Parku Ujazdowskiego)Plac na Rozdrożu (wejście do Parku Ujazdowskiego)
  • 01.06 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • zdjęcie, dziecko wycina kształt z kartki papieru
    01.06 (ND) 12:30
    Wielka zabawa na weekend Dnia Dziecka. Warsztaty rodzinne
    (godz. 12:30 i 15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 01.06 (ND) 13:00
    Myśleć jak rośliny – warsztaty z tworzenia mandragory
    Warsztaty dla rodziców z dziećmi w wieku 7–14 lat
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • grafika promocyjna z okładka książki
    03.06 (WT) 18:00
    Spotkanie Zachętowego Klubu Książki
    Śmierć przed obrazem
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • zdjęcie, osoba w przestrzeni wystawy, za nią pomarańczowe światło
    05.06 (CZW) 12:15
    Czwartkowe oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 17:30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta