IKONA. WYKŁAD MIROSŁAWA PIOTRA KRUKA
Cykl wykładów „Nowosielski w czterech odsłonach”

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
wstęp wolny, obowiązują zapisy

21

Ikony Jerzego Nowosielskiego stanowią przykład wykorzystywania wielowiekowej tradycji, czerpania z konkretnych wzorów ikon przedstawiających świętych. Charakterystyczna dla tego malarstwa jest płaszczyznowość form połączona z mocnymi kontrastami kolorystycznymi oraz wyraźnie zaznaczony kontur. W wielu z tych dzieł można zauważyć dynamiczną grę dużych jednobarwnych płaszczyzn z postaciami ludzi wpisanymi w neutralne tło. Centralnie umieszczana figura ludzka ma często nienaturalnie wydłużone proporcje, podobnie jest w otaczających świętą postać scenach przedstawiających wydarzenia z jej życia.

Możemy tu oglądać swoistą „historię w obrazkach” jak klatki filmowe, w których forma została sprowadzona do płaskich, podstawowych kształtów zamkniętych konturem, z zastosowaniem mocnych kontrastów barwnych.

Jerzy Nowosielski poprzez nowoczesne „ikonowe” postrzeganie rzeczywistości wprowadził jedną uniwersalną normę, zarówno dla wczesnych przedstawień motywów świeckich, jak i późniejszych — religijnych. Dzięki temu w jego dziełach, z jednej strony, szlachetności dostępowały rzeczy proste, z drugiej zaś widoczne było nowatorskie spojrzenie na kanoniczność tematów religijnych, co dało możliwość przywrócenia tej tematyce jej pierwotnego znaczenia.

Po wielu latach Nowosielski deklarował: „Ja, malarz polski narodziłem się duchowo w Ławrze Poczajowskiej”.

Cykl wykładów Anny Budzałek i Mirosława Piotra Kruka ma za zadanie odpowiedzieć na stawiane pytania. Poszczególne wątki twórczości Nowosielskiego stanowić będą kolejne odsłony opowieści o wyjątkowym artyście i jego wielowątkowych dziełach.

10.01, (ŚRODA), GODZ. 17:00
ODSŁONA PIERWSZA: ABSTRAKCJA. WYKŁAD ANNY BUDZAŁEK

21.01, (NIEDZIELA), GODZ. 13:00
ODSŁONA DRUGA: IKONA. WYKŁAD MIROSŁAWA PIOTRA KRUKA

24.01, (ŚRODA), GODZ. 17:00
ODSŁONA TRZECIA: PEJZAŻ. WYKŁAD ANNY BUDZAŁEK

31.01, (ŚRODA) GODZ. 17:00
ODSŁONA CZWARTA: CIAŁO. WYKŁAD ANNY BUDZAŁEK


Abstrakcja w twórczości malarza odnosi się przede wszystkim do bytu najwyższego, do transcendencji, której emanację stanowi światło, także światło wiedzy i olśnienie. Ikony przypominają o głębokiej wierze i duchowym aspekcie twórczości. Pejzaże przywodzą na myśl ujęcia filmowe, a ich kompozycja w znacznej mierze opiera się na zestawianiu płaskich i geometrycznych form. Ciało, w twórczości artysty, nie jest obiektem estetycznej kontemplacji. Malarz, dążył do ukazania ciała uświęconego, wyabstrahowanego z ziemskiej rzeczywistości.

Malarstwo Nowosielskiego wymyka się prostej interpretacji, artysta, wymagając od siebie intelektualnego wkładu, tego samego zdaje się oczekiwać od odbiorcy. Jego prace niepokoją, czasami irytują, są przesiąknięte tajemnicą i choć zazwyczaj proste w formie, płaskie i linearne są jak labirynt, który wymaga pójścia w głąb i znalezienia odpowiedniej drogi, by dzieło rozszyfrować i tym samym zrozumieć jego treść.


Anna Budzałek — historyczka sztuki, kuratorka sztuki nowoczesnej, muzealniczka. Absolwentka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i studiów kuratorskich na Uniwersytecie Jagiellońskim, Kustoszka w Dziale Sztuki Współczesnej Muzeum Narodowego w Krakowie. Na co dzień zajmuje się polską sztuką po 1945 r. ze szczególnym uwzględnieniem twórczości kobiet w polskim życiu artystycznym oraz działalności I i II Grupy Krakowskiej. Autorka wielu wystaw o polskiej sztuce powojennej. Jedna z kuratorek Galerii Sztuki Polskiej XX i XXI w. MNK, kuratorka wystawy „Jerzy Nowosielski” w Zachęcie.

Mirosław Piotr Kruk — historyk sztuki, nauczyciel akademicki, bizantynolog, od roku 2000 adiunkt w Zakładzie Historii Sztuki Średniowiecznej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (obecnie kierujący zakładem na stanowisku profesora), od roku 1996 pracownik Muzeum Narodowego w Krakowie, od 2010 kustosz dyplomowany — opiekun kolekcji sztuki cerkiewnej w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka w Krakowie. Zajmuje się historią sztuki bizantyńskiej i pobizantyńskiej. Jest autorem wielu publikacji dotyczących tematu sztuki sakralnej wschodu. Współautor katalogu wystawy „Jerzy Nowosielski”.

Formularz zgłoszeniowy








Dziękujemy. Formularz został wysłany.
Wydarzenie towarzyszące wystawie
  • 17.11.2023 – 04.02.2024
    Jerzy Nowosielski

    Wystawa przygotowana z okazji setnej rocznicy urodzin artysty prezentuje cztery wątki z jego twórczości: pejzaż, ciało, abstrakcję i ikonę. Pejzaże komponowane z płaskich, geometrycznych form, malowane z różnych perspektyw, przywodzą na myśl ujęcia filmowe. Drugi temat, ciało, nie jest tu obiektem estetycznej kontemplacji, ale staje się niemal geometryczną formą, jest uproszczone, zrytmizowane i anonimowe — artysta dążył do ukazania ciała uświęconego, wyabstrahowanego z ziemskiej rzeczywistości.

    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • 22.11 – 24.11.2024
    Sztuka Edukacji. O cyfrowym doświadczaniu kultury
    Konferencja dla osób edukatorskich
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 23.11 – 24.11.2024
    Zachęta na Warszawskich Targach Sztuki
    2024
    EXPO XXIEXPO XXI
  • 24.11 (ND) 11:00
    Crash
    prezentacja projektów Pracowni 3D i Zdarzeń Wirtualnych II Wydziału Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 24.11 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 26.11 (WT) 18:00
    Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm
    Spotkanie z Agnieszką Taborską
    Zachęta | wejście od ul. Burschego (schodami w dół)Zachęta | wejście od ul. Burschego (schodami w dół)
  • 27.11 (ŚR) 17:30
    Spotkanie sieciujące | Networking meeting | MIGRART.WAW.PL
    Zachęta | sala kinowa (wejście przez wystawę)Zachęta | sala kinowa (wejście przez wystawę)
  • 29.11 (PT) 18:00
    Puste miejsce po radości
    Oprowadzanie autorskie Małgorzaty Niedzielko
    Miejsce Projektów ZachętyMPZ
  • Kalendarz adwentowy
    Warsztaty z cyklu Co robi artyst(k)a? dla rodzin z dziećmi w spektrum autyzmu
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 30.11 (SOB) 12:00
    Upcykling — Naczynie z przymiotnikiem
    Warsztaty dla dorosłych
    Miejsce Projektów ZachętyMPZ
  • 30.11 (SOB) 12:15
    Saturday ArtWalk
    Guided tour in English
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 01.12 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 01.12 (ND) 12:30
    Kalendarz adwentowy
    Warsztaty rodzinne (godz. 12:30 i 15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta