W jaki sposób jeszcze dwa lata temu postrzegaliśmy plac, dowiecie się z tekstu Magdaleny Komornickiej, którym rozpoczynamy najnowsze wydanie Magazynu Zachęta Online. Kuratorka projektu Plac Małachowskiego 3 spojrzała na budynek i jego otoczenie przez pryzmat architektury oraz ludzi – pracowników i widzów, mapując ich potrzeby i oczekiwania oraz twórczo przetwarzając z pomocą zaproszonych do udziału w tej nietypowej wystawie artystów. Interwencja przestrzenna Zuzy Golińskiej w wejście do galerii, fontanna Katarzyny Przezwańskiej czy okalająca budynek Zachęty instalacja Izy Tarasewicz Arena III to tylko niektóre z działań podejmowanych przez cztery miesiące na placu. Wydarzenia te przypominamy poprzez dokumentację fotograficzną.

Plac Małachowskiego i budynek Zachęty wielokrotnie stawały się przestrzenią działania artystów. Archiwalnie sięgamy do II Ogólnopolskiej wystawy architektury wnętrz (1957), podczas której przed wejściem do galerii Wojciech Zamecznik – projektant ekspozycji – postawił przestrzenną „dekorację symboliczno-propagandową”. Natomiast z naszej kolekcji przywołujemy wideo Krzysztofa Wodiczki Projekcja na fasadę Zachęty z 2005. Działanie poprzedzało monograficzną wystawę artysty Pomnikoterapia. Wodiczko ożywił fasadę budynku, wpisując w dwa pilastry dźwigające tympanon sylwetki kobiet, które wzięły na siebie role kariatyd. Bohaterki projekcji rozmawiają ze sobą, opowiadając o swoich doświadczeniach związanych z przemocą fizyczną i psychiczną, której były nie tylko ofiarami, ale i sprawczyniami.

W zbiorach Zachęty znajduje się również Donica Katarzyny Przezwańskiej – obiekt ceramiczny zaprojektowany na wystawę Eksperyment łysogórski 50 lat później, stanowiący przez długi czas element wejścia do galerii przy Gałczyńskiego 3. W ten sposób przypominamy też o innej zewnętrznej przestrzeni, którą animujemy od kilku lat – o letnim tarasie MPZ. Zaś w 2018 z inicjatywy twórców wystawy Amplifikacja natury, prezentowanej w Pawilonie Polskim na Biennale Architektury w Wenecji, na placu Małachowskiego stanęła inna donica – pochodzący z lat 60. XX wieku pojemnik na roślinność wodną. Jego pierwotną funkcję przywróciliśmy wówczas dzięki współpracy z Ogrodem Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego, jednocześnie edukując (siebie i publiczność) w fascynującym świecie roślin wodnych. W te wakacje donica wraca na plac, ponownie „obsadzona” roślinami wybranymi przez pracowników ogrodu! Zobaczcie zdjęcia sprzed dwóch lat oraz donicę 2020.

Jedenasty numer magazynu online, od dziś dostępny na stronie zacheta.art.pl, jest ostatnim „tygodnikiem”. Już 24 lipca otwieramy indywidualną wystawę Moniki Sosnowskiej, a w magazynie pojawią się wówczas premierowe materiały poświęcone tej ekspozycji. Jeszcze kilka miesięcy temu publikowalibyśmy je w „Magazynie Zachęta” – kwartalniku poświęconym aktualnym wystawom i wydarzeniom w galerii. W pandemicznej rzeczywistości łączymy formaty obu magazynów, przynajmniej na jakiś czas. Ale z przekonaniem, że odnajdziecie tu najważniejsze i najciekawsze konteksty dla aktualnych wystaw.