Teksty

Aleksandra Skowrońska: Impuls, rozpoznanie, kilkanaście tygodni najintensywniejszej jak dotąd dla mnie (współ)pracy i oto są! 15 marca otworzyłyśmy w Zachęcie dwie wystawy: Z popiołów i Zza gór się słońce wznosi blade. Kiedy opadły emocje po otwarciu, mamy wreszcie szansę przyjrzeć się z pewnego dystansu zarówno własnej propozycji, jak i tej, z którą dialogujemy z pomocą narzędzia, jakim jest praktyka kuratorska. Jakbyś po czasie podsumowała te wystawy? Autonomiczne i rozłączne – chociaż pozostające w zauważalnej relacji?

„Kto wierzy w wieczny powrót, w tę samą rzekę, do której wchodzą kolejne pokolenia, jest uwięziony w kalejdoskopie własnych wyobrażeń” — pisze Agata Sikora.

Na młodą polską scenę sztuki subiektywnie patrzy Michalina Sablik.

O zawodzie artysty opowiadają twórczynie programu A—Z , pierwotnie skierowanego do osób kończących akademie sztuki.

„Skąd wzięła się w animacjach Mariusza Wilczyńskiego niedokończona, szkicowa, chropawa forma?” — źródeł stylu autora Zabij to i wyjedź z tego miasta szuka Adriana Prodeus.

„Zorganizowana w Zachęcie wystawa awangardy japońskiej lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku jest dla mnie szczególnie ważna. Początkiem jej historii jest mój długi pobyt w Tokio, połączony ze studiami, w połowie lat dziewięćdziesiątych” — pisze kuratorka Maria Brewińska w eseju z książki Między kolektywizmem a indywidualizmem.

O drodze twórczej Teresy Gierzyńskiej i jej formalnych poszukiwaniach w medium fotografii pisze Karolina Ziębińska-Lewandowska w tekście z książki Kobiety żyją dla miłości.

Sztuka i naciski polityczne, czyli o legendarnej dyrektorce Zachęty pisze Karolina Zychowicz.

„Kowalska, wieloletnia kierowniczka Wydziału Oświatowego, była w tym procesie jedną z kluczowych osób kształtujących nowe formy działalności edukacyjnej i sposoby nauczania o sztuce w drugiej połowie XX wieku. To ona stworzyła i wdrożyła wiele nowatorskich rozwiązań i metod edukacyjnych w zakresie sztuki współczesnej, które z sukcesami rozwijano w kolejnych dekadach” — o kolejnej bohaterce projektu pisze Aleksandra Zientecka.

„Dlaczego Spojrzenia były uznawane za ważne wydarzenie? Wśród innych polskich konkursów to właśnie one (wraz z Paszportami Polityki w kategorii sztuki wizualne) miały czułość barometru i rejestrowały zmiany zachodzące na scenie artystycznej”.

Działaczka społeczna, szczodra donatorka… O tym, kim była Ludwika Górecka, pierwsza ważna kobieta w historii Zachęty, pisze Zofia Rojek.

„Coś, co się zaczęło z różnych zbiegów okoliczności, stało się trwałą wartością. I pracowaliśmy nad tym, żeby to było trwałe. 20 lat to jest jedno pokolenie. Uważam, że nawet z tego powodu jest to sukces” — mówi były prezes DB Polska, fundatora nagrody Spojrzenia.

„Moje życie można podzielić na dwa okresy: przed i po rewolucji zeszłego roku. Podryfowałam wtedy ze świata sztuki w stronę aktywizmu i to okazało się bardzo trudne” — mówi artystka, współtwórczyni pomnika czasowego Minuta krzyku dla Białorusi.

„Media społecznościowe sprawiły, że wszystko jest zawsze o tobie, o twoim stosunku do czegoś, komentarzu, działaniu. Z tej relacji wynika zaangażowanie i poczucie sprawczości, poczucie wspólnoty, ale też frustracja i zagubienie” — mówi artystka, która w swojej praktyce podejmuje kwestie postępu technologii i jego wpływu na człowieka i naturę.

O działaniach w krajobrazie, spacerowaniu jako medium sztuki i czasie artysta związany z małopolskim Tuchowem opowiedział Ewie Łączyńskiej-Widz.

Jeden z najbardziej niezwykłych finalistów w historii Spojrzeń. Przedstawiciele kolektywu A-P-P o protestach, sile obrazu, aktywizmie i wypaleniu opowiedzieli Dorocie Borodaj.

„Wspólnota wyobraźni to jedna z najskuteczniejszych broni propagandy. Dlatego uważam, że naszym obowiązkiem jest rozbrajanie jej” – mówi malarz i performer Mikołaj Sobczak, laureat Spojrzeń 2021.

„Kiedy był krytykiem sztuki, nie malował. Kiedy zaczął malować, porzucił krytykę. Gdy przyjmował studentów u siebie, oni w zdumieniu oglądali jego stosy książek. Były też całe rzędy płyt analogowych. Nie lubił CD, nie chciał tego używać. Dosyć był w tym staroświecki”.

O normatywności, wykluczeniu i niezwykłości ciał Daniel Kotowski rozmawia z Nadią Markiewicz — laureatką konkursu Europe Beyond Access.

O języku wrażliwym, o wrażliwości radykalnej i feminizmie intersekcjonalnym rozmawiają autorki tegorocznego programu w ramach Placu Małachowskiego.

„Kiedy patrzymy na obrazy socrealistyczne dzisiaj, w latach 20. XXI wieku — z całym bagażem różnych doświadczeń historii społecznej i sympatii politycznych — zadajemy sobie wiele pytań. Chociażby o nasz stosunek do dyktatury […]” — piszą kuratorzy we wstępie do książki towarzyszącej wystawie.

Lubimy przebierać się, przymierzać ciuchy i bardzo lubimy chodzić na sąsiedzką wyprzedaż i kiermasz
— ostatnio lubimy razem chodzić na ciuchy.

O dydaktyce i cyklu A–Z (Gabloty edukacyjne) z Andrzejem Tobisem rozmawiała Sara Herczyńska, współkuratorka pokazu Żywe magazyny: Dydaktyka.

Z okazji premiery książki o historycznej kolekcji Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych zapraszamy do lektury wywiadu z autorem opracowania.

W wydaniu poświęconym portretowi i autoportretowi wracamy do roku 2015 i wystawy Tamy Ben-Tor i Mikiego Carmi oraz wywiadu, którego artyści udzielili kuratorce.

Kolejny numer magazynu otwiera tekst Zbigniewa Libery pochodzący z książki Rzeźba w poszukiwaniu miejsca.

„… widzę, jak ukierunkowujemy nasze zdolności i słabości, [my] mieszkańcy Rhizopolis” — pisze Robert Yerachmiel Sniderman w eseju towarzyszącym wystawie Joanny Rajkowskiej.

„O naturze można pomyśleć tylko wtedy, gdy jest się poza nią” — to słowa indiańskiego aktywisty Ailtona Krenaka.

Wróciliśmy! I w najnowszym wydaniu magazynu mówimy o aktualnych wystawach. Na start: rozmowa do projektu Rhizopolis, którą artystka przeprowadziła z botaniczką.

W pierwszym w nowym roku numerze magazynu online zapraszamy na maraton filmowy. Zaczynamy od rozmowy z Jackiem Malinowskim towarzyszącej jego wystawie Dwubiegunowo.

13 grudnia 1860 roku powstało Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, które dało początek dzisiejszej Zachęcie. Rocznicowy numer magazynu online zaczynają rozmowy Magdaleny Komornickiej i Jacka Świdzińskiego z ludźmi Zachęty z 2018 roku.

W oczekiwaniu na otwarcie wystawy Rzeźba w poszukiwaniu miejsca, ten numer magazynu poświęcamy… rzeźbie. Na start: wywiad z Romanem Stańczakiem o biennalowym projekcie Lot i nie tylko.

W ostatnim w roku 2020 numerze magazynu online zanurzamy się w słodko-gorzkie klimaty. Zaczynamy od eseju Przemysława Strożka, który towarzyszył wystawie Ogrody.

Bohaterkami najnowszego wydania magazynu są kobiety: bojowniczki, skandalistki, anarchistki. I zaczynamy tekstem Agnieszki Kościańskiej z książki Szklane domy (2018).

Wystawa Panoptykon z 2005 była opowieścią o architekturze i teatrze więzienia. Przypominamy esej Hanny Wróblewskiej z katalogu wystawy.

Pisarka i filozofka Mira Marcinów o fotograficznej serii Joanny Piotrowskiej dokumentującej klatki i wybiegi dla zwierząt w ogrodach zoologicznych.

Aktualne wydanie magazynu online zaczynamy od tekstów towarzyszących wystawie Zaduch. O przestrzeniach, relacjach i dotyku z artystką rozmawia kuratorka.

O fotografiach Joanny Piotrowskiej pisze filozofka Joanna Bednarek.

W 14 numerze magazynu opowiadamy o kolekcjonowaniu. Zaczynamy od kolekcji ING i wywiadu przeprowadzonego przy okazji wystawy Sztuka w naszym wieku.

O fascynacji Moniki Sosnowskiej inżynieryjnymi projektami Władimira Szuchowa pisze Gabriela Świtek.

Najnowszy numer magazynu poświęcony jest Monice Sosnowskiej, której wystawę właśnie otworzyliśmy w Zachęcie. O twóczości rzeźbiarki pisze kuratorka Maria Brewińska.

O zmieniającej się Zachęcie i niezmiennym placu pisała Magdalena Komornicka w 2018 roku przy okazji projektu Plac Małachowskiego 3.

Od szeptu do krzyku. Najnowsze wydanie magazynu online zaczynamy wywiadem z Kojim Kamojim, Moniką Kamoji-Czapińską i Januszem Czapińskim przeprowadzonym przy okazji wystawy Cisza i wola życia.

W najnowszym numerze magazynu przypominamy m.in. wystawę Alienacje. O wyobcowaniu w ujęciu filozoficznym oraz aktualności tematów poruszanych na tej  ekspozycji pisze w swoim eseju Andrzej Wajs.

W numerze poświęconym kolekcji i kolekcjonowaniu przypominamy wywiad z Barbarą Dąbrowską i Marią Krawczyk opowiadający o początkach zbiorów Zachęty przy okazji wystawy PRAWDA PIĘKNO DOBRO.

Numer magazynu poświęcony architekturze zaczynamy od wywiadu z Dominiką Janicką, kuratorką wystawy Fair Building prezentowanej w Pawilonie Polskim na 15 Biennale Architektury w Wenecji.

W szóstym numerze magazynu online — tuż przed Dniem Dziecka — przypominamy nie tylko wystawy dla najmłodszych. Na początek proponujemy rozmowę z psycholożką Ulą Malko.

Tematem tego wydania są związki sztuki i muzyki. Zaczynamy od wywiadu z Johnem Lurie — znakomitym amerykańskim muzykiem, którego w 2015 poznaliśmy także jako malarza.

Kolejny numer magazynu, i kolejny temat — czas. W 2016 roku, przy okazji wystawy 2066, Maria Brewińska pytała Rafała Bujnowskiego m.in. o kryzys wieku średniego, dojrzałość i, oczywiście, malarstwo.

Trzecie wydanie online’owego magazynu Zachęty poświęcamy wszelkim formom podróży. Zapraszamy do lektury wywiadu z Anną Jermolaewą, przypominającego wystawę Dobre czasy, złe czasy z 2015 roku.

W drugim numerze naszego magazynu skupiamy się na performansie. Zaczynamy od rozmowy Dominika Kuryłka ze Zbigniewem Warpechowskim – prekursorem tej dziedziny sztuki w Polsce.

Zawsze interesowałem się komedią slapstickową. Zwłaszcza krótkimi komediami z okresu kina niemego. Tym, co naprawdę mi się w nich podoba, jest prostota — mówi duński artysta, którego wystawę prezentowaliśmy w 2013 roku.