Data powstania: 02.07.2018

W latach 60. XX wieku popularne betonowe donice na kwiaty projektowano prawdopodobnie również na roślinność wodną. Grupa CENTRALA postanowiła przeprowadzić eksperyment i stworzyć małe oczko wodne w jednej z donic, które można jeszcze spotkać na ulicach Warszawy. Akcja towarzyszy wystawie Amplifikacja natury (kuratorka: Anna Ptak), prezentowanej w Pawilonie Polskim na Biennale Architektury w Wenecji.

Dzięki współpracy z Ogrodem Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego w donicy przed Zachętą co roku sadzone są nowe rośliny wodne:

2018/2019
Grążel żółty (Nuphar lutea) — w Polsce jest rośliną pospolitą, rośnie w stawach i jeziorach. Charakterystyczne żółte kwiaty wyrastają pojedynczo nad wodą.
Strzałka wodna (Sagittaria sagittifolia) ma trzy rodzaje liści: podwodne — długie, wstęgowate; nawodne — zbliżone do podwodnych, ale bardziej okrągłe; nadwodne — o kształcie typowej strzałki. Kwiaty białe z ciemnym środkiem w piętrowym kwiatostanie wznoszą się wysoko ponad powierzchnię wody.  
Grzybieńczyk wodny (Nymphoides peltata) to roślina rzadka w Polsce i objęta ochroną prawną, często uprawiana w oczkach wodnych jako roślina ozdobna z żółtymi kwiatami. Liście pływające po powierzchni wody mają okrągławy kształt z sercowatą nasadą i długi, rozszerzony w nasadzie ogonek.
Kotewka orzech wodny (Trapa natans) to roślina rzadko już w Polsce spotykana, o licznych liściach w kształcie pływających rozetek oraz bardzo długiej łodydze. Liście mają ogonki z komorami powietrznymi, dzięki czemu utrzymują się na wodzie. Nazwę kotewka zawdzięcza owocom podobnym do jadalnych kasztanów. Dawniej orzechy kotewki jadano gotowane, pieczone lub po wysuszeniu i zmieleniu robiono z nich mąkę. Z wysuszonych łupin orzecha robiło się biżuterię.
Rzęsa drobna (Lemna minor) — roślina o drobniutkich listkach, która z uwagi na wysoką zawartość białka jest pożywieniem dla wielu gatunków zwierząt. Ze względu na zdolności fitoremediacyjne wykorzystuje się ją do oczyszczania ścieków.
Wolffia bezkorzeniowa (Wolffia arrhiza) — jej listki są jeszcze drobniejsze od rzęsy wodnej. To jedna z najmniejszych roślin kwiatowych.

W donicy zasadzone są również rośliny egzotyczne, niewystępujące w Polsce. Salwinia uszkowata (Salvinia auriculata) to paproć wodna o płaskich i eliptycznych liściach rosnących parami i unoszących się na wodzie oraz liściach zanurzonych, o pierzastej budowie, spełniających funkcję korzeni. Pochodzi z Ameryki Północnej. Wolno pływające rozety to pistia rozetkowa (Pistia stratiotes) nazywana sałatą wodną. Jest rośliną ekspansywną, w naturalnych warunkach często traktowaną jako chwast. W oczkach wodnych działa jak filtr i oczyszcza wodę. Najwyższa roślina z liśćmi typu trawiastego to cibora zmienna (Cyperus alternifolius). Rośnie w płytkiej wodzie, na brzegach rzek i jezior; w Polsce uprawiana jako ozdobna roślina doniczkowa.

2020
W 2020 roku w donicy rosły: marsylia czterolistna (Marsilea quadrifolia), grzybieńczyk wodny (Nymphoides peltata), osoka aleosowata (Stratiotes aloides), grzybienie północne (Nymphaea candida), rozpław sercowaty (Pontederia cordata), rzęsa drobna (Lemna minor), strzałka wodna (Sagittaria sagittifolia), pistia rozetkowa (Pistia stratiotes).

Jesienią, zgodnie ze wskazówkami Aliny Sholtz wybraliśmy wodę z pojemnika a rośliny zasypaliśmy warstwą liści, ziemi i kory.

2021
Wiosną 2021 roku odkryliśmy warstwy zabezpieczające rośliny przed chłodem i zalaliśmy wodą. Do roślin, które przetrwały zimę w donicy i odbiły latem dosadziliśmy te, które przezimowały w szklarni. W oczku wodnym w tym roku rosną: grzybieńczyk wodny (Nymphoides peltata), osoka aloesowata (Stratiotes aloides), strzałka wodna (Sagittaria sagittifolia), pistia rozetkowa (Pistia stratiotes), rzęsa drobna (Lemna minor), marsylia czterolistna (Marsilea quadrifolia), cibora zmienna (Cyperus alternifolius) oraz Cyperus albostriatus.

Grupę CENTRALA interesuje kwestia pomijania roślinności wodnej podczas renowacji założeń i budynków modernistycznych. Mikrokosmos oczek wodnych zastępują kontrolowane chemikaliami jałowe zbiorniki. Pierwotnie architekturze modernistycznej towarzyszyły sadzawki naturalne z roślinością wodną. Przykładami są realizacje Miesa van der Rohe — Pawilon Barceloński oraz willa Tugendhatów w Brnie, wnętrza Barbary Bukalskiej w Pawilonie Polskim na Wystawie Sztuki i Techniki w Paryżu w 1937 roku, powojenne realizacje Wandy Staniewicz i Aliny Scholtz na podwórkach osiedli społecznych czy na terenie Warszawianki. Obecność roślin wodnych CENTRALA traktuje jako dowód ekologicznego myślenia modernistów oraz ich świadome nawiązanie do idei Josepha Paxtona. Ten angielski ogrodnik w połowie XIX wieku hodował wiktorię królewską (Victoria amazonica), roślinę z Ameryki Południowej, nazywaną potocznie największą lilią wodną świata. Inspirując się strukturami jej liści i eksperymentując z budowaniem szklarni, Paxton doprowadził do przełomu — powstania Pałacu Kryształowego, pierwszego obiektu w całości prefabrykowanego, co przeniosło architekturę z wieku rzemiosła w wiek przemysłu budowlanego.